Miesiendžar Element nabiraje papularnaść
Ab pratakole decentralizavanych kamunikacyj Matrix upieršyniu stała viadoma ŭ 2014 hodzie. Raspracoŭvała jaho kampanija Amdoc u miežach kamiercyjnaha prajekta «Abjadnanyja kamunikacyi Amdoc». Ale ŭ 2017-m u kampanii skončyłasia finansavańnie na raźvićcio prajekta i raspracoŭščyki adździalilisia ŭ asobnuju kampaniju New Vector.
Paśla hetaha jany nie mieli hrošaj navat na zarobki supracoŭnikam i zmušanyja byli pisać listy ŭ kampanii, jakija karystalisia miesiendžaram, z zaklikam ab padtrymcy. Ale ŭžo ŭ 2018 hodzie technałohijaj zacikaviŭsia francuzski ŭrad, u 2019 na jaho pierajšoŭ Bundeśvier, a niadaŭna była stvorana admysłovaja prahrama NI²CE dla kamunikacyj vajskoŭcaŭ NATA praz pratakoł Matrix.
Miesiendžaram Element, fłahmanskim praduktam raspracoŭščykaŭ pratakoła, užo karystajecca bolš za 60 miljonaŭ čałaviek, a da kanca 2023 hoda kampanija płanuje pavialičyć kolkaść karystalnikaŭ da sotni miljonaŭ.
U Biełarusi im karystajucca niekatoryja ajcišniki i niekatoryja aktyvisty, ale, zdajecca, kolkaść biełarusaŭ, jakija vybirajuć Element, siahaje tolki pary tysiač. I admietna, što pieršymi paśla zvyčajnych «hikaŭ» im stali karystacca anarchisty, a niadaŭna na jaho źviarnuła ŭvahu inicyjatyva «Bajpoł».
Fota: element.io
U čym adroźnieńnie Elements / Matrix ad inšych miesiendžaraŭ?
Jak i ŭ vypadku z XMPP-Jabber, kampanija raspracoŭvaje nie tolki i nie stolki miesiendžar, kolki pratakoł pieradačy danych, jaki nazyvajecca Matrix, i klijent dla hetaha pratakoła — Elements. Uvieś kod prahramy całkam adkryty, to-bok luby čałaviek moža pravieryć, što jon sapraŭdy taki biaśpiečny, jak zajaŭlajuć jaho stvaralniki (my trochi razharnuli hetuju dumku ŭ našym ahladzie miesiendžaraŭ).
Čytajcie taksama: Miesiendžary: jakija ź ich sapraŭdy biaśpiečnyja i čym Viber lepšy za Telegram
Tam realizavana end-to-end šyfravańnie i šerah hnutkich naładaŭ biaśpieki, a decentralizacyja nie dazvalaje niejkaj kampanii abo karparacyi naviazvać svaje praviły hulni ŭnutry pratakoła — jon całkam adkryty. Navat kali New Vector, raspracoŭščyk pratakoła, zachoča jaho zakryć i zrabić prapryjetarnym, dapracavać jaho zdolejuć admysłoŭcy. A vašy danyja paśla nie «ŭspłyvuć» u źlitych bazach danych — heta paprostu niemahčyma.
Taksama Matrix utrymlivaje ŭ sabie šmat mahčymaściaŭ dla pašyreńnia. Da prykładu, u Matrix realizavana kancepcyja «mastoŭ» ź inšymi miesiendžarami, jakaja dazvalaje kamunikavać ź imi z-pad Matrix. Da prykładu, realizavany most z Telegram, Skype i navat Signal (poŭny nabor «mastoŭ» — tut).
Jašče adna pieravaha — amal dakładna jaho nie tak dobra praanalizavali siłaviki. To-bok, u adroźnieńnie ad Telegram, u siłavikoŭ nie było niekalkich hadoŭ dla analizu Elements i ŭ heta nie ŭkłali miljony biudžetnych srodkaŭ. Heta daje «foru» jaho karystalnikam (napačatku siłaviki nie ŭmieli analizavać i Telegram, ale prystasavalisia z časam).
Jak pierajści na Element/Matrix?
Spačatku treba spampavać samu prahramu miesiendžara na vašu pryładu. Zvyčajna ludzi abirajuć Element jak samy funkcyjanalny i pravierany klijent, ale vy možacie abrać luby sa śpisa.
Usio, što vam treba zrabić, — heta zarehistravacca. Kali vy abrali «standartny» siervier Elements, to heta robicca adrazu, kali nie, to vy možacie abrać luby inšy siervier sa śpisa (heta maje sens, tolki kali vy viedajecie, navošta heta robicie).
