Načalstva Siarhieja Makara, mahčyma, jašče nie viedaje, što padnačaleny bolš nie vierniecca na słužbu. Apošni raz jon byŭ u svaim słužbovym kabiniecie ŭ čaćvier 12 lipienia. Što prymusiła aficera, jaki vieraj i praŭdaj prasłužyŭ u AMAPie i adździele milicyi 15 hadoŭ, usio kinuć i źjechać?
Paśla hutarki ź milicyjanieram stała zrazumieła, što prezidenckija vybary ŭ našaj krainie adbivajucca nie tolki na losach apazicyjanieraŭ, ale i tych, na kaho b my padumali ŭ apošniuju čarhu. Siarhiej Makar adčuŭ na sabie cisk z boku śpiecsłužb vosieńniu 2006 hoda. Tady da jaho pryjšli dvoje. Adzin pradstaviŭsia supracoŭnikam KDB, druhi moŭčki słuchaŭ, naziraŭ i nie skazaŭ ni słova. Siarhiej Makar pryhadvaje:
— Moj brat Ihar słužyŭ u «Ałmazie». Jon adrazu paśla vybaraŭ byŭ vymušany chavacca, kab uratavać svajo žyćcio. Reč u tym, što jon nie vykanaŭ zahady ministra Navumava pa kampramietacyi Alaksandra Kazulina jak kandydata na pasadu prezidenta.Paśla hetaha Ihar daviedaŭsia, što hrupa, kamandziram jakoj jon byŭ, atrymała zahad nakont jaho samoha. Nie vyklučana, što heta mahło aznačać navat banalnaje zabojstva. Prynamsi byłym padnačalenym Ihara skazali, što vykanańnie zahadu stanie dla ich sapraŭdnaj pravierkaj. I tak apracavali, što tolki adzin z usich za niekalki chvilin pazvaniŭ Iharu i kryknuŭ: «Nie idzi tudy, dzie ciabie čakajuć!» Mahčyma, dziakujučy hetamu Ihar siońnia žyvy. Mnie prapanavali vyklikać u krainu brata na luboj padstavie. Jany raźličvali z majoj dapamohaj zavabić jaho ŭ pastku. Naturalna, ja kateharyčna admoviŭsia, i tady mnie paabiacali prablemy pa słužbie. Jany nie prymusili siabie čakać. Mianie ŭ spakoi nie pakinuli, sustrakalisia jašče niekalki razoŭ… Potym uzialisia za siastru. Niejak Volhu pryvieźli ŭ adździeł milicyi, abražali, ździekavalisia ź jaje, pahražali, što ź jaje dziciem niešta zdarycca. Doŭžyłasia heta niekalki hadzin.
— A Vy nie mahli ŭmiašacca? Vy ž pracavali ŭ tym adździele.
— Mianie tady nie było ŭ adździele, ja ničoha nie viedaŭ. Ale vy dumajecie, što ŭmiašacca ŭvohule ŭ niešta mahčyma? Vy nie viedajecie, da jakoj stupieni ŭsio dehradavała.Ja sprabavaŭ umiašacca ŭ adnu padobnuju situacyju. Niadaŭna było. Pryjšoŭ u adździeł, hladžu — za šklanymi dźviaryma ŭ dziažurnaj častcy płača hołaja žančyna. Usia skruciłasia, kab prykrycca… Vyśvietliłasia, što jana išła z pracy i ŭbačyła na ziamli mužčynu. Toj prasiŭ dapamahčy jamu padniacca. Jana tolki padyšła da jaho, jak pobač spyniłasia mašyna ź PPSnikami. A ŭ ich płan pa pjanicach. Jany schapili i mužčynu, i hetuju maładuju žančynu. Mužčynu nakiravali ŭ vyćviareźnik, ale i na jaje skłali pratakoł, što była pjanaja i łajałasia matam. Jana padpisvać papiery admoviłasia. Voś tady jaje raździeli, źbili i pasadzili ŭ pakoj z prazrystymi dźviaryma. Ja źniaŭ heta na videa, padyšoŭ da dziažurnaha: «Ty nie bačyš, što ŭ ciabie žančyna hołaja? Što tut adbyvajecca?» A jon: «A što ja mahu zrabić? Jość staršy aficer, i jon hetym zajmajecca». Vakoł byli adny mužčyny, i nichto navat nie pasprabavaŭ umiašacca. Potym hetuju žančynu dastavili ŭ sud. A sud jaje, jak ni dziŭna, apraŭdaŭ.
