21 vieraśnia prezident Uładzimir Pucin abviaściŭ u Rasii «častkovuju» mabilizacyju. Praz dva tydni rehijony pačali davać spravazdaču ab zaviaršeńni mabilizacyjnych mierapryjemstvaŭ.
Kolki čałaviek užo mahli mabilizavać
«Važnyja historyi» i vałanciory CIT adsočvajuć paviedamleńni ab tym, kolki čałaviek płanujuć pryzvać ci ŭžo pryzvali ŭ roznych rehijonach. Pa ich padlikach, za dva tydni pad pryzyŭ trapili jak minimum 213,2 tysiačy čałaviek u 53 rehijonach.
Heta adpaviadaje zajavam ministra abarony Siarhieja Šajhu. Pa jaho słovach, z pačatku mabilizacyi va Uzbrojenyja siły Rasii prybyli bolš za 200 tysiač čałaviek. Adnak ahulnaja kolkaść mabilizavanych pavinna być bolšaj, čym śćviardžaje Šajhu: kolki čałaviek pryzvali ŭ astatnich 32 rehijonach, pa jakich daśledčykam nie ŭdałosia znajści źviestak, — nieviadoma.
Ministr abarony śćviardžaŭ, što mabilizacyjnyja zadańni atrymali ŭsie subjekty RF.
Jak vioŭsia padlik
Šajhu paabiacaŭ, što mabilizacyja zakranie «adzin pracent abo, moža, krychu bolš, 1,1 pracenta ad mabilizacyjnaha resursu» krainy — 300 tysiač čałaviek (heta 1,19% ad kolkaści zapaśnikoŭ u Rasii. — Zaŭv. red.).
Pa padlikach daśledčykaŭ, kožny druhi rehijon płan pryzyvu pieravykanaŭ: 26 z 53 subjektaŭ, pa jakich viadomyja źviestki, adpraŭlajuć na vajnu bolš, čym zajaŭlenyja Šajhu 1,19% zapaśnikoŭ.
Mabilizacyja ŭdaryła pa rehijonach nieraŭnamierna. Samy vysoki pakazčyk — u Krasnajarskaha kraja. Jak vynikaje z razmovy vajennaha kamisara z mabilizavanymi, adtul pavinny byli adpravić na vajnu 28 tysiač čałaviek — amal 5,5% zapaśnikoŭ. Kali b stolki pryzvali pa ŭsioj Rasii, to ahulnaja kolkaść mabilizavanych pieravysiła b 1,3 miljona čałaviek.
Taki masavy pryzyŭ užo ŭdaryŭ pa pracoŭnaj sile ŭ rehijonie. Kiraŭniki sielskahaspadarčych pradpryjemstvaŭ kraja skardziacca, što z-za mabilizacyi tam niama kamu pracavać, na vajnu ŭ razhar uboračnaha siezonu zabirajuć traktarystaŭ i kambajnioraŭ, jakija byli «štučnymi rabaciahami». Ekśpierty CIT nie vyklučajuć, što kolkaść moža być zavyšanaj: jany nie bačać prykmietaŭ taho, što mabilizacyja tam nastolki adroźnivajecca ad situacyi ŭ padobnych rehijonach.
U Sievastopali pryzavuć da 4% tych, chto znachodzicca ŭ zapasie, zajaviŭ «hubiernatar» horada Michaił Razvažajeŭ. Pa słovach miascovych žycharoŭ, haradžanam, jakija atrymali pozvy, telefanavali z vajenkamata i pałochali kryminalnaj adkaznaściu, kali čałaviek nie źjavicca ŭ vajenkamat. A sam kiraŭnik horada zajaŭlaŭ, što pry mabilizacyi navat nie pravodzicca miedkamisija.
Taksama šmat pryzyvajuć u Buracii (3,7%), Dahiestanie (2,6%) i Kałmykii (2,2%). «Adna sa zdahadak, što ŭ nacyjanalnych respublikach chočuć dać lepšuju spravazdaču [pierad vyšejstajačym kiraŭnictvam]», — kažuć analityki CIT.
