Fota ilustracyjnaje
Dla pryhatavańnia ježy hetuju vadu nie rekamiendujecca brać
Što takoje nitratnaja vada ŭ kałodziežy źviedali žychary vioski Staroje siało Białynickaha rajona. U pasieliščy, dzie prapisana paŭsotni čałaviek, brudnuju vadu vyjavili ŭ troch kałodziežach z 14-ci. Tyja ź viaskoŭcaŭ, jakija pryzvyčailisia mieć studniu pry chacie, u razhublenaści. Ciapier pa vadu im davodzicca chadzić za niekalki sot mietraŭ.
Pa słovach žycharoŭ vioski, ich stała naściarožvać, što paśla kipiačeńnia ŭ vadzie źjaŭlałasia bialosa-kałamutnaja plonka. Jany napisali ŭ rajonny Centr hihijeny i epidemijałohii. Pa praviadzieńni analizaŭ supracoŭniki rekamiendavali žycharam vykarystoŭvać vadu tolki dla techničnych patrebaŭ.
«Ludzi pavinny viedać, što pa nitratach pieravyšeńnie. My rekamiendujem hetuju vadu dla pryhatavańnia ježy nie ŭžyvać. Brać čystuju ź inšych kałodziežaŭ», — tłumačać u sanepidemstancyi.
Fota: zara.by. Žychar vioski Staroje Siało
U kałodziežnaj vadzie Staroha Siała ŭtrymańnie nitrataŭ pieravysiła dapuščalnuju normu amal udvaja. Akramia nitrataŭ u joj było bahata chłarydaŭ, a taksama — kalcyju i mahniju, jakija vyznačajuć stupień žorstkaści vady. Pa praviercy na kałodziežach zjavilisia zaścierahalnyja abviestki.
«Kali b była kišečnaja pałačka, to kałodziež pradezynfikavali b i ŭsio, a ź nitratami składaniej. Ich ža nijak nie adčuješ i nijak ź imi nie pazmahaješsia», — davodziać śpiecyjalisty z rajonnaj sanepidemstancyi.
Siarod pryčynaŭ zabrudžvańnia vady nazyvajecca niedaloka raźmieščanaja fierma, dzie mahli niapravilna ŭtylizavać arhaničnyja adchody bujnoj rahataj žyvioły, a taksama traplańnie ŭ hruntovyja vody ŭhnajeńniaŭ z paloŭ.
U rajonnaj sanepidemstancyi dapuskajuć, što z časam vada sama moža ačyścicca, bo, pa ich słovach, takija vypadki byli ŭ rajonie.
Nitraty ciažka vyvieści z vady zvyčajnymi mietadami ačystki
Prablemy ź nitratnaj vadoj charakternyja dla sielskaj miascovaści. Tracina žycharoŭ vioski biare vadu sa studniaŭ. Na bałansie žyllova-kamunalnaj haspadarki krainy ich blizu 24 tysiač. U 40 pracentaŭ ź ich vada maje pavyšanuju kancentracyju nitrataŭ i nitrytaŭ, nastojvajuć ekołahi.
«Nažal, ačyścić ad nitrataŭ (utrymańnie ich u studni niestabilna) zabrudžanyja imi studni niemahčyma, bo hetyja rečyvy prynosiacca tudy zvonku hruntavymi vodami», — nastojvajuć u centrach hihijeny i epidemijałohii.
Vadu, zabrudžanuju nitratami, nielha vykarystoŭvać u hatavańni ježy, a taksama nie paić joju žyviołaŭ. Trapiŭšy ŭ arhanizm čałavieka, nitraty ŭpłyvajuć na padstraŭnikavuju załozu, kišečnik, a heta viadzie da surjoznych chvarobaŭ. U vypadku nazapašvańnia takich rečyvaŭ źnižajecca nasyčeńnie arteryjalnaj kryvi kisłarodam, raźvivajecca hipaksija, uźnikaje kisłarodnaje haładańnie.
Fota: zara.by
U hrupie pavyšanaj niebiaśpieki ad atručvańnia nitratnymi złučeńniami dzieci, ludzi z zachvorvańniami sardečna-sasudzistaj i dychalnaj sistemaŭ, ciažarnyja, pažyłyja ź niedastatkovym zabieśpiačeńniem kisłarodam orhanaŭ i tkanak, a taksama asoby ź pieptyčnaj jazvaj abo chraničnym hastrytam.
Što rabić, kab paźbiehčy prablemy
Anłajn-časopis ECOIDEA adznačaje: jakaść vady zaležyć ad taho, što raźmieščana vakoł kałodzieža. Časta krynicu nitrataŭ možna likvidavać samastojna: pieranieści tualet ci miesca ŭtrymańnia chatniaj žyvioły dalej ad studni, źmienšyć kolkaść minieralnych uhnajeńniaŭ i piestycydaŭ, što vykarystoŭvajucca ŭ aharodzie, ci zusim pierastać ich vykarystoŭvać.
«Na niekatoryja krynicy zabrudžvańnia samastojna paŭpłyvać składana, — pišuć ekołahi, — heta niesankcyjanavanyja zvałki, składy piestycydaŭ, hnajavyja ścioki. Niaredka za pavyšanym utrymańniem nitrataŭ u cełaj vioscy staić kankretnaja krynica zabrudžvańnia».
Jany rajać praviarać lubuju nie vodapravodnuju vadu na ŭtrymańnie nitrataŭ. Ich kancentracyja spraŭdžvajecca śpiecyjalnaj test-pałoskaj. Jaje možna prydbać u śpiecyjalizavanych kramach. Košt naboru da dziasiatka štuk ad 20 rubloŭ.
«Zdajecca, i kasmanaŭta źbirajucca vysyłać u kosmas, a biez staraśvieckich studniaŭ byŭ by apakalipsis»
Štodzień vypivajcie na hałodny straŭnik šklanku haračaj vady
Mietały, bakteryi i reštki płastyku. Voś čamu lepiej nie pić vady ŭ butelkach
