Pilihrymy prynieśli z saboj 500-hadovy draŭlany kryž. Kulminacyjaj uračystaściaŭ stała načnaja pracesija pa Budsłavie.
U niadzielu, u dzień pačatku festu, zadaždžyła. Hety dzień staŭ najciažkim dla šmatlikich pilihrymaŭ, jakija vypravilisia pakłanicca Maci Božaj Budsłaŭskaj z roznych kancoŭ krainy – Žodzina, Viciebsku, Brasłava, Maładečna. Pilihrymka z Baranavičaŭ, naprykład, išła dvanaccać dzion.
Probašč mienskaha Čyrvonaha kaściołu Ŭładzisłaŭ Zavalniuk uznačaliŭ pilihrymku na bajdarkach pa rekach Vialli i Servačy ź Vilni. Z saboj jany vieźli 500-hadovy vialiki draŭlany kryž. Kryž byŭ vyrableny z toj samaj draŭniny, jakaja 500 hadoŭ tamu spłavam pa Servačy j Vialli była dastaŭlena z Budsłava ŭ Vilniu dla ŭźviadzieńnia klaštaru bernardynaŭ. Ciapier vierniki buduć pakłaniacca histaryčnamu kryžu.
Ź Miensku ŭ piacidzionnuju pilihrymku vyjšli 380 pałomnikaŭ. Siarod ich nia tolki kataliki, ale j pravasłaŭnyja, pratestanty, unijaty. Pilihrymaŭ ciopła sustrakali ŭ prydarožnych vioskach – brali da siabie na noč, karmili, navat rabili łaźniu.
Z staličnymi pilihrymami išoŭ pravasłaŭny manach ź Pieciarburhu, a taksama ciemnaskury chłopiec z Brytanii. Jany specyjalna pryjechali ŭ Biełaruś dziela znakamitaje pilihrymki. Šmat ludziej dałučałasia da pilihrymaŭ pa darozie.
Jak zaŭsiody šmatlikaj była delehacyja Viciebskaj dyjacezii. Usiaho ź Mienska‑Mahiloŭskaj archidyjacezii i Pinskaj dyjacezii pieššu pryjšli dy śviatyni 1 509 viernikaŭ, ź Viciebskaj dyjacezii — 1 511 pilihrymaŭ.
Kožnaja delehacyja mieła svaje apaznavalnyja rysy. Na staličnych pilihrymach byli žoŭtyja chuścinki, baranavickija mieli sinija, maładačancy trymali ŭ rukach žoŭtyja słaniečniki.
Pilihrymy pačali padychodzić u Budsłaŭ paśla abiedu. Pa tradycyi, jany najpierš kiravalisia da śviatyni. Mnohija prapaŭzali hety apošni adcinak šlachu na kaleniach. Paśla čaho raźbivali namiotavyja miastečki praktyčna va ŭsich kutkach Budsłava.
Dumałasia, što praz zalevy — ich za dzień praniesłasia nad Budsłavam až try, pryčym adna z hradam — ludziej na feście budzie mieniej, čym letaś. Dyk ža nie. Nie źličyć było mašyn i aŭtobusaŭ. Imi zastavili miastečka i paletki, jakija stali impravizavanymi parkinhami. Kiroŭcam, jakija pryjechali pad noč, prychodziłasia parkavacca za niekalki kilametraŭ ad bazyliki.
Pad ałtarom šmat śpiavali: pa-sučasnamu, pa-biełarusku. Uvohule, siarod ludziej było šmat biełaruskamoŭnych. Paśla katalickaj imšy dla pilihrymaŭ, unijacki chor adśpiavaŭ akafist.
Z kožnym hodam fest adnaŭlaje ekumeničnyja ryski, ułaścivyja jamu ŭ minułych stahodździach. Jaho naviedvajuć ludzi roznych vyznańniaŭ.
Adnym ź pieršych ja sustreŭ la sanktuaryju Paŭła Sieviarynca. Jon razdavaŭ aŭtohrafy. Sieviaryniec u Budsłaŭ pryjechaŭ upieršyniu. Było vidać, što jon nie čakaŭ ubačyć takuju hramadu i byŭ uražany nastrojem festu.
Nasuprać kaściołu, pa-nad bałotam, što stała paśla daždžoŭ — liŭnievaj kanalizacyi pakul niama — stajała čarada pałatak. Tam pradavali źničy, abrazki, ružancy, suveniry. Była adna jatka ad pravasłaŭnaha klaštaru. Bojka išoŭ handal tradycyjnymi festavymi smaktulkami-pieŭnikami. Ich z pražanaha cukru i roznych farbavalnikaŭ varać tutejšyja majstry.
Z druhoha boku razłohaje Krasnaje płoščy pradavali pajeści i papić – ad harbaty da šašłykoŭ. Źjechalisia siudy ŭsie rajonnyja kramy spažyŭkaaperacyi, kaviarni i mnohija pryvatniki z svajoj piarestaj drabiazoj.
Płošča Krasnaja — koliś heta značyła «pryhožaja, charošaja». Tak, jak kažuć, «Krasnasielle» ci «Krasny Bor». Na ciapierašnich šyldach, viadoma płošča mianujecca «Čyrvonaj». Nievuctva vyjaŭlajecca. Taksama i ŭ niazhrabnym dobraŭparadkavańni Budsłava, kali hrošy vykidvajucca na durnicy, — padbielvańnie bardziuraŭ, abrezvańnie drevaŭ ci prakładku darožak u skvery, a niama łavak, kab ludziam prysieści adpačyć i pierakusić z darohi. Dy ŭsio heta nie psuje śviata. Najbolšaha śviata dla socień viernikaŭ i, viadoma, duchavienstva.
Ksiandzy j manaški praktyčna ŭsie biełaruskamoŭnyja. Šmat u kaho z maładych byli bieł-čyrvona-biełyja stužački, fieniečki i znački «Za Svabodu».
 |
Ksiondz-viadoŭca vitaŭ moładź: «U hety samy čas u Miensku adbyvajecca kancert «Akijanu Elzy». Niekatoryja z prysutnych chacieli b tudy trapić, dla niekatorych byŭ składany vybar, kudy pajści. Ale vy nie paškadujecie, što vybrali pilihrymku».
Śviatary nie vahajucca havaryć z ambony na samaj narodnaj movie — dzivosnaj trasiancy. «Paciaraŭsia muž. Advard Časłavavič, vas čakajuć kala bočki sa śvianconaj vadoj pad fanarom».
Dziva što ludzi hublalisia. Čym mieniej času zastavałasia da poŭnačy, tym bolej narodu ściakałasia da bazyliki. Kulminacyja festu — uračystaja pracesija apoŭnačy. Nie akinuć vokam było hetaje ludzkoje mora. Tolki na vialikim ekranie, jakim staŭ mur bazyliki, možna było pabačyć vid festu źvierchu. Praz prajektar adbyvałasia tranślacyja ź niekalkich kameraŭ. Hetaje noŭ-chaŭ było ŭžytaje na feście ŭpieršyniu. Darečy, usie zaŭsiodniki festu adznačali dobruju arhanizacyju sioletniaha zboru.
Za niekalki chvilin da poŭnačy na ŭsim placy byłoha savieckaha aeradroma pačali zapalvacca śviečki. Narešcie chory kaściołaŭ Śviatoj Trojcy i Jana Chryściciela sa stalicy pačynajuć: «Ojča naš, katory jość u niebie...», i pracesija ź dziesiatkaŭ śviataroŭ, jakuju ŭznačalvajuć biskupy mienska-mahiloŭski Antoni Dziemjanka, viciebski Ŭładzisłaŭ Blin i pinski Kazimir Vialikasielec, pakidaje bazyliku i pa žyvym kalidory nabližajecca da vialikaha ałtara, zbudavanaha z paŭnočnaha boku chramu. Abraz spuskajecca da ludziej, i raka śviečak pavoli płyvie za im z pola na płošču, ciače ŭzdoŭž jaje, utvarajučy kilametrovaje žyvoje koła. U načnoj cišy chor śpiavaje himn Baharodzicy. Abraz užo viartajecca na ałtar, a ludzi z zadnich šerahaŭ jašče tolki pačynajuć svoj chod. Vidovišča zavarožvaje.
Pavodle acenak śviataroŭ-arhanizataraŭ festu, sioleta ŭ Budsłaŭ źjechałasia kala 45 tysiač čałaviek.
Fest na vačach pieratvarajecca ŭ śviata nacyjanalnaha maštabu. Adnak aproč druhasnych čynoŭnikaŭ z kamitetu pa spravach relihijaŭ i pradstaŭnikoŭ rajvykankamu, ad uładaŭ u Budsłaŭ nichto nie pryjaždžaje. A na dobry ład, hetkaj padziei pasavała b prysutnaść pieršych asobaŭ dziaržavy. Darečy była b i žyvaja tranślacyja na telebačańni.
Zrešty, adsutnaść lišniaj pompy nadaje festu pačućcia i niepasrednaści.
Śviata abyšłosia bieź vialikich incydentaŭ, kali nie ličyć taho, što ksiondz Uładzisłaŭ Zavalniuk u časie pilihrymki pierakuliŭsia z bajdarki ŭ vadu. Pałomniki vitali probašča staličnaha kaściołu Śviatych Symona i Aleny z asablivaj ciopłynioj, jak prałata, jaki asabliva šmat robić dla nadańnia śviatu mižnarodnaha charaktaru.
U niadzielu supracoŭniki milicyi — jany źjechalisia na fest z usiaho rajonu — zatrymali siamioch zborščykaŭ podpisaŭ za admienu zakonu ab svabodzie sumleńnia. Heta byli aktyvisty Chryścijanskaj demakratyi i niezarehistravanaha «Maładoha frontu».
Kali ž na dzionnaj imšy ŭ paniadziełak dziaŭčyna z Barysava Kasia razharnuła bieł-čyrvona-bieły ściah, nichto nia byŭ suprać.
Samaj ža hałoŭnaj padziejaj sioletniaha festu stała zakładańnie ŭ miastečku pakłonnaj hary Maci Božaj Budsłaŭskaj. Pakul heta tolki mały pahoračak ź vialikim metaličnym kryžam. Na jaho pilihrymy buduć składać pryniesienyja s soboj u znak pakajańnia kamiani j ziamlu z rodnych miaścinaŭ. Z časam hetaja hara Kalvaryja i kryžovy šlach da jaje stanuć miescam spoviedzi, pracesij i słužbaŭ.
