Fota AP
— Palityčna aktyŭnaje hramadstva abmiarkoŭvaje infarmacyju, nibyta aficyjny Kijeŭ čynić pieraškody dla ŭdziełu Śviatłany Cichanoŭskaj u supolnych ź jeŭrapiejcami imprezach. Adnak, pavodle krynic «Radyjo Svaboda» ŭ Brusieli, jany nie majuć infarmacyi ab tym, što Ukraina heta robić. Tym nie mienš mnohija ŭpeŭnienyja, što Kijeŭ takim čynam imkniecca załahodzić Łukašenku. Ci ličycie vy, što ŭ Kijevie sapraŭdy pryniali takoje rašeńnie?
— Kali my havorym pra Ukrainu, to tut biełaruskija palityčnyja analityki robiać dźvie pamyłki. Pa-pieršaje, nadta šmat aryjentujucca na vykazvańni, a treba bolš uvahi źviartać na spravy, dziejańni.
Pa-druhoje, isnuje nierazumieńnie intaresaŭ Ukrainy. Vidavočna, što paśla pačatku vajny asnoŭnaja meta Ukrainy ŭ staŭleńni da Biełarusi — heta mieć ryčahi ŭpłyvu na situacyju ŭ Biełarusi. I dastatkova ŭdałym prajektam u hetym sensie staŭ połk Kalinoŭskaha, isnavańnie jakoha prymušaje biełaruskija ŭłady pastajanna niervova reahavać. Sam Łukašenka jaho zhadvaje ledźvie nie kožny tydzień.
Bolš za toje, niekatoryja ŭkrainskija palityki bačać sens u stvareńni na asnovie biełaruskich vajskovych farmavańniaŭ palityčnaj arhanizacyi, jakaja b abjadnoŭvała nacyjanalna aryjentavanyja i antyrasijskija siły Biełarusi. Adpaviedna, kali zychodzić z žadańnia stvaryć novy palityčny subjekt, inšyja padobnyja subjekty tak ci inakš vystupajuć kankurentami.
Adsiul zrazumieła, čamu ŭ Kijeva staŭleńnie da Cichanoŭskaj, skažam tak, davoli aściarožnaje. U adpaviednaści z vybranym padychodam Kijeŭ nie maje asablivaha žadańnia pryznavać lehitymnaść i absalutny pryjarytet Cichanoŭskaj jak lidara biełaruskaha demakratyčnaha ruchu.
I ja b nie pahadziŭsia z dumkami, što «Ukraina baicca razdražniać Łukašenku». Heta hłupstva. Kali Ukraina stvaraje i ŭsialak padtrymlivaje ŭzbrojenyja farmavańni, jakija adkryta zajaŭlajuć, što ŭ svoj čas hatovyja pajści na Minsk, to voś heta sapraŭdnaja padstava dla razdražnieńnia i navat vajennaha adkazu. Na fonie hetaha aficyjnaja sustreča ź Cichanoŭskaj u jakaści «razdražnialnika» vyhladaje vielmi ścipła.
— Ale chiba nielha paźbiehnuć takoj kankurencyi? Čamu nielha abjadnać patencyjały štaba Cichanoŭskaj i pałka Kalinoŭskaha? Tym bolš, što, nakolki viadoma, pradstaŭniki Cichanoŭskaj uvieś čas sprabujuć naładzić peŭny kantakt?
— Pa-pieršaje, siarod mnohich biełaruskich nacyjanalna aryjentavanych palitykaŭ jość naściarožanaść i navat varožaść u dačynieńni da Cichanoŭskaj. Dastatkova pahladzieć tematyčnyja onłajn-resursy. Na niekatorych ź ich krytycy ofisu Cichanoŭskaj advodzicca bolš miesca, čym krytycy Pucina i Łukašenki. Maŭlaŭ, heta «maskoŭski» prajekt, karumpavany asiarodak i h. d. Ale, akramia hetych zakidaŭ, majuć miesca reŭnaść dy kankurencyja. Pryznańnie Cichanoŭskaj dla takich lidaraŭ, jak Paźniak, — heta strata asabistych ambicyj.
Adnak, mahčyma, heta ŭsio budzie pieraadolena ci źniknie pa miery afarmleńnia ŭ Kijevie novaha palityčnaha subjekta. Napeŭna, potym budzie iści pošuk ustojlivych farmataŭ pracy z Ofisam i kabinietam Cichanoŭskaj.
Dla ŭkrainskich ža palitykaŭ pakul niezrazumieła, što moža dać takoje abjadańnie. Im było b zručniej pracavać i z adnoj, i z druhoj hrupaj, kab pa-roznamu ŭpłyvać na biełaruskaje hramadstva.
— Ukrainu nie biantežyć, što jany staviacca da Cichanoŭskaj zusim pa-inšamu, u adroźnieńnie ad svaich asnoŭnych palityčnych partnioraŭ na Zachadzie?
— Kijeŭ vymušany hulać na biełaruskim poli značna bolš aktyŭna, čym heta robiać zachodnija stalicy. Zachodnim palitykam praściej pryznać adziny centr u asobie Cichanoŭskaj, pracavać ź im, a va ŭnutranuju «kuchniu» nie ŭmiešvacca. Va ŭmovach vajny Ukrainie važna mieć mahčymaść upłyvać.
