Premjer-ministr Vialikabrytanii Ryšy Sunak paabiacaŭ, što brytanskija tanki Challenger 2 prybuduć va Ukrainu ŭžo ŭ sakaviku hetaha hoda. Fota: Peter Nicholls / Pool via AP
U adkaz na parłamiencki zapyt adnaho sa svaich kaleh Hołdzi paviedamiła: «Razam ź pieradačaj Ukrainie asnoŭnych bajavych tankaŭ Challenger-2, my budziem pastaŭlać bojeprypasy, u tym liku braniabojnyja snarady, jakija źmiaščajuć źbiednieny ŭran».
«Takija snarady majuć vysokuju efiektyŭnaść pry traplańni ŭ sučasnyja tanki i braniatechniku», — dadała jana.
Rasijskija ŭłady adreahavali na hetuju viestku ź nieprychavanym razdražnieńniem i prystrašyli, što surjozna padumajuć nad tym, jak na heta adkazać.
Što takoje źbiednieny ŭran
Źbiednieny ŭran — pabočny pradukt pry vytvorčaści abahačanaha ŭranu.
Jon adroźnivajecca vysokaj ščylnaściu i tryvałaściu i dziakujučy hetym jakaściam vykarystoŭvajecca jak pry vytvorčaści brani dla vajskovaj techniki, tak i dla bojeprypasaŭ — pieravažna stryžniaŭ dla braniabojnych snaradaŭ.
Źbiednieny ŭran nie vałodaje vysokaj radyjeaktyŭnaściu, choć i ličycca taksičnym i kancerahiennym.
Jak skazana na sajcie Jeŭrapiejskaha sajuza, bojeprypasy z prymianieńniem źbiednienaha ŭranu vykarystoŭvalisia padčas vojn u Piersidskim zalivie, a taksama ŭ Sierbii i Kosavie. Ich vykarystańnie vyklikała chvalavańni adnosna pahrozy dla zdaroŭja ŭ vyniku ŭździejańnia raspylenaha ŭranu. Sajt ES adznačaje, što padčas niekalkich daśledavańniaŭ dastatkovych dokazaŭ škodnaści rečyva znojdziena nie było, ale vysnovy ekśpiertaŭ tłumačacca pa-roznamu.
U svaju čarhu sajt Ahienctva ZŠA pa achovie navakolnaha asiarodździa adznačaje, što źbiednieny ŭran niebiaśpiečny ŭ vypadku, kali jon pranikaje ŭ arhanizm.
U rezalucyi ab prymianieńni źbiadnienaha ŭranu, pryniataj Hienieralnaj Asamblejaj AAN u 2018 hodzie, skazana sa spasyłkaj na daśledavańni MAHATE, «što radyjełahičnaja pahroza dla nasielnictva i navakolnaha asiarodździa, što stvarajecca ŭ vyniku łakalnaha zabrudžvańnia terytoryi drobnymi čaścicami źbiednienaha ŭranu, jakija vyzvalilisia ŭ vyniku prymianieńnia, nie zjaŭlajecca značnaj».
U śniežni minułaha hoda Hienasambleja AAN pryniała jašče adnu rezalucyju, u jakoj skazana, što daśledavańni, praviedzienyja adpaviednymi mižnarodnymi arhanizacyjami, nie zabiaśpiečvajuć dastatkova poŭnaha ŭjaŭleńnia ab maštabach mahčymych doŭhaterminovych nastupstvaŭ dla čałavieka i navakolnaha asiarodździa, vyklikanych prymianieńniem zbroi i bojeprypasaŭ, jakija źmiaščajuć źbiednieny ŭran.
«Projdziena jašče adna prystupka, ich zastajecca ŭsio mienš»
Kreml zajaviŭ, što acenić vykarystańnie takich bojeprypasaŭ va Ukrainie jak «brudnuju bombu».
Uładzimir Pucin skazaŭ u aŭtorak, što Rasija zmušanaja budzie adreahavać, kali Vialikabrytanija pačnie pastaŭki Kijevu bojeprypasaŭ z nakaniečnikami sa źbiednienaha ŭranu, pryznačanych dla tankaŭ Challenger-2.
«Padobna, što Zachad sapraŭdy vyrašyŭ vajavać z Rasijaj da apošniaha ŭkrainca ŭžo nie na słovach, a na spravie. Chacieŭ by ŭ suviazi z hetym adznačyć, što kali ŭsio heta budzie adbyvacca, to adpaviednym čynam Rasija vymušana budzie reahavać, majučy na ŭvazie, što kalektyŭny Zachad pačynaje prymianiać užo zbroju ź jadziernym kampanientam», — skazaŭ Pucin.
Ministr zamiežnych spraŭ Rasii Siarhiej Łaŭroŭ skazaŭ, što pastaŭka Kijevu snaradaŭ sa źbiednienym uranam budzie aznačać, što Zachad hatovy iści nie prosta na ryzyku, a na parušeńnie mižnarodnaha humanitarnaha prava.
