Pamiatnaja šylda ŭ honar Hienryka Dmachoŭskaha (1810 - 1863), paŭstanca i skulptara. Fota Haliny Urbanovič.
Pamiatnaja šylda ŭ honar Jana Huščy. Fota Uładzimira Šadurskaha.
Namahańniami hramadskaści horada Miory byli ŭstalavanyja pamiatnyja šyldy ŭ honar skulptara i paŭstanca Hienryka Dmachoŭskaha i piśmieńnika Jana Huščy. Uračystaje ich adkryćcio zładzili 10 kastryčnika.
Šyldu ŭ honar Hienryka Dmachoŭskaha ŭstalavali na budynku kłuba ŭ vioscy Zabałoćcie (Miorski rajon). Budynak staić na padmurku siadziby Dmachoŭskich, zbudavanaj u 1742 hodzie. Pad kłubam jašče zachavalisia sklapieńni XVIII stahodździa, u jakija, niama sumnievu, spuskaŭsia Hienryk Dmachoŭski.
Dmachoŭski biŭsia za niezaležnaść Rečy Paspalitaj u troch paŭstańniach – 1830-31, 1848-49 i 1863 hadoŭ. Pamiž paŭstańniami žyŭ na emihracyi, zajmaŭsia skulpturaj. Heta Dmachoŭski zrabiŭ biusty Kaściuški, Vašynhtona, Franklina, Džefiersana, što stajać u budynku Sienata Złučanych Štataŭ. Dmachoŭski zahinuŭ u bai z rasijskimi vojskami 26.5.1863 hoda, jaho mahiła znachodzicca kala vioski Biruli Dokšyckaha rajona.
Miorskija ŭłady nie pahadzilisia, kab Dmachoŭskaha pradstavili jak paŭstanca. «Słavuty ziamlak i skulptar» – pryjšłosia napisać na šyldzie. Chto choča viedać, dakapajecca da praŭdy.
Šyldu ŭ honar Jana Huščy źmiaścili na stohadovaj kamianicy pry Zamkavaj (Jubilejnaj) vulicy ŭ horadzie Dzisna. Hušča žyŭ u hetym domie z 1930 da 1934 hoda, kali vučyŭsia ŭ Dziśnienskaj himnazii. Paśla II Suśvietnaj vajny Jan Hušča žyŭ u Łodzi (Polšča), pamior u 1986 hodzie, pakinuŭ pa sabie čatyry dziasiatki knih prozy, satyry i paezii.
Jak i Dmachoŭski, Hušča byŭ vyhnancam z rodnych miaścinaŭ. Jon naradziŭsia na Vilenščynie, ale ŭ 1940 hodzie savieckija ŭłady departavali jaho ź siamjoj u Kazachstan. Matyvy rodnaha kraju šmatkroć traplajucca ŭ tvorach Huščy. Pisaŭ jon i ŭspaminy pra dziacinstva. Pierakładaŭ na polskuju movu biełaruskich piśmieńnikaŭ, u pryvatnaści, Karatkieviča.
Adkryćcio šyldaŭ było ŭračystym. Sabralisia nastaŭniki i vučni, pradstaŭniki miascovaj ułady. Školniki raskazvali vieršy. Vystupiŭ krajaznaŭca Vitold Jermalonak, raspavioŭ pra Dmachoŭskaha i Hušču, razdaŭ prysutnym buklety z žyćciapisam hetych dziejačaŭ.
Ušanavańnie pamiaci vybitnych ziemlakoŭ było spravaj miascovaj hramadskaści. Pa dazvoł rajvykankama źviarnulisia siabry miorskaha kłuba JUNESKA – ciapierašnija i byłyja vučni škoły №3, jakija cikaviacca historyjaj rodnaha kraju.
Marmur dla šyldaŭ nabyła za svaje hrošy Valancina Atroška, dyrektarka škoły №3. Zrabili i ŭstalavali šyldy pradprymalnik Alaksandr Čarniaŭski i jahony baćka, dyrektar mastackaj škoły, Balasłaŭ Čarniaŭski. Za pracu jany nie ŭziali hrošaj.
Imiony Hienryka Dmachoŭskaha i Jana Huščy, jak i mnohija fakty miascovaj historyi, stali viadomyja žycharam Miorskaha rajona praź dziejnaść krajaznaŭcy Vitolda Jermalonka, jaki stvaryŭ dva bahatyja muziei, a zaraz robić treci.
«Tryccać hod maryŭ, kab ušanavali Hienryka Dmachoŭskaha. Pieršy artykuł pra jaho napisaŭ u rajonnaj haziecie ŭ 1981 hodzie. Pra Hušču napisaŭ piatnaccać hod tamu. Dziakuj Bohu, šyldy ŭstalavali. Ja ščaślivy», - nie chavaje zadavalnieńnia spadar Jermalonak.
