«Ніколі б не падумала, што патраплю ў такую сітуацыю»
Злата знайшла IT-школу з Брэста праз інтэрнэт. Заняткі праходзяць анлайн, водгукі добрыя — вырашыла, што можна запісваць сына на курсы па 3D-мадэляванні.
— Мы пагаварылі з менеджарам, мне прапанавалі два дні на выбар — субота або нядзеля. Я сказала, што мы можам толькі ў нядзелю, субота адпадае, бо ў дзіцяці іншыя курсы. Менеджар гэта прыняла.
Потым быў відэазванок з абмеркаваннем агульнай інфармацыі: як выкладаюць, што дзіця будзе ўмець пасля курсаў. Там жа абмяркоўвалася аплата. Злата перавяла 27 рублёў.
— Сказалі, што трэба аплаціць адны заняткі, гэта будзе далучэннем да дамовы на аказанне адукацыйных паслуг. Як мне растлумачылі, на папяровых носьбітах нічога не падпісваецца, усё анлайн, аплачваеце адны заняткі — вы з намі.
Злата сцвярджае: гаворка ішла пра штомесячную аплату наперад, плаціць за некалькі месяцаў ці паўгода ніхто не прапаноўваў.
— Пасля таго, як я выслала чэк, мяне папярэдзілі, што заняткі будуць 17 ці 24 верасня. Я адказала, што ў суботы мы не можам, у дзіцяці іншыя курсы. Яны сказалі, што гэта апошняя група, іншай не будзе. Я напісала: давайце тады паспрабуем, раптам ён паспее далучыцца да гэтых заняткаў. А што мне было рабіць, калі ўжо аплачана? Са школы напісалі: добра, паспрабуем, калі трэба будзе, прымем нейкія рашэнні.
На заняткі сын не паспеў праз іншыя курсы ў гэты дзень, да іх не падключаліся ні падчас урока, ні пазней (па ўмовах дамовы, запіс даступны яшчэ тры дні).
— Калі я зразумела, што сын не паспявае, патэлефанавала менеджар і сказала, што ён можа паглядзець урок пасля курсаў, але гэта не ўдзел у моманце, а проста відэа і крыху не тое, чаго я хацела б. Таму, на жаль, сёлета мы не можам займацца, калі іншага часу няма.
У адказ менеджар сказала, што той, хто хоча займацца, шукае магчымасці. Для мяне гэта прагучала вельмі дзіўна, бо я пазначыла, што нам пасуе нядзеля. Але не дык не — вырашыла, што пойдзем на курсы ў наступным годзе.
Я была абсалютна лаяльная да школы, больш за тое, хацела сама займацца і ўсё ж адправіць да іх сына. Але яны мяне крыху апярэдзілі.
Практычна праз год пасля кантактаў са школай, 2 жніўня, Злата атрымала прэтэнзію. У ёй гаварылася аб пратэрмінаванай запазычанасці памерам 459 рублёў.
«У выпадку неаплаты вамі запазычанасці ТАА «Інавацыйныя веды» будзе вымушана звярнуцца ў суд па спагнанне з вас сумы асноўнага доўгу ў памеры 459 рублёў, а таксама пені, працэнтаў за карыстанне чужымі грашовымі сродкамі, дзяржаўнай пошліны і іншых судовых выдаткаў, што значна павялічыць суму асноўнага доўгу», — гаворыцца ў прэтэнзіі.
— Гэта было настолькі нечакана, проста шок! Мне сказалі: вы далучыліся да дамовы, трэба было яе чытаць. Адна справа, калі б я аплаціла курсы наперад і потым адмовілася: у школы была б упушчаная выгада, тут можна зразумець. Але калі дзіця не было ні на адных занятках?
У дамове далучэння на сайце школы ёсць у тым ліку такі момант: замоўца далучаецца да дамовы шляхам поўнай або частковай аплаты паслуг. Каб адмовіцца ад курсаў, трэба было за 30 дзён даслаць пісьмовую заяву.
Злата кажа, што ёй сапраўды прыходзілі спасылкі на заняткі і лісты наконт аплаты. Але яна па спасылках не пераходзіла: была ўпэўненая, што абмеркавала ўсё з менеджарам і што пытанне навучання закрыта.
