Jasia Małaščanka, Alisa Filipčyk i Vieranika Michalčuk — vučanicy adzinaha ŭ horadzie biełaruskamoŭnaha kłasa, jaki adkryŭsia 1 vieraśnia na bazie siaredniaj škoły №14.
Fota Ludmiły Prakopavaj.
Paniadziełak 13 vieraśnia ŭ dziaŭčat pačaŭsia z uroka «Uvodziny ŭ školnaje žyćcio». «Paličycie, kolki namalavana kvadrataŭ, jakoha pradmieta nie chapaje na malunku?» — kaža nastaŭnica słovy, jakija dla dziaŭčynak nie patrabujuć udakładnieńnia albo pierakładu. Jany napaŭhołas ličać pradmiety: «U trecim radku nie chapaje trochvuholnika!»
«Mnie padabajecca nastaŭnica i padabajecca vučycca pa-biełarusku», — dzielicca Jasia, jakaja i na pierapynkach razmaŭlaje ź siabroŭkami pa-biełarusku. Usie zaniatki, navat muzyka, dzie dziaŭčat vučać hrać na dudačkach, prachodziać na biełaruskaj movie. A voś na fizkulturu Jasia, Vieranika i Alisa chodziać razam z ruskamoŭnym kłasam: pa ahulnaj zhodzie nastaŭnikaŭ i baćkoŭ było vyrašana, što dziaŭčatam tak cikaviej.
«Nam u harvykankamie dali zadańnie zrabić ŭ našaj škole biełaruski kłas, ale druhaja sprava, što škoła ŭ nas pierapoŭniena. Ale mnie spadabałasia ideja. Niahledziačy na toje, što heta niatanna abydziecca, mnie daspadoby, što my stvaryli adziny ŭ Baranavičach biełaruskamoŭny kłas, — adznačyŭ dyrektar SŠ №14 Mikałaj Rudy, lohka pierajšoŭšy ŭ hutarcy z karespandentam IP z ruskaj movy na biełaruskuju.
Jak raskazvała nastaŭnica pieršakłaśnic Iryna Michalčuk, pieršyja dni ŭ kłasie navučałasia tolki adna ź dziaŭčynak — Jasia: «Było niazvykła vieści ŭrok tolki dla adnoj vučanicy, ale cikava, Jasia zusim niadrenna dla jaje ŭzrostu viedaje movu, baćki doma razmaŭlajuć pa-biełarusku. Troški paźniej da Jasi dałučyłasia Alisa. Jaje baćki taksama lubiać biełaruskuju movu i žadali, kab ich dačka vučyłasia ŭ biełaruskamoŭnym kłasie. Nu i narešcie my ŭ našaj siamji vyrašyli, što i naša dačka Vieranika taksama budzie vučycca tut».
Padručnikaŭ, pa słovach nastaŭnicy, dla zaniatkaŭ chapaje — čytanki, dapamožniki na biełaruskaj movie, a voś vielmi karysny dla vučniaŭ sšytak «Infarmatyka ŭ hulniach» pakul što Iryna Michajłaŭna pierakładaje na biełaruskuju movu samastojna: nabiraje na kamputary zadańni i prylaplaje zamiest zadańniaŭ pa-rusku.
Pa słovach maci Jasi Małaščanki, Taćciany, jany z mužam z samaha pačatku vučyli dačku pa-biełarusku i pytańnie ab vybary movy navučańnia nie stajała. «Spačatku, my byli ŭpeŭnienyja ŭ tym, što anijakich surjoznych prablem z navučańniem našaha dziciaci nie budzie, — skazała Taćciana Małaščanka. — My vusna źviarnulisia ŭ adździeł adukacyi z prośbaj ab adkryćci takoha kłasu i nas zapeŭnili, što kłas budzie stvorany, navat kali tam budzie tolki naša dzicia. Ale prajšło leta — i nijakaha varušeńnia».
Tady ž, jak raskazvaje Taćciana, jany zanieśli piśmovuju zajavu ŭ harvykankam. «Nam prapanavali niazručnuju pa miescaznachodžańni škołu №13, i vysłuchać našyja zaŭvahi, što nam heta niazručna, nie zachacieli. Tady ja sama pajšła pa škołach. Narešcie my znajšli parazumieńnie ŭ škole №14. Ja ŭpeŭniena, što naša dzicia pavinna navučacca na biełaruskaj movie.Tak pravilna».
Darečy, pa dadzienym pierapisu, naš horad asabliva vydzialajecca na fonie Bresckaj vobłaści — 81 z 168 tysiač čałaviek u hrafie «rodnaja mova» adznačyli biełaruskuju. Inšaja sprava, što ličyć movu rodnaj i havaryć na joj — roznyja rečy. Pa hetamu punktu Baranavičy adstajuć navat ad bolš drobnych rajcentraŭ. U horadzie doma na biełaruskaj movie razmaŭlaje amal 22, 5 tysiačy čałaviek. Na ruskaj movie ŭ šeść razoŭ bolej. U Hancavickim, Drahičynskim, Stolinskim, Ivanaŭskim i Lachavickim rajonach žychary nie tolki ličać movu rodnaj, ale i razmaŭlajuć na joj. Na žal, Baranavičy adstajuć i ad krainy: pa kolkaści tych, chto ličyć biełaruskuju movu rodnaj (48,3% suprać 53,2% pa respublicy), i tych, chto havoryć na biełaruskaj movie doma (13,3% suprać 23,4%).
