Adny ličać, što hety zakon — harant roŭnaha karystańnia biełaruskaj i rasiejskaj movami. Inšyja — što jon dazvalaje vycisnuć biełaruskuju movu pad prykryćciom dvuchmoŭja. Karaciej, jak kamu bolš padabajecca, tak i karystajucca.
Na maju dumku, jość śfiery, dzie pavinna vykarystoŭvacca tolki biełaruskaja mova. Naprykład, sport. Asabliva, kali havorka pra nacyjanalnyja zbornyja — kamandy, jakija pradstaŭlajuć krainu na mižnarodnym uzroŭni. Mianie zaŭždy cikaviła, čamu na majkach udzielnikaŭ zbornych Biełarusi pa roznych vidach sportu proźviščy drukujucca pieravažna rasijskaj łacinkaj? Niaŭžo tak žadajuć sami hulcy? Zdajecca, nie. Tym bolš što jość prykłady advarotnaha.
Alaksandr Hleb — suśvietna viadomaja zorka futboła. Padčas hulni za najlepšyja jeŭrapiejskija kłuby («Štuthart», «Arsienał», «Barsiełona») zaŭsiody addavaŭ pieravahu biełaruskamoŭnamu varyjantu napisańnia svajho proźvišča — «Hleb» zamiest ruskamoŭnaha «Gleb». Prytym, što apošni varyjant jamu vyvieli na jahonaj nacyjanalnaj futbołcy.
Jašče adzin biełarus, Anton Puciła, taksama maje na śpinie biełaruskaje «Putsila» ŭ «Frajburhu». Adnak u svaim papiarednim kłubie «Hamburh» mieŭ nadpis, utvorany ad ruskamoŭnaha varyjanta. Svajo pažadańnie «pisacca» ŭ novaj kamandzie
Kapitan zbornaj Biełarusi pa handbole Siarhiej Rutenka, jaki hulaje za najlepšy jeŭrapiejski kłub «Barsiełona», taksama źmiaściŭ Rutenka, a nie Rutenko. Padčas hulniaŭ za nacyjanalnuju kamandu vykarystoŭvajucca abodva varyjanty.
Małady talent biełaruskaha chakieja Raman Hrabarenka («Albany Devils») zrabiŭ tranślitaracyju ź biełaruskaha varyjanta. Hrabarenka — mienavita takoje proźvišča paznajuć na švedry amierykanskija amatary hulni na lodzie numar adzin. U kamandzie zbornaj Biełarusi raman čamuś zaŭždy padpisany jak «Graborenko».
Čamu menedžary nacyjanalnych kamandaŭ addajuć pieravahu mienavita rasijskamoŭnym varyjantam? Ciažka adkazać. Sami jany tłumačać heta najaŭnaściu śpiecyjalnych «pašpartoŭ spartoŭcaŭ» (štości kštałtu kamandzirovačnaha paśviedčańnia): proźviščy i imiony drukujucca tam pieravažna
Nie tak daŭno ŭ siecivie źjaviłasia testavaja viersija novaha sajta Biełaruskaj fiederacyi futboła. Biełaruskaja mova na hetaj staroncy, zrazumieła, adsutničaje. Kab vyśvietlić, čamu tak, «Naša Niva» źviarnułasia da Alaksandra Koma — prajektnaha menedžara kampanii «Bielitsoft», jakaja i raspracoŭvała sajt. Spadar Kom daŭ nastupny adkaz (na biełaruskaj movie): «Mahu adkazać na Vašaje pytańnie biez anijakich prablemaŭ: sens u tym, što kali raspracoŭvaŭsia novy sajt ABFF (a heta było amal 1,5 hoda tamu), zahadaŭ zrabić biełaruskamoŭnuju viersiju nie było, i kali nie pamylajusia (a ja byŭ adkazny za hetuju spravu), prapanovy i pytańni pra heta byli z našaha boku. Ale mnie zdajecca, što adsutnaść biełaruskamoŭnaj viersii źviazanaja z tym, što ŭ Fiederacyi futboła niama śpiecyjalistaŭ, jakija mahli b supravadžać hetuju viersiju sajta. Taksama ja mahu prapanavać vam dapamahčy Fiederacyi ŭ hetym: vy možacie nakiravać list na skryniu [email protected] z prapanovaj ab dapamozie ŭ hetym pytańni».
Taksama A. Kom dadaŭ, što ich kampanija zacikaŭlenaja, kab sajt pracavaŭ na ŭsich troch papularnych movach (biełaruskaj, anhielskaj, rasijskaj), i navat pryvioŭ prykład inšaha sajta — Vialikaha teatra opiery i baleta, jaki taksama zrabiła ich kampanija.
Sapraŭdy, biełaruskamoŭnych śpiecyjalistaŭ u dziaržaŭnych ustanovach — z Antonavu ślazu. Ale čamu ich niama?
Asabista ja nie trymaŭ u rukach dakumienta pra zabaronu raspaŭsiudžańnia biełaruskaj movy (zdymak jakoha abyšoŭ usiu krainu), tamu mnie ciažka śćviardžać, ci jość zahady nie vykarystoŭvać «movu» ŭ Ministerstvie sportu i turyzmu. Ale z upeŭnienaściu mahu śćviardžać adno: u krainie adsutničaje prykład vykarystańnia nacyjanalnaj movy prezidentam krainy.Mabyć, tamu
proźviščy chakieistaŭ nacyjanalnaj kamandy nikoli nie drukujuccapa-biełarusku (u adroźnieńnie ad handbolnych, baskietbolnych i futbolnych zbornych krainy, dzie zredčas usio ž źjaŭlajucca biełaruskamoŭnyja varyjanty).
Biełaruskaja mova taksama ŭdzielničaje ŭ niejkim niezrazumiełym dla mianie spabornictvie, kankurencyi z rasijskaj. Kab čuć «rodnyja słovy» ŭ mietro abo bačyć «ŭ» na kvitkach ci majkach hulcoŭ nacyjanalnaj zbornaj, treba zaŭždy kudyści pisać i źviartacca. Na žal, siońnia biełaruskaja mova prajhraje svajmu niepasrednamu apanientu. Ci heta «sudździ dapamahajuć», ci my sami ŭžo stamilisia ad kankurencyi. A moža, prosta nie šancuje. Biezumoŭna, u sporcie byvaje ŭsio.
