«U adnym čynoŭniki damahlisia, čaho chacieli» 10

Našaja «rajonka» paśla 9 maja nadrukavała artykuł svajho karespandenta pra śviatkavańnie ŭ rajonie Dnia Pieramohi. Ź vialikim žalem hazieta pisała: «…I choć u rajonie naličvajecca ciapier 110 vieteranaŭ, u rajonnym śviacie zmahli ŭziać udzieł tolki 17 ź ich» («Pracoŭnaja słava» za 11.05.2012).

A ci varta naohuł turbavać siońnia našych vieteranaŭ Vialikaj Ajčynnaj vajny, kab jany ŭdzielničali ŭ masavych mierapryjemstvach u Dzień Pieramohi?

Siońnia najmaładziejšamu ŭdzielniku vajny ŭžo 85–86 hadoŭ. Uzrost, jaki zasłuhoŭvaje nie tolki pavahi, ale najpierš apieki, dohladu. A našyja čynoŭniki nijak nie mohuć admovicca ad kamunistyčnych tradycyj i ciahnuć sastarełych ludziej na šeście, trymajuć hadzinami na trybunach u śpiakotu, navat uchvalajuć ich pamknieńnie maršyravać u vajskovym stroi na paradzie. Było b lepš, kab čynoŭniki ŭ Dzień Pieramohi naviedali vieteranaŭ vajny ŭ ich kvaterach, chatach, vypili ź imi kubačak harbaty, pacikavilisia ich žyćciom, zdaroŭjem, padziakavali za Pieramohu. Sa zhody vieteranaŭ možna było b dać im mahčymaść naviedać brackija mahiły voinaŭ, jakija zahinuli ŭ čas vajny, kab jany zmahli pakłanicca svaim byłym tavaryšam-frantavikam.

Vieteranam-viernikam varta było b dać mahčymaść naviedać chramy, kab jany zmahli zapalić śviečki ŭ pamiać pra svaich rodnych i blizkich, jakija pajšli z žyćcia, pamalicca pra svajo zdaroŭje.

Dla našych vieteranaŭ vajny, jak i dla nas, maładziejšych, Dzień Pieramohi — heta śviata sa ślaźmi na vačach. Miljony ich bajavych tavaryšaŭ zahinuli, sami jany pralivali kroŭ, addavali za pieramohu svajo zdaroŭje. U vajnu zahinuli miljony mirnych ludziej — našyja dziady i babuli, baćki i dziadźki, braty i siostry, i ŭ Dzień Pieramohi my nie možam zabyć ich. Było b vielmi darečy, kab na masavym mierapryjemstvie ŭ hety dzień ludzi ŭviečary kala chramaŭ zapalili śviečki i niekalki chvilin pastajali moŭčki. Hetyja chviliny žalu, bolu byli b najbolš blizkimi da chryścijanskich tradycyj, adpaviadali b duchu śviata. A ad siońniašniaj kamunistyčnaj tradycyi «minuty mołčanija» treba admaŭlacca. Jana straciła emacyjanalnaść nie vykazvaje ludskoha bolu, spačuvańnia zahinułym u vajnu. Srodki, jakija vydzialajucca ŭładaj na masavyja mierapryjemstvy ŭ Dzień Pieramohi, lepš

nakiravać na ramont pomnikaŭ i na brackich mahiłach, i na mohiłkach, na jakich taksama spačyvajuć achviary vajny.

Dzień Pieramohi — heta ŚVIATY dzień. Pieramoha atrymanaja miljonami ludziej, jakija lažać u mahiłach. Moža, našaja viesiałość u hety dzień nie da miesca?..

I jašče niekalki słovaŭ pra inšaje śviata: dziaržaŭnaha hierba i dziaržaŭnaha ściaha. Niekalki dzion tamu pračytaŭ, što našyja siońniašnija dziaržaŭnyja simvały vielmi staražytnyja: «V etich simvołach otražiena słavnaja mnohoviekovaja istorija Biełarusi». Siońniašnija 20-hadovyja maładyja ludzi, kali jany nie cikaviacca historyjaj, moža, i pavierać u heta. Heta ž kolki stahodździaŭ minuła z 1995 hoda, kali byli zaćvierdžanyja siońniašnija hierb i ściah našaj dziaržavy? Vidać, našym čynoŭnikam treba vučyć aryfmietyku. A moža, jany naŭmysna ŭvodziać u zman moładź?

U adnoj spravie jany užo damahlisia čaho chacieli: moładź nie razmaŭlaje na rodnaj movie. Ciapier jany marać pra toje, kab ścierci ź ludskoj pamiaci sapraŭdy šmatviakovuju historyju rodnaha kraju, staradaŭnija simvały narodaŭ VKŁ: hierb «Pahonia», bieł-čyrvona-bieły ściah. Z hetymi simvałami našyja prodki zmahalisia z vorahami mnohija stahodździ. Vielmi baluča i kryŭdna, što siońniašniaja ŭłada nie choča hetaha pryznać, a naadvarot, pieraśleduje ludziej za toje, što jany pavažajuć simvały svaich prodkaŭ.

Słavuty niamiecki paet i dramaturh Šyler pisaŭ, što «iścina absalutna nie pieražyvaje praz toje, što chtości jaje nie pryznaje». Iścina nie patrabuje nijakich dokazaŭ. Hierb «Pahonia», bieł-čyrvona-bieły ściah — heta našaja historyja. Iścina. Jana jość i zaŭsiody budzie. Jana nikoli i nikudy nie źniknie.

Michaił Śpirydovič, Ivianiec (Vałožynski rajon)

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH