Jarasłaŭ Kot. Fota: Ivan Mishchuk
«Na fakultecie zarobak byŭ kala 120 dalaraŭ u miesiac. A ŭ Jeŭropie vykładańnie, akazvajecca, prybytkovaja sprava»
Polšču Jarasłaŭ abraŭ nie vypadkova. Z usich navakolnych krain polskaja supolnaść raspracoŭščykaŭ prajaviła najbolšuju zacikaŭlenaść u pracy ź im.
«Ja ž byŭ rehijanalnym kaardynataram pa Uschodniaj Jeŭropie i Azii Mižnarodnaj asacyjacyi raspracoŭnikaŭ hulniaŭ, polskaja supolnaść užo mianie viedała, — kaža jon. — Heta zrabiła ŭsio krychu praściej. Spačatku studyja 11 Bit navat dała mnie žytło, a Fundacja Indie Games Polska (najbujniejšaja i najstarejšaja supolnaść raspracoŭščykaŭ hulniaŭ u Polščy) zaprasiła stać suarhanizataram aŭtarytetnaj Game Industry Conference i arhanizavała dla mianie miedycynskuju strachoŭku. Heta vielmi mocna dapamahło adnavić zdaroŭje paśla turmy i sfakusavacca na pošuku pracy.
Taksama maje dzieci zastalisia ŭ Biełarusi z byłoj žonkaj, tamu, žyvučy pa susiedstvie, da ich bližej i bolš šancaŭ sustrecca. Z usich susiedziaŭ Polšča maje samuju raźvituju ekanomiku, zakony, jakija pracujuć, i kamfortnuju dla mianie kulturu. Ab vybary nie škaduju, chacia pry inšych abstavinach pierajechali b dalej».
Ciapier Jarasłaŭ imkniecca dapamahać tym, chto akazaŭsia ŭ takoj ža situacyi, jak niekali jon.
«U ramkach BelGameDev dapamahajem raspracoŭščykam hulniaŭ, u ABBA dapamahajem pradprymalnikam, jakija pierajechali ŭ roznyja krainy śvietu. Navat voś anansavali biznes-premiju dla biełarusaŭ na čužynie Free Belarus Business Award. Spadziajusia, što zaraz atrymajecca toj ža šlach, što prajšoŭ ja, zrabić lahčejšym dla inšych», — raskazvaje jon.
Na momant aryštu Jarasłaŭ byŭ partnioram i saŭładalnikam jurydyčnaj firmy Business Advisiers.
U Polščy ŭ mužčyny atrymałasia realizavacca i jak jurystu.
«Uličvajučy, nakolki składana jurystam mianiać krainu, ja dumaŭ, što realizavać siabie ŭ hetym napramku nie zmahu, — pryznajecca jon. — Tym nie mienš mianie zaprasili na kansultacyju ŭ jurydyčnuju firmu ŭ śfiery IT. Zatym prapanavali pastajannuju pasadu. Ciapier adno z maich miescaŭ pracy — Cousel Of u Rymarz Zdrot Maruta Law Firm.
Darečy, heta adzinaja ŭ Polščy jurydyčnaja firma, jakaja maje asobny profilny adździeł pa videa-hulniach i zabavach.
Naohuł uzrovień jurydyčnaha biznesu ŭ Polščy našmat vyšejšy za naš. I patrabavańni da jurystaŭ taksama, atestacyja bolš składanaja. Vyhadna mieć vuzkuju śpiecyjalizacyju, ale być u joj lepšym».
Taksama Jarasłaŭ praciahnuŭ vykładać. Ciapier jon dystancyjna viadzie zaniatki ŭ mahistrantaŭ u Talinskim univiersitecie. Akramia taho, Jarasłaŭ atrymaŭ polskuju navukovuju premiju ad NAWA. Jana dała jamu mahčymaść papracavać daśledčykam va Univiersitecie imia Kazimira Vialikaha ŭ Bydhaščy.
Fota: Ivan Mishchuk
«Vykładańnie mianie ŭvohule spačatku ratavała bolš za ŭsio, — uspaminaje jon. — U Biełarusi praca va ŭniviersitecie i navukovaja dziejnaść dla mianie byli, chutčej, samaraźvićciom i spadčynaj, bo maje baćka i maci taksama vykładali.