Nieraŭnamiernaść mabilizacyi moža tłumačycca i tym, što ŭ rehijonach žyvie rozny lik zapaśnikoŭ z patrebnym vopytam. «Hetaja hipoteza nie paddajecca praviercy, pakolki źviestki zasakrečanyja. Naprykład, pieravyšeńnie vidać u Kalininhradskaj vobłaści. Tam mieścicca 11-y armiejski korpus i častka Bałtyjskaha fłotu. U Razanskaj i Pskoŭskaj abłaściach — desantniki, u Buracii miesca pastajannaj dysłakacyi adrazu troch bryhad, u Krasnajarskim krai vielmi šmat rashvardziejcaŭ, — kažuć daśledčyki CIT. — Ale treba razumieć, što tyja, kaho chacieli mabilizavać, i tyja, kaho mabilizujuć, — heta vielizarnaja roźnica. Pa fakcie pryzvanyja akazalisia zusim nie tyja ludzi, jakich čakała atrymać Minabarony. Vajenkamaty nie ŭmiejuć pryzyvać kaho treba, jany vymušanyja pravodzić mabilizacyju ŭ maksimalna ścisłyja terminy. A eks-kantraktniki, jakija navat zaviaršyli słužbu da pačatku vajny, naŭrad ci harać žadańniem trapić na front, bo viedajuć pra toje, što adbyvajecca, ad byłych tavaryšaŭ pa słužbie».
Mabilizacyja dla biednych
Pa padlikach daśledčykaŭ, u bolšaści rehijonaŭ dziejničaje praviła: čym biadniejšyja ludzi žyvuć u rehijonie, tym macniej jaho kranuła mabilizacyja. «My bačym karelacyju [zaležnaść] doli vyklikanych zapaśnikaŭ i biednaści rehijonu. U takich rehijonach pavinna być šmat kantraktnikaŭ, jakija niadaŭna adsłužyli. Čaściakom armija ŭ takich rehijonach źjaŭlajecca adnym ź niamnohich pracadaŭcaŭ, a taksama sacyjalnym liftam», — kažuć analityki CIT.
U 23 z 26 rehijonaŭ, adkul pryzyvajuć bolš za zajaŭlenuju Šajhu dolu zapaśnikoŭ, dachody ludziej nižejšyja za siarednierasijski ŭzrovień.
Naprykład, siaredniedušavy dachod žychara Pskoŭskaj vobłaści — 32 tysiačy rubloŭ u miesiac. Adtul na vajnu pavinny adpravić 2 tysiačy čałaviek — 1,86% zapaśnikoŭ. U Kałmykii ź siarednim dachodam u 22,5 tysiačy rubloŭ mabilizujuć kala 1000 čałaviek (2,2 %).
Na dumku ekanamistaŭ Maksima Mironava i Aleha Icchoki, ułady nie chočuć čapać bolš zamožnyja rehijony z-za bojaźni pratestaŭ. «U biednych i addalenych rehijonach buduć pryzyvać bolš, u bahatych haradach — mienš, kab paźbiehnuć pratestaŭ», — ličać ekśpierty. Jany adznačajuć, što mienavita ŭ biednych rehijonach jość značnaja vierahodnaść być pryzvanymi ludziam pa-za metavaj katehoryjaj.
Pry hetym paźbiehnuć pratestaŭ suprać mabilizacyi ŭsio-taki nie ŭdałosia. Najbolšyja akcyi prajšli ŭ Dahiestanie: paśla mitynhaŭ miascovy Śledčy kamitet raspačaŭ nie mienš za 30 kryminalnych spraŭ, a administrataraŭ telehram-kanałaŭ, jakija aśviatlali pratesty, zatrymali. U Kałmykii, jakaja taksama trapiła ŭ top-10 rehijonaŭ z maksimalnaj dolaj mabilizavanych, suprać vajny vykazaŭsia Viarchoŭny łama Respubliki.
«Dastatkova pahladzieć na Tyvu, Dahiestan. U Buracii taksama pačynajecca hetaja historyja z pratestami. Mahčyma, jany [ułady] spadziavalisia, što ŭ hetych rehijonach mocnyja haspadarniki nie dapuściać pratestaŭ, ale dapuścili», — kažuć analityki CIT.
Jašče bolš trunaŭ
Rehijony, jakija pašluć na vajnu bolš za ŭsio zapaśnikoŭ, byli najbolš paciarpiełymi ad vajny jašče da mabilizacyi. Tak, Dahiestan znachodzicca na pieršym miescy pa kolkaści paćvierdžanych zahinułych u bajavych dziejańniach va Ukrainie. Za siem miesiacaŭ vajny tam zahinuli nie mienš za 277 čałaviek, a śmiarotnaść maładych mužčyn u respublicy ŭžo vyrasła bolš čym u dva razy.
Paśla abviaščeńnia mabilizacyi z Dahiestana na vajnu pavinny byli adpravicca jašče 15 tysiač čałaviek — 2,5% miascovych zapaśnikoŭ. Hetyja płany aburyli nie tolki žycharoŭ respubliki, jakija vyjšli na pratesty, ale i nabližanych da ŭłady ludziej.
