Biełaruskija parlamentary źbirajucca razhledzieć pytańnie pra ŭparadkavańnie (čytaj — admienu) cełaha šerahu lhotaŭ. Ciapier hałoŭnaje pytańnie dla maładych biełarusaŭ — ci admoviać studentam i školnikam u 50%‑aj źnižcy na prajezd?
U krasaviku ministar adukacyi Alaksandar Radźkoŭ skazaŭ:
— Z adnaho boku, u nas zaŭždy byli lhoty na prajezd dla studentaŭ i my da hetaha pryzvyčailisia. Ź inšaha — nidzie ŭ śviecie heta nie raspaŭsiudžana.
My dazvolili sabie ŭsumnicca ŭ słovach ministra. Niaŭžo nidzie, aproč Biełarusi, niama lhotaŭ na prajezd dla navučencaŭ? Pačali my z susiednich krain.
U Rasiei lhoty dla školnikaŭ, studentaŭ i pensijaneraŭ pierahladali nia raz. Ale jeździć tańniej studenty nie pierastali.
— Praz studencki prafsajuz jany mohuć kuplać prajaznyja bilety z značnaj źnižkaj, — raskazali nam u rasiejskim pasolstvie. — Naprykład, kali bilet kaštuje 300 rubloŭ, to studentu jon abydziecca ŭ 180. Jość źnižki i na čyhunačny transpart, jany dziejničajuć uvieś čas, akramia leta.
Litva — sapraŭdnaja raskoša dla studentaŭ. Ilhotny prajazny na miesiac dla studenta ŭ Vilni kaštuje kala 12 litaŭ, pa canie — jak dva kufli piva! Źnižka na prajezd u haradzkim transparcie — 50%‑aja na «adnarazovy» bilet, i ažno 80%‑aja na prajazny! Za čyhunačny transpart studenty płaciać na 50% mieniej, za aŭtobusy — na 30%. Za čas navučańnia litoŭski student paśpiavaje abjeździć usiu svaju nievialikuju radzimu, pabačyć na ŭłasnyja vočy histaryčnyja miaściny i admietnaści.
U Polščy studenty taksama ekanomiać na transparcie.
— Źnižki jość u studentaŭ i školnikaŭ, — raskazali nam u pasolstvie Polščy. — Ich dakładny pamier zaležyć ad hminy, to bok ad miascovaha orhana samakiravańnia. U siarednim heta ŭsio ž 50% na haradzki transpart i 30% na padarožžy pa krainie.
U dalokich ad Biełarusi krainach źnižki ŭ studentaŭ nia mienšyja.
— U Lonadnie, jak tolki ty pastupaješ u VNU i rehistruješsia jak studenta, atrymlivaješ źnižku, — raskazała byłaja anhielskaja studentka Alena Kaśko. — Heta minus 30% na ŭsie vidy publičnaha transpartu plus roznyja lhoty na pajezdki pa krainie.
U Irlandyi prajazny na miesiac na aŭtobusy i ciahniki (elektryčki, metro) kaštuje dla studentaŭ 80 eŭraŭ, a dla darosłych — 113 eŭraŭ. U Niamieččynie kožny student atrymlivaje prava źnižki na prajezd adnačasova z studenckim biletam.
U Halandyi raj nia tolki dla rastamanaŭ, ale i dla studentaŭ. U ich jość źnižki nia tolki na kvitki i prajaznyja, ale i na bilety na kulturnyja mierapryjemstvy kštałtu dyskatek i vystaŭ. Bolš za toje, u Halandyi vynajšli admysłovy «prajazny dla vydatnikaŭ» — studentaŭ, jakija vučacca na «dobra » i «vydatna», uvohule vyzvalajuć ad płaty za prajezd! Admysłovy prajazny daje prava katacca biaspłatna va ŭsie dni tydnia ci na vychodnych — pryčym nia tolki jeździć pa horadzie. ale i prakacicca ŭ pryharad. Bolš za toje, z vami biaspłatna mohuć jeździć da čatyroch siabroŭ!
U Švecyi jość ilhoty na prajezd va ŭsioj moładzi da 18 hadoŭ. Studenty karystajucca źnižkami i ŭ svaim horadzie. Pry pajezdkach pa krainie im pradajuć bilety tańniej na 25‑50% u zaležnaści ad transpartu.
My vyrašyli pravieryć i bolš dalokija terytoryi! U ZŠA taksama jość źnižki na prajezd dla studentaŭ. Jany zaležać ad štatu i horadu, ale jość paŭsiul. Naprykład, u horadzie Portłend štatu Men źnižka standartnaja — 50% na prajezd u haradzkim transparcie. Pajezdki pa krainie tut vielmi vitajuć, tamu ceny dla studentaŭ źnižany i pry pajezdkach na samalotach ci aŭtobusach.
Pohlad z 6‑ha pavierchu
U śviecie studentaŭ praktyčna prymušajuć padarožničać i ŭvohule ruchacca. Ličycca, što čym bolš čałaviek padarožničaŭ, tym šyrejšy ŭ jaho kruhahlad. Studentam dajuć źnižki na prajezd — hałoŭnaje, źjeździ! Robiać tańniejšymi bilety ŭ teatar, na vystavu, navat na dyskateku. Schadzi, pahladzi! Bo student — budučynia nacyi i musić na svaje vočy pabačyć pryhažość Paryžu, viečny horad Rym, dy chacia b staradaŭniuju carkvu ŭ susiednim miastečku. Dy što tam, u Irlandyi studentaŭ‑inšaziemcaŭ abaviazkova sielać u internatach i nie dazvalajuć zdymać kvateru. Kab usie papieraznajomilisia!
I tolki ŭ nas u krainie dumajuć, a moža, nia treba studentu jeździć? Nu chiba što pa Miensku. A nie mienčuku da rodnaha horadu dabracca, dyk baćki zapłaciać…
U vyniku student «padarožničaje» raz na miesiac da mamy‑taty za bulbaj. Jon nie palubujecca na Mir i Niaśviž, nie pabačyć Kosaŭski pałac, Halšany, nia kažučy ŭžo pra Safijski sabor u Połacku… Jamu doraha katacca! A my praź piać hadoŭ atrymajem čałavieka, jaki nia viedaje ŭłasnuju krainu, nie adčuvaje roźnicy ŭ mentalnaści žycharoŭ z Horadni i Homielu, nia bačyŭ bałatoŭ Paleśsia, azior Brasłaŭščyny i viciebskich lasoŭ. Navošta? Jon lepiej piva papje. Na zekanomlennyja…
