Unikalnaja kalekcyja tvoraŭ XV — XVII stahodździaŭ zachoŭvałasia ŭ zvyčajnaj maskoŭskaj kvatery. Znakamity mastak-avanhardyst Elij Bialucin, praciahvajučy spravu svaich prodkaŭ, doŭhija hady zachoŭvaŭ šedeŭry zachodniejeŭrapiejskaha mastactva. Zbor pieražyŭ vajnu i
1 krasavika 2013 hoda žonka Bialucina Nina Moleva pierastanie być uładalnicaj samaha bujnoha pryvatnaha zboru žyvapisu ŭ Rasii.Kalekcyja, jakaja zachoŭvajecca ŭ jaje kvatery, aceńvajecca ŭ sumu ad niekalkich socień miljonaŭ da 2 miljardaŭ dalaraŭ.
«Heta Rembrant, — pakazvaje Nina Moleva. — Voś heta — kali pryjechali italjanskija śpiecyjalisty, ź imi była litaralna isteryka — heta małady Mikiełandžeła».
Tut Rubiens i Van Dejk, tam El Hreka i Leanarda da Vinčy. Katy, jakija žyvuć u kvatery, da naviednikaŭ pryvykli. Chavajucca ad hrachu padalej — da Rembranta bližej.
Niekalki tydniaŭ tamu ŭ hetaj kvatery pabyvali vysokapastaŭlenyja čynoŭniki z Kramla.I paviedamili, što prośba, ź jakoj haspadynia źviarnułasia da prezidenta Rasii, zadavolenaja.
«Ja ŭstupiła ŭ pravy spadčyny i napisała, vykazvajučy našu ahulnuju volu, testamient, što ŭsia hetaja kalekcyja, jakaja naličvaje 155 hadoŭ, pieradajecca Rasii ŭ asobie jaje prezidenta», — kaža Nina Moleva.
U rasparadžeńni, padpisanym Uładzimiram Pucinym, havorycca, što zhodna z prośbaj ciapierašniaha ŭładalnika Niny Molevaj da 1 krasavika kalekcyja piarojdzie va ŭłasnaść dziaržavy. Na biazvypłatnaj asnovie, ale z adnoj umovaj.
«Jana kateharyčna suprać taho, kab razroźnienyja častki apynulisia ŭ roznych rasijskich muziejach, chaj navat u samych znakamitych, — kaža daradca prezidenta RF pa pytańniach kultury Uładzimir Tałstoj. — Tamu tym ža daručeńniem prezidenta Rasmajomaść, upraŭleńnie spravami prezidenta šukajuć varyjanty, kab raźmiaścić kalekcyju ŭ niejkim asobnym budynku, pamiaškańni».
La padjezda doma, dzie žyvie Nina Moleva, ciapier kruhłasutačna dziažuryć palicyja.Žycharoŭ z kvatery źvierchu meryja pierasialiła jašče niekalki hadoŭ tamu — kab nie zatapili šedeŭry.
Zasnavalnik kalekcyi — dzied Elija Bialucina Ivan Hrynioŭ. Vychadziec z prostaj siamji z Haliča, jon, pa słovach Niny Michajłaŭny, zarablaŭ tym, što stvaraŭ dekaracyi ŭ maskoŭskaj kantory impieratarskich teatraŭ. I, kažuć, niadrenna zarablaŭ.
«Jon jeździŭ u Jeŭropu i tam na aŭkcyjonach, na rasprodažach asabistych kalekcyj nabyvaŭ rečy, jakija jamu raili Karovin, Hałavin — mastaki, ź jakimi jon pracavaŭ», — kaža Nina Moleva.
Paśla revalucyi i da 1949 hoda kalekcyja zachoŭvałasia ŭ tajniku. Paźniej, pa słovach Niny Molevaj, savieckija ŭłady čamuści nie vykazvali da jaje cikavaści, choć vydatna viedali, jakija skarby zachoŭvajucca ŭ zvyčajnaj maskoŭskaj kvatery.
Ciapier u hetaj kvatery bolš za 1000 ekspanataŭ muziejnaha ŭzroŭniu. Pa słovach Niny Molevaj, jana zaŭsiody viedała, što rana ci pozna z hetymi rečami daviadziecca rasstacca. Pačynajučy źbirać kalekcyju, Hrynioŭ, pa jaje słovach, z samaha pačatku źbiraŭsia stvaryć mienavita ahulnadastupny muziej. Prosta jaho adkryćcio raściahnułasia na bolš čym 150 hadoŭ.
Darečy, udava Bialucina Nina Moleva — heta kachańnie Karatkieviča, pratatyp hieraini «Nielha zabyć». Adnosiny miž imi raźvivalisia ŭ časie, kali Karatkievič vučyŭsia ŭ Maskvie ŭ Litinstytucie, a Moleva była vykładčycaj historyi mastactva tam.Jana mocna chvareła ŭ toj čas, lekavałasia ŭ Vienie, što było vyklučnaj redkaściu dla savieckaha času. Jak vyjaviŭ biełaruski daśledčyk Dzianis Marcinovič, Karatkievič navat staviŭ pierad saboj zadaču zarabić stolki hrošaj, kab kupić dla siabie z Molevaj dom pad Maskvoj, ale jahonym ramantyčnym spadziavańniam nie sudziłasia zbycca.