Tak, u razhar mabilizacyi žonka i daradca muftyja Dahiestana Ajna Hamzatava paprasiła Uładzimira Pucina dać dahiestancam adterminoŭku ad mabilizacyi, bo šmat žycharoŭ rehijona i tak udzielničajuć u vajnie. «Ja i moj narod chacieli b prapanavać vam, z ulikam taho, što z trochmiljonnaha nasielnictva [Dahiestana] ŭžo znachodziacca na pieradavoj bolš za try tysiačy dahiestancaŭ, siarod jakich niamała hierojaŭ, dać nam adterminoŭku ad mabilizacyi i inšych pryzyvaŭ», — napisała jana.
Jašče adzin taki rehijon — Buracija. Na vajnie z Ukrainaj zahinuli nie mienš za 259 uradžencaŭ respubliki, a śmiarotnaść maładych mužčyn vyrasła na 93 %. Jašče da abviaščeńnia mabilizacyi miascovyja žychary nie razumieli, čamu ŭ bajavych dziejańniach ŭdzielničaje tak šmat burataŭ.
«Asabliva čamuści z Buracii šmat [sałdat na vajnie va Ukrainie]. Niezrazumieła, čamu. Tady b usich užo adnolkava, a nas, burataŭ, i tak mała. My ž małaja nacyja naohuł. Stolki chłopcaŭ tam zahinuła, heta dziaŭčaty našy za kaho zamuž to vyjduć? Burackaja nacyja jašče mienšaj stanie. Ale što zrobiš? Hramadzianie Rasiei», — havaryła «Važnym historyjam» žycharka burackaha siała Barun-Chasurta, adkul na vajnu adpravilisia dvoje miascovych žycharoŭ i abodva zahinuli.
Pavodle padlikaŭ fondu «Svabodnaja Buracija», ciapier u respublicy płanujuć mabilizavać jašče jak minimum 3,6% zapaśnikoŭ — 6,4 tysiačy čałaviek. Kali b pa ŭsioj Rasii pryzvali takuju ž dolu zapaśnikoŭ, jak i ŭ Buracii, na vajnu adpravilisia b 920 tysiač rasijan.
Takaja nieraŭnamiernaja mabilizacyja pryviadzie da taho, što śmiarotnaść mužčyn u najbolš paciarpiełych rehijonach vyraście jašče bolš. Pa słovach analitykaŭ CIT, straty zabitymi i paranienymi siarod mabilizavanych buduć vyšejšyja, čym siarod tych, chto słužyć u rehularnaj armii.
«Uličvajučy ahulny nizki ŭzrovień navučańnia, — choć kahości, sapraŭdy, navučajuć, ale kahości i adpraŭlajuć na front biez padrychtoŭki — heta aznačaje, što straty buduć vyšejšyja, — kažuć ekśpierty. — Hetyja ludzi nie navučanyja, nie zabiaśpiečanyja naležnym čynam, nie prajšli bajavoje zładžvańnie, u bolšaści svajoj nie majuć nijakaha bajavoha dośviedu. U ich niama narmalnaha kamandavańnia, bo ŭvieś kamandny skład taksama budzie z mabilizavanych. Na hetyja 300 tysiač treba było b znajści 30 tysiač kadravych aficeraŭ. Stolki svabodnych aficeraŭ u Rasiei prosta niama, a chto jość — u značnaj stupieni na froncie».
Pry hetym siarod mabilizavanych moža być mienš tych, chto admaŭlajecca vajavać, prynamsi spačatku.
«Značnaja častka strataŭ u rasijskaj kadravaj armii prypadaje na tak zvanych «piacisotych» — tych, chto nie zahinuŭ i nie paranieny, ale admoviŭsia ŭdzielničać u bajavych dziejańniach abo samavolna pakinuŭ raźmiaščeńnie čaści. Tut hetaja katehoryja strataŭ spačatku rezka skarocicca, bo heta stała kryminalna karalnym učynkam, albo pakarańnie było ŭzmocniena. Zrazumieła, my nie viedajem, što adbudziecca z bajavym ducham va ŭmovach zimy i ŭkrainskaha nastupleńnia — mahčyma, my ŭbačym pavalnaje deziercirstva, navat kali jano budzie karacca», — miarkujuć u CIT.