Kali rekanstrujavać aktualnuju ŭkrainskuju stratehiju da Biełarusi, to jaje možna źvieści da dvuch pryncypaŭ. Pa-pieršaje, padtrymka antyrasijskich sił i nastrojaŭ u Biełarusi. Pa-druhoje, sprabavać parušyć bieśpierabojnaje funkcyjanavańnie aljansu Pucina i Łukašenki — pavysić niedavier, pasiejać sumnievy, pieraściarohi, možna navat niešta prapanavać. Ukraina sprabuje rabić pieršaje i druhoje adnačasova, tamu zachady Kijeva ŭ infarmacyjnym poli, asablivuju pazicyju adnosna sankcyj varta razhladać častkaj hetaha pracesu.
— Mienavita na hetuju temu źjaviłasia niekalki cikavych zajavaŭ. Łukašenka jašče na sustrečy z Łaŭrovym «pachvaliŭ» Ukrainu, jakaja nie napadaje na Biełaruś, chacia, maŭlaŭ, Zachad jaje da hetaha i prymušaje. Potym zajaviŭ, što Kijeŭ prapanoŭvaje jamu padpisać akt ab nienapadzieńni. Ci sapraŭdy viaducca niejkija zakulisnyja pieramovy, abo Łukašenka prosta takim čynam vykarystoŭvaje infarmacyjnaje pole?
— Dumaju, najpierš heta zakranaje infarmacyjnuju śfieru. Ale viadoma, peŭnyja kantakty jość. Ja dumaju, ukraincy razumiejuć, što maksimum, čaho jany tut mohuć dabicca, heta pasprabavać ubić niejki klin pamiž Pucinym i Łukašenkam, pavysić uzrovień niedavieru pamiž imi; moža być, sarvać asobnyja intehracyjnyja inicyjatyvy. Ale ja dumaju, Kijeŭ razumieje, što kali Kreml prymie rašeńni nastupać ź Biełarusi, to heta budzie zroblena. Łukašenka hetamu pieraškadžać nie budzie i nie moža. Tamu nijakija «ŭhody» ź Minskam ničoha nie harantujuć. Ale treba prynamsi sprabavać asłabić rasijskija pazicyi ŭ Biełarusi, zrabić aljans ź Minskam nie takim prostym i zručnym.
Kali hladzieć na dziejańni, a nie słovy, to my bačym, što Ukraina rychtujecca da mahčymaj abarony ad napadu z poŭnačy. Uzmacniaje miažu, trymaje tut peŭnyja siły. Ništo nie śviedčyć, što Kijeŭ usurjoz viadzie niejkija pieramovy i spadziavajecca, što damoŭlenaści z Łukašenkam mohuć praduchilić napadzieńnie ź biełaruskaha kirunku.
Razam z tym kantakty pamiž Minskam i Kijevam jość. Tyčacca jany vajny, humanitarnych pytańniaŭ. Mahčyma, ekanomiki, tych ža naftapraduktaŭ i niekatorych inšych tavaraŭ. Ale ja nie dumaju, što niejkaja istotnaja damova pamiž Minskam i Kijevam mahčymaja. Jana niemahčymaja, bo jość čyńnik Rasii, jaki i vyznačaje, jakimi buduć stasunki Minska i Kijeva.
— Toj skandalny momant, kali Zialenski nie zhadaŭ Biełaruś u pramovie pra paŭstańnie 1863 hoda, ci śviedčyć heta, siarod inšaha, što Kijeŭ ihnaruje pačućci demakratyčnych prajeŭrapiejskich biełarusaŭ, naŭmysna nie adroźnivaje Biełaruś łukašenkaŭskuju ad Biełarusi demakratyčnaj? Možna ŭspomnić i toj fakt, što va ŭsich ukrainskich prezidentaŭ byli dobryja adnosiny z Łukašenkam, a nie z tymi siłami, jakija jamu supraćstajać.
— Pa-pieršaje, ja b nie pierabolšvaŭ daśviedčanaść u biełaruskaj historyi śpičrajtaraŭ, jakija pišuć pramovy Zialenskamu. Mahu skazać, što i ŭ litoŭskaj, i navat u polskaj histaryjahrafii časam składana znajści biełaruski elemient u paŭstańni 1863-1864 hadoŭ. Dla ŭkraincaŭ hetaje paŭstańnie — dalokaja i nieviadomaja pieryfieryja histaryčnaj pamiaci. Zusim niadaŭna była hłybokaja dyskusija z ukrainskimi historykami, i asnoŭnaja vysnova, jakuju možna zrabić: Biełarusi prosta niama va ŭkrainskim pohladzie na historyju.
Što tyčycca taho, ci raździalajuć u Kijevie biełaruskija ŭłady i biełaruskaje hramadstva, to taki padzieł robicca. Sacyjałohija pakazvaje, što 60-70 pracentaŭ ukraincaŭ viedajuć pra połk Kalinoŭskaha, rejkavych partyzan, biełaruskuju apazicyju. Chacia, naturalna, chapaje i tych, dla kaho śviet paśla 24 lutaha staŭ čorna-biełym.
