Ad samaha abviaščeńnia płana «Pieramoha» pačali stvaracca jaho fejkavyja kłony. Pryčym rabili heta jak siłaviki, tak i ludzi, jakija pradajuć asabistyja danyja — niekatoryja bazy fejkavych botaŭ paśla źjavilisia ŭ prodažy ŭ darknecie.
Prablema telehrama, siarod inšych, u tym, što niepadrychtavanamu čałavieku ciažka vieryfikavać kantakt. Adziny sapraŭdy ŭnikalny paramietr luboha akaŭnta — ID-numar — nie vidać u standartnych klijentach, a atrymać jaho niaprosta.
Apošnim časam łukašenkaŭcy znoŭku razyhryvajuć kartku z fejkavymi botami płana «Pieramoha». Spačatku jany stvaryli kłon kanała «Bajpoł» i rassyłali spam ź jaho z dapamohaj sietki botaŭ, a paśla zatrymlivali ludziej, jakija pavialisia.
Paśla hetaha była jašče adna rassyłka: hetym razam siłaviki prapanavali «vyjści z płana «Pieramoha» ad imia čarhovaha fejku «Bajpoła». I na hety bot paviałosia dastatkova šmat ludziej. My pisali pra toje, jak adroźnić sapraŭdnyja inicyjatyvy ad fejkavych.
Čytajcie taksama: Try prostyja parady, kab nie natrapić na fejkavyja inicyjatyvy ŭ Telegram
Na hetym usio nie skončyłasia, ludziej praciahnuli pravakavać i raskručvać praz fejkavyja kanały. Paśla niekatorych atrymałasia pieraciahnuć na inšyja fejkavyja kantakty — atrymałasia «śpiral fejkaŭ».
Da prykładu, u adnym sa skrynšotaŭ z kanała siłavikoŭ razhortvajecca historyja, dastojnaja Oskara. Pastanovačny skrynšot, dzie fejkavy kantakt «Bajpoła» kaža čałavieku, što rabić, kali jon napisaŭ pa fejkavych kantaktach, i daje jamu šerah kantaktaŭ (da prykładu, adras inicyjatyvy By_help).
Niuans u tym, što ŭ pierapiscy jość vidavočnyja niestykoŭki: da prykładu, pišuć, što ŭ «Bajchełpa» jość «kanał i čat», ale niama kantaktnych danych, choć nasamreč anijakaha čatu ŭ kanała niama, a kantakt jość (choć i nieaktyŭny). To-bok, jany prosta stvarajuć padrobnyja skrynšoty i, całkam imavierna, robiać heta z zatrymanymi ludźmi taksama.
Cełaja telehram-dramaturhija ŭ fejkavych pierapiskach
U inšych videa, dzie havorać pra zatrymańnie «ŭdzielnikaŭ płana «Pieramoha», jany zvyčajna saramliva zamazvajuć dyjałoh čałavieka z botam.
Reč u tym, što aryhinalny bot «Bajpoła» adrazu vydalaje pierapisku i anijakich skrynšotaŭ dla videa zrabić niemahčyma. Maksimum, što možna davieści — heta što čałaviek niekali ŭklučaŭ bot, i toje nie fakt (hajd pa tym, jak ačyścić botaŭ — tut). Tamu davodzicca impravizavać, jak na hetym skrynšocie.
Na skrynšocie — čałaviek, jakoha byccam by zatrymali za rehistracyju ŭ płanie «Pieramoha». Pahladzicie na zamazanyja paviedamleńni — niahledziačy na retuš, vidavočna, što na skrynšocie siłavikoŭ zusim inšy tekst i niama doŭhaj spasyłki. Akramia taho, u aryhinalnym bocie zusim niama paloŭ dla takich doŭhich adkazaŭ, jak na skrynšocie (zamazany tekst pravaruč), a pierapisku aryhinalny bot vydalaje adrazu paśla atrymańnia adkazaŭ. Takim čynam, čałaviek abo zarehistravaŭsia ŭ fejkavym bocie, abo heta za jaho zrabili siłaviki.
Čytajcie taksama: Zatrymali muža z žonkaj — siłaviki kažuć, što pa spravie «Čornaj knihi Biełarusi», ale jość niuans
Kali skryšoty vykładajuć, to ŭsio stanovicca jašče cikaviej — «kantakt», jaki źviazaŭsia z čałaviekam, nikomu ŭvohule nieviadomy i, chutčej za ŭsio, za im staić supracoŭnik śpiecsłužbaŭ.
Tut da čałavieka źviartajecca byccam by kantaktny akaŭnt Naperad Braty, jaki anijakim čynam nie źviazany z «Bajpołam» i pierapytvaje toje samaje, pra što ŭžo pytaŭsia ŭ bocie. Takim čynam sprabujuć vyviedać i raskryć pratestavyja jačejki.
Pryčym zrobleny hety skrynšot jašče ŭ červieni 2022 hoda, a zatrymany čałaviek tolki ŭ listapadzie — to-bok, škvał fejkavych płanaŭ «Pieramoha» nie pierastaje ŭźnikać z samaha pačatku stvareńnia inicyjatyvy.
Jak zaścierahčysia ad takoj pastki?
My pisali pra heta ŭ našym artykule, ale hałoŭnaja parada takaja: spraŭdžvajcie infarmacyju.
Kali vam piša niechta, chto pradstaŭlajecca ŭdzielnikam hramadskaj inicyjatyvy, pravaabarončaj arhanizacyi ci srodku masavaj infarmacyi, to vy zaŭždy možacie pravieryć heta ŭ samoj inicyjatyvie — i rabić heta varta.
Voś śpis sapraŭdnych kantaktaŭ najbolš miedyjnych inicyjatyvaŭ i ŚMI, pa jakich možna spraŭdzić taho, chto vam piša (kali my pra vas zabylisia — pišycie nam i my vas dadamo ŭ śpis):
- BYPOL i adziny sapraŭdny bot płana «Pieramoha»,
- BYSOL,
- Ofis Śviatłany Cichanoŭskaj,
- Rabočy ruch,
- Supolnaść čyhunačnikaŭ Biełarusi,
- Biełaruskaja rada kultury,
- Miedyjazona,
- Novy čas,
- MOST,
- Tribuna.com,
- FŁAHŠTOK,
- Viasna,
- Dissidentby,
- Naša Niva,
- Zerkalo.io,
- Radyjo Svaboda,
- Biełsat,
- Jeŭraradyjo.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie jašče: Jak nadziejna vyčyścić foty z vašych smartfonaŭ — padrabiazny hajd
