Fota: pixabay
Rotavaja połaść — idealnaje miesca dla razmnažeńnia bakteryj. Kali ich stanovicca zanadta šmat, heta pryvodzić da zachvorvańniaŭ paradonta. Paradont — heta kompleks tkanak, što atačajuć zub. Da ich naležyć dziasna, kaściavaja łunka, u jakoj mieścicca korań zuba, a taksama źviazki zuba, što ŭtrymvajuć zub u łuncy, uplatajučysia ŭ zubny korań i ŭ kostku.
Uličvajučy fakt, što arhanizm ujaŭlaje saboj składanuju sistemu, roznyja častki jakoj mocna ŭzajemaźviazany, niespryjalnyja ŭmovy ŭ vašym rocie mohuć niehatyŭna paŭpłyvać i na astatnija častki vašaha cieła.
Choć dahetul drenna vyvučana, jak mienavita bakteryi rotavaj połaści ŭpłyvajuć na zdaroŭje ŭ cełym, ale kolkaść padobnych daśledavańniaŭ raście, vyjaŭlajučy mahčymuju suviaź paradantozu i paradantytu z cełym šeraham inšych zachvorvańniaŭ. The NYT pryvodzić niekatoryja z hetych daśledavańniaŭ, jakija na siońnia majuć najbolš paćvierdžanuju pryčynna-vynikovuju suviaź.
Cukrovy dyjabiet
Z usich suviaziaŭ pamiž zdaroŭjem połaści rota i inšymi chvarobami najbolš dokazaŭ na siońnia maje suviaź miž zachvorvańniami paradonta i dyjabietam. Pryčym suviaź heta dvuchbakovaja: zachvorvańni paradonta pavialičvajuć ryzyku dyjabietu i naadvarot. Daśledčyki jašče nie da kanca razumiejuć, jak heta pracuje, ale jość mierkavańnie, što sistemnaje zapaleńnie, vyklikanaje zachvorvańniem paradonta, moža pahoršyć zdolnaść arhanizma reahavać na insulin.
Plus isnuje cikavaje daśledavańnie, što ŭ dyjabietykaŭ, jakija lečacca ad zachvorvańniaŭ paradonta, ahulnyja vydatki na achovu zdaroŭja źnižajucca na 12—14%. U toj ža čas lekavańnie rotavaj połaści moža stanoŭča ŭpłyvać na ahulny stan chvorych na dyjabiet.
Pnieŭmanija
Kali vialikaja kolkaść bakteryj z rota ŭdychajecca i asiadaje ŭ lohkich, heta moža pryvieści da bakteryjalnaj aśpiracyjnaj pnieŭmanii. Aśpiracyjnaja pnieŭmanija ŭźnikaje, kali ježa abo vadkaść traplajuć u dychalnyja šlachi abo lohkija zamiest taho, kab prahłynacca. Paviedamlajecca, što hetaja źjava nazirałasia ŭ asnoŭnym u pacyjentaŭ špitalaŭ abo pažyłych ludziej u damach sastarełych — to-bok da bolšaj ryzyki schilnyja ludzi, chto nie moža samastojna karystacca nitkaj abo čyścić zuby. U takich vypadkach mohuć dapamahčy prafiesijnaja čystka zuboŭ ci lačeńnie paradonta antybijotykam.
Sardečna-sasudzistyja zachvorvańni
U spravazdačy, apublikavanaj u 2020 hodzie, mižnarodnaja hrupa ekśpiertaŭ pryjšła da vysnovy ab isnavańni značnaj suviazi pamiž paradantytam i sardečnym prystupam, insultam, nazapašvańniem blašak u arteryjach i inšymi sardečna-sasudzistymi zachvorvańniami.
Chacia daśledčyki i tut pakul nie zusim razumiejuć miechanizm hetaj suviazi, niekatoryja danyja śviedčać ab tym, što bakteryi z rota mohuć pieramiaščacca ŭ arteryi pacyjentaŭ z zachvorvańniami sasudaŭ i patencyjna ihrajuć peŭnuju rolu ŭ raźvićci chvaroby.
U daśledavańni 2019 hoda analiz miedyčnych kart amal 250 000 zdarovych darosłych žycharoŭ Paŭdniovaj Karei vyjaviŭ, što na praciahu prykładna 10 hadoŭ u tych, chto rehularna čyściŭ zuby i pravodziŭ rehularnuju hihijeničnuju čystku zuboŭ u stamatołaha, była mienšaja vierahodnaść uźniknieńnia sardečna-sasudzistych patałohij u paraŭnańni z pacyjentami z horšaj stamatałahičnaj historyjaj. A Amierykanskaja kardyjałahičnaja asacyjacyja jašče ŭ 2012 hodzie zajaŭlała pra suviaź zapaleńnia dziasnaŭ z bolš vysokim uzroŭniem zapalenčych białkoŭ u kryvi, źviazanych z drennym sardečnym zdaroŭjem.
Uskładnieńni ciažarnaści
Isnuje daśledavańnie, jakoje pakazała, što lačeńnie paradonta padčas ciažarnaści pavialičvaje vahu dziciaci pry naradžeńni, a taksama źnižaje ryzyku zaŭčasnych rodaŭ i śmierci płoda abo novanarodžanaha.
A ŭ daśledavańni 2009 hoda daśledčyki vyjavili, što bakteryi połaści rota mohuć pieramiaščacca ŭ płacentu, patencyjna adyhryvajučy rolu ŭ raźvićci surjoznaj infiekcyi płacenty, što ŭ svaju čarhu moža pryvieści da rańnich rodaŭ abo navat vyklikać niebiaśpiečnyja dla žyćcia ŭskładnieńni, kali pakinuć ich biez uvahi. Da taho ž bakteryi z rota mohuć aktyvavać imunnyja kletki, što cyrkulujuć u kryvi, vyklikajučy zapaleńnie ŭ łonie maci, jakoje moža paškodzić płacentu i tkanki płoda.
Demiencyja
Daśledčyki ŭsio bolš cikaviacca rolaj zdaroŭja rotavaj połaści ŭ demiencyi, asabliva chvaroby Alchiejmiera. Tak, bakteryi, źviazanyja z paradantytam, mahčyma, mohuć upłyvać na mozh niepasredna praz «infiekcyju centralnaj niervovaj sistemy» abo ŭskosna, vyklikajučy «chraničnaje sistemnaje zapaleńnie», jakoje dachodzić da mozha.
Adnak pakul niama nijakich dokazaŭ taho, što bakteryi połaści rota sami pa sabie mohuć vyklikać chvarobu Alchiejmiera. Takim čynam, zachvorvańni paradonta — heta tolki adzin z mnohich faktaraŭ ryzyki dla ludziej, schilnych da chvaroby Alchiejmiera abo inšych formaŭ demiencyi.
Inšyja zachvorvańni
Šerah novych daśledavańniaŭ źviazvaje najaŭnaść rotavych bakteryj z reŭmatoidnym artrytam i asteaparozam, z zachvorvańniami nyrak i piečani, a taksama rakam pramoj kiški i małočnaj załozy. Ale ž nieabchodny dadatkovyja daśledavańni, kab paćvierdzić usie hetyja suviazi, kažuć ekśpierty.
Što rabić
Vidavočna, što prytrymlivacca kłasičnych rekamiendacyj pa dohladzie za zubami: čystka zuboŭ dva razy na dzień i štodzionnaje karystańnie zubnoj nitkaj, a taksama žavańnie žujki.