— У мяне такіх лістоў вельмі шмат. Напрыклад, я зацікавілася нейкімі IT-курсамі, мне ў якасці рэкламы адпраўляюць рассылку.
Скажу па папярэднім досведзе працы з абсалютна рознымі курсамі. Калі бацькі кажуць: «Мы не можам да вас хадзіць», — то на гэтым усё, ніхто ніколі не патрабуе пісаць заяву, яшчэ і на працягу 30 дзён. Згодна з іх дамовай, я абавязаная была гэта зрабіць. Ніколі б не падумала, што, заключаючы дамову наконт курсаў, я павінна пабегчы да юрыста і пракансультавацца.
На іншых курсах, калі дзіця не даехала на заняткі і маці не папярэджвала пра гэта, нам адразу званок: што здарылася, калі адпрацоўку прызначыць? Заўсёды ёсць зваротная сувязь, можа, падлетак вырашыў недзе пасядзець замест заняткаў. Тут было інакш: няма яго на занятках — ну і добра.
Сума, якая зафіксаваная ў прэтэнзіі, таксама выклікае ў жанчыны пытанні: гэта не пару заняткаў, а фактычна кошт нейкага курса. Больш за тое, жанчына вырашыла яшчэ раз праверыць водгукі пра кампанію ў інтэрнэце і сцвярджае, што знайшла падобны выпадак, калі кампанія запатрабавала аплату праз паўгода.
— У дамове ёсць пункт, што яны маюць права адмовіцца ад дамовы ў выпадку несвоечасовай аплаты. Я не аплачвала заняткі, але дамову са мной ніхто не скасаваў. І ў мяне ёсць пытанне: чаму яны гэтага не зрабілі, а чакалі? Ліст прыйшоў амаль праз год.
Мне прапанавалі растэрміноўку на тры месяцы роўнымі часткамі, але я не згодная з прэтэнзіяй. Выплата з майго боку будзе толькі па рашэнні суда.
IT-школа: «Трэба чытаць дагавор»
Журналісты патэлефанавалі па каментар у школу MyIT. Яго сутнасць, калі коратка: заказчык павінен быў чытаць дамову, а школа мае права, але не абавязаная сама скасоўваць дамову, нават калі дзіцяці на курсах не было.
— Заказчык па дамове, перш чым далучыцца, павінен з ёй азнаёміцца. У ёй прапісаны ўсе пункты, якія датычаць навучання, у тым ліку ўсе правы як заказчыка, так і выканаўцы. Калі заказчыца аплаціла і далучылася да дагавора, а дзіця не прыходзіла, гэта яго права.
Але калі заказчыца вырашыла спыніць заняткі, яна павінна была не менш як за месяц напісаць заяву аб скасаванні гэтай дамовы. Гэта зроблена не было.
Бясспрэчна, бухгалтэрыя штомесяц выстаўляла ёй рахункі. Чаму яна чакала прэтэнзію, а не звярнулася, калі атрымала першы ці другі рахунак? Гэта застаецца загадкай.
Чаму школа адправіла прэтэнзію праз столькі месяцаў і не адмовілася ад дамовы раней, калі заняткі ніхто не наведваў? Там тлумачаць, што бухгалтэрыя пачала разбірацца з дэбіторскай запазычанасцю, і тады даслалі прэтэнзію.
— А тое, што дзіця хадзіла, не хадзіла… Школа мае права скасаваць дамову, але гэта права, а не абавязак. Школа заўсёды ідзе насустрач навучэнцам, гэта значыць, што сёння дзіця можа не прыйсці, а прыйсці праз месяц. Чаму мы павінны скасоўваць дамову адразу?
— Ці былі ў вас раней выпадкі, падобныя да гэтай сітуацыі?
— Вы ведаеце, гэта канфідэнцыйная інфармацыя.
Зараз бакі сустрэнуцца ў судзе. У MyIT запэўніваюць, што гэтага можна было пазбегнуць.
— Я тлумачыў заказчыку: калі вы прыходзіце ў банк і бераце крэдыт, вы чытаеце дамову, якую суму бераце, якім чынам дамова скасоўваецца, якая працэнтная стаўка? Адказ быў «так». А чаму такое стаўленне да дакументаў па іншых пытаннях?
