Ale ŭvohule nie da śmiechu: choć streły pakul i nie hučać, Rasija sprabuje z aporaj na siłu haspadaryć u Krymie, Kijeŭ zajaŭlaje ab «naŭprostaj ahresii». Najbližejšy sajuźnik Kramla Minsk pakul maŭčyć.
Miž tym dla Alaksandra Łukašenki nadychodzić momant iściny.
Adna sprava — abstraktna razvažać u duchu «Majdanu my nie dapuścim», inšaje — zaniać pazicyju ŭ situacyi, kali najbližejšy vajenna-palityčny sajuźnik Biełarusi, vialiki partnior pa ADKB, uryvajecca na terytoryju paŭdniovaj susiedki toj ža Biełarusi, a mižnarodnaja supolnaść družna kvalifikuje heta jak interviencyju.
Minsku hetaja vajna suprać poŭści
Rasijskija i biełaruskija hienierały nie adnojčy ładzili imitacyjnyja vajnuški z umoŭnymi supastatami, pałochajučy palakaŭ i prybałtaŭ, i na palihonach usio ŭ postsavieckich sajuźnikaŭ atrymlivałasia dobra. Ale tut, va ŭkrainskim pytańni — zusim inšy kalenkor.
Z adnaho boku, biełaruskim «bratam pa zbroi» byccam by naležyć iści ŭ farvatary Maskvy, tym bolš što tolki ad jaje łaski zaležyć, ci nie abryniecca zaŭtra ŭsio mieniej kankurentazdolnaja ekanamičnaja madel Łukašenki.
Ź inšaha boku, na Ukrainu mocna zaviazanyja zamiežnaekanamičnyja intaresy Biełarusi: u minułym hodzie tavaraabarot skłaŭ kala siami miljardaŭ dalaraŭ pry vialikim stanoŭčym dla nas salda.
Dy i naohuł, tut užo, pry ŭsioj intehracyjnaj rytorycy biełaruskaha kiraŭnictva, i ŭ jaho napeŭna chaładok pamiž łapatkami: voś jon, aščer impieryi!
Jakija damovy ź joj ni padpisvaj, zaŭtra hety miadźviedź moža raźjatrycca i stuknuć łapaj pa suvierenitecie luboj krainy, jakuju ŭ Kramli ličać zonaj svaich intaresaŭ.
Tut voś jašče jaki pikantny momant. Rasija ŭ 1994 hodzie pa Budapiešckim miemarandumie vystupiła harantam niezaležnaści i cełasnaści Ukrainy. Dakładna takija ž harantyi Maskva razam z Vašynhtonam i Łondanam dała tady ŭ padziaku za admovu ad jadziernaj zbroi i Biełarusi. Ale kali siońnia hetaja damova topčacca ŭ dačynieńni da Kijeva, to, atrymlivajecca, i Minsk nie zastrachavany ad takoha ž vierałomstva ŭschodniaha «haranta».
U vysokaha biełaruskaha načalstva jość padstava mocna pačuchać patylicu.
Pakul na haračuju temu vykazaŭsia 28 lutaha ŭ Ryzie ministr zamiežnych spravaŭ Biełarusi Uładzimir Makiej. Peŭna, ale vidavočna nie ŭ padtrymku Rasii: «Samaje važnaje — zachavać terytaryjalnuju cełasnaść, suvierenitet i niezaležnaść Ukrainy».
Va ŭmovach vostraha raźvićcia kryzisu ŭ rasijska-ŭkrainskich adnosinach «Łukašenka budzie imknucca maksimalna zachavać niejtralitet», zajaviŭ u kamientary dla Naviny.by Valer Karbalevič, ekśpiert minskaha analityčnaha centra «Stratehija». Pry hetym jon prahnazuje, što Maskva budzie cisnuć na Minsk, damahajučysia padtrymki svajoj pazicyi pa Ukrainie.
Padobny prahnoz dau u intervju BiełaPAN analityk BISS (Vilnia) Dzianis Mieljancoŭ: «Isnuje niebiaśpieka taho, što Biełaruś budzie ŭciahnutaja ŭ vajenny kanflikt, što Rasija pasprabuje niejkim čynam nie ŭ vajennym sensie, a ŭ palityčnym, ideałahičnym, pryciahnuć na svoj bok svaich najbližejšych vajennych sajuźnikaŭ, i Biełaruś u tym liku».