Dla kampanij ci NDA jość inšaja opcyja — stvaryć ułasny siervier i kamunikavać unutry jaho. Heta možna zrabić abo z dapamohaj hetaha hajda dla Ubuntu (č. 1, č. 2), abo z dapamohaj aficyjnaha hajda (u lubym vypadku zahlanicie ŭ jaho, bo tam jość šmat karysnaj dakumientacyi pa naładžvańni sierviera). Takim čynam vy zdolejecie całkam kantralavać miesiendžar vašaj kampanii i zabiaśpiečyć toje, kab danyja ź jaho nie «ŭciakali» z dapamohaj hnutkich naładaŭ Firewall. My zrabili test — tanny siervier na Ubuntu z 16 hihabajtami pastajannaj pamiaci i hihabajtam apieratyŭnaj davoli dobra ciahnie siervier dla nievialikaj kampanii.
Čamu apazicyja pierachodzić na Element
Nam stała viadoma, što niekatoryja apazicyjnyja struktury va ŭnutranaj kamunikacyi taksama pierajšli na hety miesiendžar. Voś jak jany heta tłumačać.
«Element — miesiendžar, jaki nie patrabuje numara telefona dla rehistracyi, — skazaŭ «Našaj Nivie» pradstaŭnik adnoj z arhanizacyj. — Heta zabiaśpiečvaje dadatkovuju ananimnaść ad kantrolu śpiecsłužb.
Śpiecsłužby pry rehistracyi novaha akaŭnta nie zdolejuć pierachapić SMS-paviedamleńnie, pa jakim možna vyličyć, jaki mienavita miesiendžar ustalavany na pryładzie. Vykarystańnie miesiendžara razam z VPN-servisam zabiaśpiečvaje maksimalnuju ananimnaść dla čałavieka (karystalnika)».
Techničnyja pieravahi Element
«Biełaruskija anarchisty stali masava vykarystoŭvać Element kala 2020 hoda, jašče da pačatku pratestaŭ, jak adzin ź instrumientaŭ biaśpiečnych znosin u internecie, — raskazaŭ «Našaj Nivie» adzin z aktyvistaŭ anarchisckaha ruchu. — Taksama praz Element my kantaktujem z mnohimi zamiežnymi tavaryšami.
Element — heta prahrama, jakaja dazvalaje vykarystoŭvać šyrokuju decentralizavanuju sietku, jakaja pracuje na pratakole Matrix. I Element nie adziny klijent dla hetaha pratakoła, choć i samy papularny.
Decentralizacyja dazvalaje stvarać sierviery na bazie Matrix dla lubych patreb: jak dla aktyvistaŭ i NDA, hetak i dla zvyčajnych karystalnikaŭ. Važna taksama, što siervier dla kamunikacyj praz Element/Matrix možna razharnuć navat va ŭmovach šyrokaj błakiroŭki internetu.
Skraznoje šyfravańnie ŭ hrupavych čatach Element uklučana pa zmaŭčańni, čaho nielha skazać pra Telegram, naprykład. Sam pratakoł Matrix pabudavany na standartach industryi biaśpieki, a infrastruktura zastajecca adkrytaj, luby daśledčyk moža pravieryć, što biaśpieka sapraŭdy pracuje i ŭ pratakoł nie zakładzieny miechanizmy jaje abychodu.
Pratakoł Matrix niekalki razoŭ prachodziŭ aŭdyty biaśpieki. I pa vynikach aŭdytu redahavalisia prablemy. Što tyčycca elemienta, to składana skazać, na jakoj tam stadyi znachodziacca aŭdyty. Ale za košt najaŭnaści adkrytaha zychodnaha koda ludzi časta pravodziać ułasnyja nievialikija resierčy. Naviny ab raźvićci biaśpieki pratakoła možna znajści ŭ prajekta na sajcie — matrix.org/blog/category/security/.
Vielizarnym plusam Element u paraŭnańni z Telegram abo Signal taksama źjaŭlajecca adsutnaść pryviazki da telefona, a mnohija sierviery navat nie patrabujuć elektronnaj pošty dla rehistracyi. Takim čynam, možna nie prosta biaśpiečna mieć znosiny ŭ sietcy, ale i zachoŭvać ananimnaść, što vielmi važna dla žycharoŭ aŭtarytarnych režymaŭ.
Biełaruskaja dziaržava całkam kantraluje sim-karty biełarusaŭ, a bolšaść nie vałodaje techničnymi viedami, kab znajści sabie «biaśpiečnuju» sim-kartu, tamu biełarusam varta karystacca šyfravanymi miesiendžarami, niepryviazanymi da telefonnych numaroŭ, jak Elements», — kaža palityčny aktyvist.
Mahčymaść chutka mianiać akaŭnty, jakuju daje Elements, taksama padkuplaje: dla rehistracyi novaha akaŭnta nie patrebnaja sim-karta. Ananimnaść i pryvatnaść — važnyja pravy ludziej.
«Ja rekamienduju biełarusam unutry krainy pierachodzić chacia b častkova na Element i zaklikać svajo atačeńnie heta rabić», — kaža aktyvist.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie jašče:
Ja vydaliŭ Telegram-akaŭnt. Ja ŭ biaśpiecy?
Jak nadziejna vyčyścić foty z vašych smartfonaŭ — padrabiazny hajd