Za maje amal 20 hadoŭ na fakultecie zarobak byŭ kala 120 dalaraŭ u miesiac. A ŭ Jeŭropie vykładańnie, akazvajecca, prybytkovaja sprava. Spačatku tolki za košt hetaha i vyžyvaŭ. Zaprašali ŭ roznyja cikavyja miescy (dziakuj vializny kaleham i siabram, jakija rekamiendavali mianie), ale z-za niemahčymaści pierajechać z Polščy abraŭ dystancyjny varyjant vykładańnia».
U Jarasłava ŭ tym liku było šmat prajektaŭ u Kijevie, Adesie i inšych ukrainskich haradach.
Viasnoj 2022-ha mužčyna źbiraŭsia ažanicca sa svajoj niaviestaj u Charkavie.
«Pa baćku ja ŭkrainiec i častku svajho žyćcia pravioŭ va Ukrainie, — kaža Jarasłaŭ. — Vajna žachlivaja, ale dla mianie jana pačałasia jašče ŭ 2014-m, kali źjaviŭsia naš ź siabrami prajekt KamBat (prahramna-aparatny kompleks raźviedki. — NN) i staŭ prymianiacca USU. My ciapier pracujem taksama nad prajektam, budziem rady luboj sponsarskaj dapamozie i padtrymcy».
«Kab adkryć svaju hulniavuju studyju, treba 5—10 tysiač dalaraŭ»
Šmat znajomych ajcišnikaŭ Jarasłava źjechała ź Biełarusi za apošni hod.
«A tyja, chto nie źjechaŭ, źbirajucca, šukajuć sposab. Heta zrabić zaraz niaprosta — vializnyja čerhi ŭ pasolstva. Kažuć, što treba źjazdžać, bo niama inviestycyj. U bolšaści partniory byli zachodnija. Ciapier jany rabić pieravody ŭ Biełaruś nie mohuć, a mnohija prosta admaŭlajucca pracavać razam. Niekatorych raspracoŭščykaŭ, jakija ŭ Biełarusi, ja ŭładkoŭvaŭ u polskija kampanii, im navat zarobak nie mahli zapłacić, bo pracujuć sankcyi.
Navat tyja, chto raniej kazaŭ, što zastalisia dziela dziaciej, zaraz źjazdžajuć», — kaža jon.
U Polščy ceny na žyćcio značna nižejšyja, čym u inšych krainach Jeŭrasajuza, zaŭvažaje Kot. Tamu mnohija raspracoŭščyki videahulniaŭ z zadavalnieńniem tudy pierajazdžajuć i adkryvajuć svaje hulniavyja studyi, u jakija nabirajuć supracoŭnikaŭ, kab stvaryć toj ci inšy ličbavy prajekt.
«Na tym ža Kipry žyćcio darahoje, i ŭ razy, adpaviedna, uzrastajuć finansavyja patrabavańni supracoŭnika.
Tut vielmi raźvitaja hulniavaja industryja, u Polščy bolš za tryccać VNU, jakija rychtujuć raspracoŭščykaŭ hulniaŭ.
Dla maładych studyj lohka znajści finansavańnie z-za taho, što tut samaja bujnaja birža kaštoŭnych papier pa hety bok ad Bierlina. Ździełki prachodziać na miljardy. U hulniu inviestujuć, praz paŭhoda akcyi vykidvajuć na rynak kaštoŭnych papier i ŭ dziesiać razoŭ pavialičvajuć prybytak. Hałoŭnaje — zrabić cikavuju raspracoŭku».
Śpiecyjalnaść dramaturha (heta pieršaja adukacyja Jarasłava) dapamahła Kotu ŭvajści ŭ IT: jon pačynaŭ z taho, što pisaŭ siužety dla kampjutarnych hulniaŭ.
Jarasłaŭ płanuje adkryvać u Varšavie svaju hulniavuju studyju. Pa jaho słovach, cana pytańnia — 5—10 tysiač dalaraŭ.
Pakul ža Jarasłaŭ zarehistravaŭsia jak kansultant pa adkryćci takich studyj.
«Tut bolš hrošaj pojdzie na arendu pamiaškańnia. Ale ŭ kožnym paviecie, vajavodstvie Polščy ŭsio pa-roznamu. Možna znajści lhotnyja inkubatary, technaparki, jakija pamianšajuć vydatki i navat padatki. Tak jak tut dastatkova decentralizavanaje municypalnaje kiravańnie, to kožny rehijon zmahajecca za toje, kab pryciahnuć da siabie raspracoŭščykaŭ.