Лічу, што любую паперу, дзе чалавек плаціць грошы і бярэ на сябе якія-небудзь абавязацельствы, ён абавязаны чытаць, калі нешта незразумела, перапытваць і толькі пасля гэтага падпісваць. Атрымліваецца, што людзям як бы ўсё роўна. А калі атрымліваюць прэтэнзію за невыкананне сваіх абавязацельстваў, яны вяртаюцца і гавораць, што гэта не па-чалавечы. Тут дзейнічае закон.
Як не патрапіць у такую сітуацыю
Журналісты звярнуліся па каментар да адваката. Калі коратка: заключыць дамову шляхам аплаты можна, закон гэта прадугледжвае. Але ёсць і іншыя моманты, на якія варта звярнуць увагу.
— Выкажу толькі меркаванне аб перспектывах разгляду магчымай судовай спрэчкі, бо для вызначэння прававой пазіцыі па справе трэба высветліць дадатковыя абставіны ў чытачкі. Заканадаўства Беларусі прадугледжвае магчымасць заключэння дамовы, у тым ліку дамовы далучэння, шляхам здзяйснення канклюдэнтных дзеянняў, напрыклад, аплаты паслуг (пункт 3 артыкула 408 Грамадзянскага кодэкса), — тлумачыць адвакат Уладзіслава Галуза. — Дагаворам, размешчаным на сайце кампаніі, прадугледжана, што заказчык далучаецца да яго ўмоў шляхам поўнай або частковай аплаты рахунка. Судом у першую чаргу будзе разглядацца пытанне аб тым, ці заключана дамова, можна разглядаць аплату выстаўленага рахунка за першыя заняткі на суму 27 рублёў як выкананне ўмоў па далучэнні да дамовы ці не.
Калі суд прыйдзе да высновы, што дамова паміж бакамі заключаная, будуць аналізавацца яе ўмовы.
Нормамі грамадзянскага заканадаўства прадугледжана, што заказчык абавязаны аплаціць аказаныя паслугі ў тэрміны і ў парадку, як сказана ў дамове (пункт 1 артыкула 735 ГК). Калі паслугі заказчыку немагчыма было аказаць па прычыне, якая ўзнікла па яго віне, то па агульным правіле ён аплачвае паслугі ў поўным аб'ёме (пункт 2 артыкула 735 ГК).
— Калі, зыходзячы з умоў дагавора і нормаў заканадаўства, суд прыйдзе да высновы аб тым, што (1) дагавор паміж кампаніяй і заказчыкам заключаны, (2) дагавор ва ўстаноўленым парадку скасаваны не быў, (3) аплата, нягледзячы на атрыманыя апавяшчэнні, заказчыкам не праведзена, (4) немагчымасць атрымання паслугі ўзнікла па віне заказчыка, то можа быць вынесена судовая пастанова аб спагнанні з заказчыка сумы запазычанасці.
Чытачка падрабязна апісвае пытанне аб узгадненні з кампаніяй дня наведвання заняткаў (нядзеля), аднак кампанія прапанавала толькі суботу. Як тлумачыць адвакат, гэтыя довады будуць таксама ацэньвацца судом, у тым ліку з пункту гледжання наяўнасці або адсутнасці віны заказчыка ў ненаведванні заняткаў, што можа паўплываць на рашэнне суда аб спагнанні запазычанасці.
А што наконт скасавання дамовы IT-школай?
— Пытанне аб тым, чаму кампанія самастойна не адмовілася ад дамовы, бо паслугі не аплачваліся, мае месца, аднак суд можа зыходзіць з таго, што дамовай прадугледжана толькі права, а не абавязак кампаніі адмовіцца ад дамовы ў такой сітуацыі. Хоць такія паводзіны кампаніі, на мой погляд, павінны падлягаць ацэнцы судом з пункту гледжання добрасумленнасці і злоўжывання правам.
У гэтай сітуацыі чытачцы можна рэкамендаваць звярнуцца да адваката па юрыдычную кансультацыю для вызначэння сваёй прававой пазіцыі па справе ў выпадку суда.
Чытайце таксама:
500 даляраў на шторы, 200 — на рэпетытара. Колькі грошай і на што трацяць айцішнікі ў Мінску
Смерць беларускай айцішніцы ў Грузіі: як трагедыя маладой дзяўчыны вылілася ў вялікі краўдшэймінг
