Pra pierachod Biełarusi na eŭra, vizyt Malcava ŭ Iran i inšyja temy tydnia piša Vital Taras.
Eŭra i Hałakost
Pry kancy studzienia Arhanizacyja Abjadnanych Nacyjaŭ pryznała admaŭleńnie Hałakostu — masavaha vyniščeńnia habrejaŭ hitleraŭcami padčas Druhoj suśvietnaj vajny — złačynstvam. Rezalucyja ŭ hetym pytańni, prapanavanaja ZŠA, była pryniataja ŭsieahulnym uchvaleńniem biez hałasavańnia. Suprać jaje vystupiŭ tolki Iran, dzie miesiac tamu adbyłasia «navukovaja kanferencyja» pa Hałakoście. Na jaje źjechalisia z usiaho śvietu tyja, chto ličać kolkaść achviaraŭ vajny «zavyšanaj».
Darečy, Mižnarodny dzień Hałakostu 27 studzienia ŭpieršyniu stali adznačać tolki ŭ 2005 h. U hety dzień u 1945 h. savieckija sałdaty vyzvalili kanclahier Aśviencym.
Hetuju datu, taksama jak i rašeńnie AAN, biełaruskija ŚMI amal nie zaŭvažyli. Zrazumieła, dziaržaŭnaja i niedziaržaŭnaja presa byli bolš zaniatyja sensacyjnymi vykazvańniami Łukašenki pra toje, što adzinaj valutaj u Biełarusi moža stać eŭra, i što Biełaruś, jak nivodnaja inšaja dziaržava, zasłuhoŭvaje na toje, kab być dałučanaj da Eŭraźviazu. Hetyja vykazvańni kiraŭnika dziaržavy vyhladali hetak sama naturalna, jak i jahony partret na pieršaj staroncy «Našaj Nivy».
Praŭda, interviju kiraŭnika niamieckaj hazecie «Velt», dadzienaje krychu raniej, pavinna było krychu supakoić jahonych starych prychilnikaŭ, pakolki Łukašenka čarhovy raz patłumačyŭ, jak jon razumieje eŭrapiejskuju demakratyju i čamu jon tak baicca žurnalistaŭ.
Adnak, kali skarystacca sastarełym u našyja dni metadam paraŭnańnia słovaŭ palitykaŭ z praktykaj, to varta ŭspomnić napačatku pra vizyt ministra abarony Biełarusi Malcava ŭ Iran.
Chacia vyniki hetaha vizytu byli achutanyja amal sucelnaj sakretnaściu, možna ŭspomnić, što padčas raniejšych kantaktaŭ biełaruskaha kiraŭnictva ź iranskim havorka, u pryvatnaści, tyčyłasia vajskova‑techničnaha supracoŭnictva. Pra pastaŭki kankretnych vidaŭ uzbrajeńniaŭ Iranu nidzie aficyjna nie havorycca. Ale, kali vieryć vysnovam amerykanskaha Kanhresu, jaki praciahnuŭ niadaŭna dziejańnie Aktu ab demakrytyi ŭ Biełarusi, rola Miensku jak pasiarednika ŭ pastaŭkach rasiejskaj zbroi — skažam, u Irak, azijackija dy afrykanskija krainy ŭ apošnija hady była nadzvyčaj važnaj.
I kali pahladzieć praz hetuju pryzmu na apošnija padziei ŭ śviecie — na čarhovyja vyprabavańni Iranam balistyčnych rakietaŭ, zroblenych na padstavie rasiejskich analahaŭ… Dyk voś, kali pahladzieć na ŭsio heta ŭ sukupnaści, možna zrabić vysnovu, što pazycyja aficyjnaha Miensku i Maskvy ŭ padmurkovych pytańniach sučasnaje mižnarodnaje palityki razychodzicca značna mieniej (kali ŭvohule razychodzicca), čym padychody da budaŭnictva tak zvanaje «sajuznaje dziaržavy» dy ŭnutranych pytańniaŭ.
Dajcie «tajm‑aŭt»
Jak słušna zaŭvažyŭ adzin ź viadomych aŭtaraŭ rasiejskich «Iźviestij», kali b Kreml zachacieŭ źniščyć aŭtarytarny režym u Biełarusi — jon by jaho źniščyŭ, a nie abmiežavaŭsia b paŭmierami, jakija nanieśli ŭ vyniku straty reputacyi Rasiei na mižnarodnaj arenie. Straty imidžu, ale nia sutnaści ciapierašniaha pucinskaha režymu, jaki mała čym adroźnivajecca ad Łukašenkavaha.
Tamu radaść z nahody apošnich «praeŭrapiejskich» vykazvańniaŭ Łukašenki vyhladaje krychu dačasnaj. Jak i pryjezd kiraŭnika PARE Rene van der Lindena ŭ Miensk. Dziakavać Bohu, hetym razam kiraŭnik Biełarusi ŭratavaŭ tvar eŭrapiejskaha čynoŭnika, nie sustreŭšysia ź im, i tym samym nie stvaryŭšy dadatkovych iluzijaŭ u častki palityčnaha isteblišmentu na Zachadzie.
Razmova viadziecca, jak i raniej, pra cyvilizacyjny vybar — ci źbirajecca Biełaruś raspačać ruch na Zachad, padzialajučy, u pryncypie, asnoŭnyja eŭrapiejskija kaštoŭnaści (a pra ich nahadała niadaŭna PARE, jakaja apraŭdała, choć i sa spaźnieńniem, dackich žurnalistaŭ, što nadrukavali karykatury na praroka Muchameda); ci jana źbirajecca zastavacca ŭschodniaj despatyjaj nakštałt Turkmenistanu. Tolki biaz hazu.
Tak, apošni naftahazavy kanflikt mocna ŭstryvožyŭ kiraŭnika Biełarusi. Jon upieršyniu sutyknuŭsia z tym niepryjemnym faktam, što nia ŭsio zaležyć tolki ad jahonaj voli na terytoryi jahonaj ža dziaržavy. Kran ad enerhanośbitaŭ zastajecca ŭ Rasiei, i ŭ jaje voli prykrucić jaho, adkrucić i prymusić płacić za naftu j haz pa suśvietnych cenach. Tamu ciapier u Miensku lichamankava šukajucca sposaby nia stolki znajści alternatyvu rasiejskim enerhapastaŭkam (bo ideja zamieny nafty z Rasiei na rasiejskuju ž naftu, tolki zapampavanuju ŭ terminały Ventśpiłsa, vyhladaje, miakka kažučy, ekzatyčnaj), kolki davieści Maskvie, nakolki joj patrebny sajuz z Łukašenkam, jaki procistaić NATO.
Kali kamuści ŭ dziejańniach «Hazpromu» i rasiejskaha ŭradu bačycca vyklučna j tolki pieravod ekanamičnych adnosinaŭ pamiž d́viuma dziaržavami na «rynkavyja rejki», dyk Łukašenka absalutna słušna bačyć u hetych dziejańniach zamach na svaje ŭładnyja paŭnamoctvy, na absalutnuju ŭładu na svajoj terytoryi.
Całkam artykuł čytajcie ŭ papiarovaj versii hazety.