Fota: Ivan Mishchuk
Čamu 5—10 tysiač dalaraŭ, tamu što suma zaležyć jašče ad taho, kolki ludziej u studyi budzie pracavać i jak damoviciesia pa zarobku», — raskazvaje jon.
Pa słovach Jarasłava, jość peŭnyja niepryjemnaści, ź jakimi možna sutyknucca pry adkryćci hulniavoj studyi ŭ Jeŭrasajuzie.
«Našy raspracoŭščyki nie pryvykli być častkaj supolnaści i nie źviartajucca da Nacyjanalnaj asacyjacyi raspracoŭščykaŭ hulniaŭ abo ŭ Jeŭrapiejskuju fiederacyju raspracoŭščykaŭ hulniaŭ. Jany mohuć prakansultavać u ekasistemie industryi, parekamiendavać nieabchodnyja servisy, raskazać ab dadatkovych ilhotach i mahčymaściach.
Časta studyi źviartajucca da biełaruskich jurydyčnych firmaŭ ci ich nibyta «padraździaleńniaŭ», a heta vialikaja pamyłka. Ceny na pasłuhi ŭ Biełarusi zavyšanyja, a kampietencyi, jak i adpaviednyja dazvoły na jurydyčnuju dziejnaść u jeŭrapiejskich krainach adsutničajuć. Tak, za rehistracyju kampanii ŭ Polščy prosiać ažno 1000 dalaraŭ, kali navat lepšyja firmy biaruć za heta kala 2000 złotych (kala 450 dalaraŭ)», — raskazvaje jon.
Jarasłaŭ Kot praciahvaje supracoŭničać sa znakamitymi stvaralnikami videahulniaŭ: Devidam Miulicham, aŭtaram Heroes of Might and Magic 3, Alaksiejem Sycianavym, hiejm-dyzajnieram Stalker: Shadow of Chernobyl, z Danielem Vavra, znakamitym pa hulni Mafia.
U budučyni Jarasłaŭ płanuje vydać svaju videahulniu.
«Užo abmiarkoŭvali heta z raspracoŭščykami. Ale jany nie ŭsie vyjechali ź Biełarusi. Imiony ž ich pry vypusku hulni možna budzie lohka znajści, jany bajacca. Musić, jak-niebudź źbiaromsia i niešta stvorym, mahčyma, pad psieŭdanimami.
Mnohija pakazvali ŭžo raspracavanyja hulni, ale nie vypuskajuć ich u metach biaśpieki. Naprykład, była videahulnia, dzie treba ŭciakać ad AMAPa», — raskazvaje jon.
«Namieśnik načalnika Akademii MUS staŭ zahadčykam kafiedry na jurfaku»
Z byłymi kalehami ź jurfaka BDU Jarasłaŭ padtrymlivaje kantakty. Ale mnohija ź ich užo nie pracujuć va ŭniviersitecie.
«Ja ŭsio jašče administratar niekatorych kanałaŭ, u tym liku našaha prafsajuza, — kaža jon. — Na jurfaku studenty ŭ 2020-m masava vystupali. Na žal, mnohija ź ich rasčaravalisia ŭ prafiesii.
Na majoj kafiedry były namieśnik načalnika Akademii MUS Viačasłaŭ Šabanaŭ, kali staŭ zahadčykam kafiedry, pryvioŭ svaich ludziej. I dekan zaraz tam ideałahična vyvierany.
Niadaŭna prarektarkaj stała kandydatka jurydyčnych navuk Hanna Bakun. Kali ŭziać jaje vykazvańni — absalutnaja łuchta. Navat ciažka ŭjavić, što takoje moža kazać čałaviek na pasadzie. Jana była adnoj z abaroncaŭ ludziej, jakija zajmalisia represijami na fakultecie. U cełym ciapier na jurfaku šmat maładych pustych vykładčykaŭ».
Čytajcie taksama:
«U kamiery prymušali słuchać Usiebiełaruski schod». Były vykładčyk BDU Jarasłaŭ Kot adsiedzieŭ 15 sutak za «łajanku» i źjechaŭ u Varšavu
Alaksiej Kudzin pra kałoniju: Padciahvaŭsia na kratach, adciskaŭsia ad padłohi…
Navat za 40 dalaraŭ. Pačynali z ajcišnikaŭ, a ciapier za danaty pačali ciahać usich zapar
