Aleh Skrypka na fonie aŭtamabila dobraachvotnickaha budaŭničaha bataljona. Ukraina, 2022 hod. Fota: asabisty archiŭ artysta
— Davajcie pahavorym pra Biełaruś. Vy davali šmat kancertaŭ u Minsku, jak aŭdytoryja ŭsprymała ŭkrainskuju movu?
— U biełarusaŭ ukrainskaja muzyka ŭsprymałasia jak nadzieja. Jak ja razumieju, dla biełarusaŭ pieramoha Ukrainy ŭ vajnie źjaŭlajecca klučavoj, tamu što heta ŭ tym liku pieramoha i biełarusaŭ. Spačatku my pieramahajem u nas, a paśla vy ŭ siabie.
Adroźnieńnie biełarusaŭ ad rasijan — apošnija nie razumiejuć ukrainskuju movu, a vy — tak. U cełym biełarusy vielmi mocna adroźnivajucca ad rasijan, heta zusim inšy typ ludziej. Niejkaje dalikatnaje staŭleńnie da nas było, z takoj dušeŭnaj lohkaściu i miakkaściu. Biełarusy zaŭsiody słuchajuć i ŭnikajuć u tekst. Vielmi praniknionaja publika.
— Vam prapanoŭvali stać nastaŭnikam u biełaruskaj viersii «X-faktar». Kali heta było i jakija byli ŭmovy?
— Vy viali pieramovy, i heta była dobraja prapanova. Ja nie pamiataju, jaki heta byŭ hod. Pierad hetym my vystupali ŭ vas, i ŭ mianie było adčuvańnie, što ja śpiavaju apošni raz u Biełarusi i što budzie chutka zamies niejki surjozny.
Paśla hetaha jakraz kankretyzujecca prapanova pa «Ch-faktar», i ja paprasiŭ dać mnie niekalki dzion na asensavańnie. U vyniku ja admoviŭsia. I praź niekatory čas pačaŭsia zamies u vas, a potym i miežy zakryli. Pradčuvańnie mianie vyratavała.
— Jakija ŭmovy byli?
— Z majho boku — kab ja moh havaryć na ŭkrainskaj movie i byŭ ukrainski muzyčny kantent. Umovy byli vielmi łajalnyja.
— Kolki prapanoŭvali hrošaj za siezon?
— Nie mahu skazać.
— Buzava ŭ Instagram havaryła pra 500 tysiač dalaraŭ. Vam prapanavali mienš?
— Našmat.
— Bolš za 100 tysiač dalaraŭ?
— Nie, mienš.
— Vaša cytata z 2010 hoda: «Ź Biełaruśsiu ja b pajšoŭ na luboje zbližeńnie. Va Ukrainie jość peŭnaja enierhija — dušeŭnaść, ramantyzm, jakaja pajšła b na karyść Biełarusi, a nam nie chapaje paradku i pracavitaści, jakija jość u vašaj krainie». Paśla pačatku vajny vaša mierkavańnie źmianiłasia?
— Mierkavańnie nie źmianiłasia, a voś abstaviny — tak. Ja nie razmaŭlaŭ z ukraincami, jak jany ciapier staviacca da Biełarusi, ale, pa-mojmu, jany nie mocna adroźnivajuć biełarusaŭ ad rasijan. Biełaruś tak zapeckałasia ŭ hetaj vajnie, što nazad admotvać budzie vielmi ciažka. Choć šmat biełarusaŭ było na Majdanie i ciapier vajuje. Treba vyvučyć pytańnie taho, jak ukraincy staviacca da biełarusaŭ.
— A vy?
— U mianie staŭleńnie da rasijan i biełarusaŭ nie źmianiłasia. Ja spadziajusia, što my vyjhrajem i zmožam naładzić adnosiny ź Biełaruśsiu. Ja b chacieŭ, kab my z vami byli ŭ dobrym sajuzie. Ja liču, što ŭkraincy mientalna i dušeŭna ź biełarusami i litoŭcami vielmi blizkija. Ja b chacieŭ, kab u nas byŭ sajuz i adkrytyja miežy. Ja padzialaju vaš narod i ŭładu.
— Vy sačyli za pratestami ŭ Biełarusi ŭ 2020 hodzie?