Rasijski ministr abarony Siarhiej Šajhu, adkazvajučy na pytańnie žurnalista ab mahčymym nabližeńni jadziernaha sutyknieńnia, zajaviŭ, što na hetym šlachu projdziena jašče adna prystupka.
Maskvu kłapocić nie taksičnaść snaradaŭ, a ich prabiŭnaja zdolnaść
Pavieł Aksionaŭ, vajenny ahladalnik Bi-bi-si:
— Padkalibiernyja snarady sa stryžniami sa źbiednienaha ŭranu, pra jakija havaryła namieśnik ministra abarony Vialikabrytanii baranesa Hołdzi, heta nie niejkaja ekzatyčnaja zbroja, a štatny bojeprypas, jaki vykarystoŭvajuć mnohija armii śvietu.
Takija snarady składajucca z tonkaha stryžnia, iaki vyrablajuć ź ciažkich i tryvałych spłavaŭ z užyvańniem valframu abo źbiednienaha ŭranu, i abałonki, jakaja, naadvarot, pavinna być lohkaj.
Stryžań z vyhladu padobny da strały z apiareńniem. Sens u tym, kab snarad razhaniaŭsia ŭ kanale stvała pryłady jak zvyčajny bojeprypas, a ŭžo padčas palotu, pazbaŭlajučysia ad abałonki, ale nie mocna hublajučy ŭ masie, pieratvaraŭsia b u tonkuju «strału», jakaja nie sustrakaje vialikaha supracivu pavietra.
Taki snarad moža lacieć na vielizarnaj chutkaści i, sutykajučysia z branioj, vydzialać vialikuju kinietyčnuju enierhiju — asnoŭny faktar braniabojnaha snarada.
Padkalibiernyja snarady — adzin z samych efiektyŭnych bojeprypasaŭ dla baraćby z braniatechnikaj, ich prymianiali jašče ŭ Druhoj suśvietnaj vajnie, imi ŭzbrojvajuć usie sučasnyja tanki. Mnohija ź ich vykarystoŭvajuć źbiednieny ŭran.
Dla harmaty L30 tanka Challenger-2 raspracavany dva typy takich bojeprypasaŭ — L26A1 i L27A1. Dla harmaty Rheinmetall Rh-120, jakoj uzbrojeny hiermanski Leopard-2 i amierykanski Abrams M1, taksama raspracavany padkalibiernyja snarady z uranavymi stryžniami.
U SSSR i Rasii takija snarady raspracoŭvalisia z 1980-ch hadoŭ. Tak, dla harmaty 2A46M-4, jakoj uzbrojeny tanki T-80 i harmaty 2A46M-5, jakuju ŭstaloŭvajuć na T-90A i T-90M, niekalki hadoŭ nazad byŭ stvorany snarad 3BM59 «Śviniec-1» z uranavym stryžniem. Jašče adzin, bolš raspaŭsiudžany tankavy bojeprypas z užyvańniem źbiednienaha ŭranu, — 3BM32 «Vant».
Pry hetym u SSSR i Rasii stvaralisia taksama tankavyja snarady z vykarystańniem valframavych spłavaŭ.
Zrešty, pakul niama paćvierdžanych danych ab tym, što vojska RF vykarystoŭvaje bojeprypasy sa źbiednienym uranam padčas vajny suprać Ukrainy.
Źbiednieny ŭran u vajennaj spravie prymianiajecca nie tolki ŭ snaradach — płaściny z hetaha materyjału vykarystoŭvajuć u šmatsłajovaj brani typu Chobham u niekatorych madyfikacyjach tankaŭ Abrams.
Adnaznačnaha mierkavańnia ab tym, nakolki moža być škodny dla zdaroŭja źbiednieny ŭran, jaki vykarystoŭvajuć u kanstrukcyi snaradaŭ, niama, ale heta vielmi efiektyŭnyja bojeprypasy z vysokaj bronieprabivalnaściu.
I ŭ lubym vypadku dla tych, chto znachodzicca ŭ tanku, u jaki patrapiŭ taki snarad, mahčymaja taksičnaść jaho stryžnia — najmienšaja z prablem, jakija jon moža pryčynić.
Takim čynam, miarkujučy pa ŭsim, rezkuju reakcyju rasijskaha kiraŭnictva vyklikała nie stolki prysutnaść źbiednienaha ŭranu ŭ składzie snaradaŭ dla brytanskich tankaŭ, kolki toje, što jany zmohuć bolš efiektyŭna paražać rasijskija.
Čytajcie taksama:
Ryšy Cunak paabiacaŭ, što brytanskija tanki Challenger 2 buduć va Ukrainie ŭžo ŭ sakaviku
Ukraina atrymaje ad Vialikabrytanii ŭdvaja bolš tankaŭ Challenger 2, čym płanavałasia adrazu