Čaho čakać ad mabilizacyi
U pačatku mabilizacyi Šajhu zajaŭlaŭ, što 300 tysiač čałaviek buduć pryzvanyja pastupova: «Heta nie adnarazova akcyja. Tut nie praduhledžvajecca taki šyrokazachvatny kambajn, kab zachapić chutka, nie», — zapeŭnivaŭ ministr.
Pry hetym praz dva tydni i adkrytyja źviestki, i sam Šajhu kažuć pra toje, što mabilizavali ŭžo bolš za 200 tysiač čałaviek.
Navat kali na front pryzavuć abiacanyja ŭładami 300 tysiač čałaviek, mabilizacyja nie spynicca, ličać ekśpierty CIT. «My bačym, što jany sprabujuć pryzvać usie 300 tysiač adrazu. Možna było b vykazać zdahadku, što jany raściahnuć heta na niekalki chvalaŭ, buduć papaŭniać pavoli, ale nie, — kamientujuć ekśpierty CIT chod mabilizacyi. — Dalejšaja mabilizacyja moža spatrebicca dla papaŭnieńnia strataŭ [siarod pryzvanych pieršaj chvali]. Ź inšaha boku, moža być, što ličby ŭ 1 abo 1,2 miljona [jakija ahučvali ŚMI, spasyłajučysia na krynicy va ŭładzie] — heta tyja, kaho jany ŭ pryncypie płanujuć pryzvać, i bolš im nie spatrebicca da kanca vajny. Mahčyma, hetyja 300 tysiač buduć pryzvanyja ciapier, a astatnich buduć dabirać pastupova, pa miery niasieńnia strataŭ. U kožnym razie my nie ličym, što mabilizacyja abmiažujecca 300 tysiačami».
Kali ličbavyja vyniki mabilizacyi ŭžo blizkija da zajaŭlenych, to na praktycy nabrali zusim nie tych, kaho čakała Minabarony.
Ułady zajaŭlali, što ŭ pieršuju čarhu mabilizavać buduć ludziej z bajavym vopytam i patrebnymi vajskova-ŭlikovymi śpiecyjalnaściami, ale vajenkamaty zabirali navat tych, chto nie słužyŭ i maje surjoznyja zachvorvańni.
Jašče da adpraŭki na front zahinuli jak minimum vosiem mabilizavanych, u tym liku ad razryvu serca i trombaembalii. «Jany [tyja, kaho ŭdałosia mabilizavać da hetaha momantu] buduć bližejšyja da taho, što my nazirali pry mabilizacyi ŭ tak zvanych «DNR» i «ŁNR», čym da rehularnaj rasijskaj armii, jakaja taksama siabie nie bliskuča pakazała, za vyniatkam asobnych čaściej. Kali jany [mabilizavanyja z «DNR» i «ŁNR»] udzielničali ŭ nastupalnych dziejańniach, to nieśli vielizarnyja straty.
U niekalkich ukrainskich nastupalnych apieracyjach adnym z vyrašalnych faktaraŭ stała toje, što mabilizavanyja pakinuli svaje pazicyi i źbiehli.
Naprykład, praryŭ ŭ Bałaklei atrymaŭsia ŭ tym liku dziakujučy tamu, što na kirunku hałoŭnaha ŭdaru byli mabilizavanyja. Na zachad ad Chiersona jany taksama pabiehli, i pavietrana-desantnym vojskam pryjšłosia pryniać boj, choć jany byli da hetaha nie hatovyja ŭ toj momant.
Heta značyć, kali mierkavać z hetaha vopytu, [vynik mabilizacyi] budzie małaefiektyŭnym. Jość tolki niekatoraja roźnica ŭ tym, što niekatoryja z [rasijskich] mabilizavanych mohuć być zabiaśpiečanyja lepš, čym mabilizavanyja ŭ «ŁDNR», — kažuć analityki CIT.
Čytajcie taksama:
Nie čakajcie chutkich efiektaŭ, ale efiektaŭ čakajcie… Pakaleńnie Ch i pucinskaja mabilizacyja
«Nie-nie, ja na heta nie padpisvaŭsia i nie pajdu». Rasijanie biełaruskaha pachodžańnia ŭ šoku i žachu, šukajuć vyjścia
ISW: Pucinskaja mabilizacyja dazvolić tolki zachavać kolkaść armii va Ukrainie na ciapierašnim uzroŭni
čitajtie podrobnieje na sajtie "Diałoh.UA": https://www.dialog.ua/russia/260003_1664997341
čitajtie podrobnieje na sajtie "Diałoh.UA": https://www.dialog.ua/russia/260003_1664997341