— Tak. Praŭda, ja hłyboka nie apuskaŭsia, ale vielmi chvalavaŭsia za vas. U nas, va Ukrainie, było dva Majdany, jany z roznaj stupieńniu, ale pieramahli. Tyranija Janukoviča była nastolki słabaj, što Majdany byli mahčymyja. U vas tyranija macniejšaja, tamu nie atrymałasia.
— U 2020-m vy publična nie vykazvalisia nakont situacyi ŭ Biełarusi. Čamu?
— A navošta? Va ŭkrainskim šou-biznesie jość taki trend, što treba vykazacca, kab łajki sabrać. Heta nie maja meta. Što majo vykazvańnie źmienić? Kali ja mahu na niešta paŭpłyvać, to ja ŭpłyvaju. A prosta vysunucca i na čymści pijarycca — heta nie da mianie.
— Biełarusy mahli pahladzieć i padumać: «Aleh Skrypka padtrymlivaje naša imknieńnie da spraviadlivaści».
— Heta niejkaja papśnia. Chočaš padtrymać — biary aŭtamat i idzi padtrymlivać. A tryndzieć, siedziačy, nie treba. Artyst pavinien śpiavać, heta naš rupar.
— Da vajny ja niekatory čas žyŭ u vašaj krainie i zaŭvažyŭ, što ŭkraincy nie vielmi dobra razumiejuć biełaruski kantekst: jany viedajuć pra Łukašenku, pra toje, što byli pratesty, pra źbićcio, pra Cichanoŭskuju. I heta ŭsio davoli šapačna. Pa-vašamu, ukraincy da vajny sačyli za tym, što adbyvajecca ŭ Biełarusi, im heta było cikava?
— Dobraje pytańnie. Va ŭkraincaŭ chutaranski śvietapohlad. My krychu indyvidualnyja i trochi zamknionyja na sabie. Z-za taho, što my ŭciahnutyja ŭ hetuju impierskuju historyju, z-za Rasii, nam nie chapała ŭvahi da siabie. Tym bolš u nas vajna i svaje prablemy.
I, ščyra kažučy, ukraincy nie vielmi pieražyvali za Biełaruś. Mnie zdajecca, što vašu historyju ja ŭspryniaŭ našmat bližej da serca, čym siaredniestatystyčny ŭkrainiec.
Ja liču, što ŭkraincy niedastatkova spačuvali biełarusam. Ale my nie mahli paŭpłyvać na pracesy. Polšča ci krainy Bałtyi taksama nie zrabili hetaha. Biełarusaŭ pakinuli ź ich prablemaj i dazvolili ŭładzie ścierci ludziej i raściahnuć ich pa turmach.
U pryncypie, z 2014 da 2022 hoda da Ukrainy hetak ža ŭsie stavilisia. Nikomu tady nie cikavaja była naša vajna. A potym niešta zdaryłasia ŭ boskaj kancylaryi, i ŭsie ŭklučylisia. U nas jość nadzieja pieramahčy.
— Biełaruś — saŭdzielnica vajny?
— Kali vy pra Łukašenku, to jon saŭdzielnik i złačyniec. Kali my havorym pra vas abo inšaha biełarusa — nie. U rasijan jość u padśviadomaści žadańnie rastvaryć ukrainski narod. Biełarusy staviacca da nas z pavahaj i nie chočuć hetaha, vy nie saŭdzielniki vajny, a voś vaša dziaržava, u tym vyhladzie, u jakim jana jość ciapier, — tak.
— Kali i jak skončycca vajna?
— Zaraz ja dastanu karty taro i ŭsio raskažu (śmiajecca). Ja nie viedaju.
— A jak chaciełasia b?
— Vajny naohuł nie chaciełasia b. Byŭ by ŭ vas ciapier na telešou, i tam nie było b Buzavaj. Ja b praciahnuŭ jeździć u Biełaruś vystupać i jeści vašu smačnuju bulbu. Ja tak chacieŭ by, ale časam nie atrymlivajecca, jak my chočam.
Žyćcio maluje nievierahodnyja scenary, kruci ni kruci, ale jano da lepšaha. Ja dumaju, što paśla hetaj vajny my staniem lepšymi, vy staniecie lepšymi i, jak ni dziŭna, Rasija stanie lepšaj. Tak i budzie, 100%.
chto-što pieramahli? aliharchi aliharchaŭ pieramahli?