— Heta adzinkavy vypadak ci takoje časta zdarajecca?
— Hetaja karcina adlustroŭvaje situacyju va ŭsioj sistemie. Iłžyvyja pratakoły, iłžeśviedčańni ŭ sudach…Usio stała mahčymym paśla taho, jak milicyja pastupova pierastała vykonvać svaju asnoŭnuju funkcyju i zaniałasia palityčnym vyšukam, kab absłuhoŭvać režym. A dla hetaha ŭsie srodki apraŭdanyja. Falsifikacyi, jakija adbyvajucca na vybarach, dali hlebu dla chłuśni va ŭsich śfierach.
— Vy byli śviedkam takich faktaŭ padčas vybaraŭ?
— Mianie zadziejničali na vybarach i ŭ 2006, i ŭ 2010. U 2006 ja byŭ na zakrytym učastku ŭ vajskovaj čaści. U pieršy dzień daterminovaha hałasavańnia sałdaty išli kałonaj pa adnym z užo zapoŭnienymi biuleteniami. Kidali ich u skryniu, a potym raśpisvalisia ŭ žurnale.U 2010 ja pracavaŭ na ŭčastku ŭ handlovym kaledžy. Tam studentaŭ administracyja pa raskładzie pryvodziła hałasavać daterminova, kab potym adpuścić na vychodnyja. Skryniu ź biuleteniami na noč zabirali niekudy ŭ asobny pakoj. Ale była jašče maleńkaja skrynia, jaje vyvozili da invalidaŭ. Nichto z tych, da kaho my prychodzili, nie chacieŭ hałasavać za Łukašenku. Ludzi kazali: «Nie, užo chopić!» I ŭvohule aburalisia, kazali, što žyć stała značna horš. Ale tak zdaryłasia, što na hetym učastku žyvie šmat invalidaŭ pa zroku. Čalcy kamisii za ich zapaŭniali biuleteni i, nie zvažajučy na toje, za kaho čałaviek prasiŭ prahałasavać, stavili «hałačku» Alaksandru Łukašenku.
— A sami supracoŭniki milicyi daviarajuć uładam?
Supracoŭniki pravaachoŭnych orhanaŭ lepš, čym
— Tym nie mienš, Vy słužycie ŭ pravaachoŭnych orhanach i majecie ŭznaharody.
— Ja słužyŭ 15 hadoŭ. Spačatku ŭ AMAPie, potym u adździele milicyi Kastryčnickaha rajona Hrodna. Ja zaŭždy imknuŭsia być prykładam dla svaich sasłužyŭcaŭ, zaŭždy byŭ napieradzie. Ale za apošnija hady tak upaŭ aŭtarytet siłavych struktur, što niekatorym soramna pryznavacca, dzie jany pracujuć.Samaje niepryjemnaje, što milicyju prymusili zajmacca nieŭłaścivaj joj funkcyjaj — palityčnym vyšukam. U maim Kastryčnickim rajonie stvoranaja baza sa źviestkami pra 79 čałaviek, što niełajalna staviacca da ŭłady, ich uzrost ad 14 da 45 hadoŭ. Heta ludzi, jakich zaŭvažyli niekali na apazicyjnych akcyjach. Pierad akcyjami ich treba naviedać, uziać raśpiski, što jany papiaredžanyja i nie buduć chadzić na toje ci inšaje vuličnaje mierapryjemstva. Naturalna, što nie sama milicyja inicyjuje ŭsio heta. Heta brydka. Mienavita apošnim časam ja pačaŭ zadumvacca pra svaju rolu ŭ hetaj sistemie. Kaniečnie, možna było b cicha dasłužycca da piensii i zvolnicca. Ale heta aznačaje znoŭ udzielničać u falsifikacyjach, u roznych hniusnych spravach. Nie chaču.
…Kapitan milicyi Siarhiej Makar užo dvoje sutak znachodzicca za miažoj. Jon patłumačyŭ, što vymušany byŭ źjechać ź mierkavańniaŭ asabistaj biaśpieki.