Ci vykruciać Łukašenku ruki?
Tut adrazu prosicca paralel z padziejami 2008 hoda, kali Kreml vykručvaŭ ruki, patrabujučy padtrymać vyniki vajny z Hruzijaj, pryznać Abchaziju i Paŭdniovuju Asieciju.
Łukašenka ŭpiorsia i nie pryznaŭ. Choć paźniej vydaŭ tajamnicu: u jaho z tahačasnym rasijskim prezidentam Dźmitryjem Miadźviedzievym byŭ handal na pradmiet taho, ci hatovaja Maskva kampiensavać vydatki ad niepaźbiežnaha ŭ takim vypadku paharšeńnia adnosin z Zachadam (možna padumać, biez hetaha jany byli bliskučymi!).
Miadźviedzieŭ prapłaty nie paabiacaŭ, i na tym sprava zahłuchła. Łukašenka ž vypuściŭ palitviaźnia Alaksandra Kazulina i nieŭzabavie razam z adlihaj u adnosinach ź ES i ZŠA atrymaŭ ad MVF kredyt u 3,5 młrd dalaraŭ.
Ale ciapier situacyja pa mnohich paramietrach inšaja.
Ekanamičnaja zaležnaść Biełarusi ad Maskvy ŭzmacniłasia, a ź ES i ZŠA navat u vypadku vyzvaleńnia ciapierašnich palitviaźniaŭ (jak bačym, biez hetaha «džentlmienskaha naboru» biełaruskamu režymu ŭ siłu jaho pryrody ciažka) chutkaha i vialikaha prahresu ahladalniki nie abiacajuć.
MVF ž hrošy kali i daść, to tolki pad balučyja reformy, jakija Łukašenku nie daspadoby jak ahułam, tak i pierad prezidenckimi vybarami asabliva.
Tamu ŭ vypadku kali Rasija ŭsio ž taki adarvie Krym, Minsk na niejkim etapie moža być prycisnuty da ścienki nastolki, što budzie vymušany pryznać butaforskuju niezaležnaść ci navat anieksiju hetaj terytoryi, zajaviŭ u kamientary dla Naviny.by minski analityk-mižnarodnik Andrej Fiodaraŭ.
U Bardziužu zahavaryŭ rasijski hienierał
Tym časam hienieralny sakratar ADKB Mikałaj Bardziuža 28 lutaha vykazaŭsia va ŭnison rasijskamu MZS i parłamientu: kinuŭ kamień u novyja ŭłady Ukrainy za toje, što parušyli pahadnieńnie ab urehulavańni, padpisanaje ź Viktaram Janukovičam, i naohuł «pa sutnaści nie pryznajuć lehitymnaść zakonna abranaha prezidenta Ukrainy».
Zaŭvažcie: u ADKB uvachodziać akramia Rasii jašče piać krain, uklučajučy Biełaruś, ale ich dumki, zdajecca, nichto asabliva nie pytaje. U hienieralnym sakrataru ADKB zahavaryŭ rasijski hienierał-pałkoŭnik.
Miž tym naŭrad ci ŭchvalna hladzić na hetyja militarysckija praktykavańni Pucina, naprykład, Nursułtan Nazarbajeŭ: u Kazachstanie jość rehijony, dzie, jak i ŭ Krymie, pieravažajuć etničnyja ruskija.
Dy i ŭ Biełarusi suprać rasijskaj interviencyi ŭ Krym nastrojenyja nie tolki apazicyjaniery, uładam taki pavarot padziej taksama suprać poŭści.
Padobna da taho, što ŭ ADKB (dy i va ŭsim SND) naohuł nie znojdziecca nivodnaj krainy, hatovaj plaskać u dałoni Rasii ŭ suviazi ź jaje dziejańniami ŭ Krymie. Voś vam i «braterstva pa zbroi».
Na dumku Valera Karbaleviča, na fonie krymskich padziej «pytańnie ab ADKB naohuł pravisaje». Bolš za toje, «kali ŭ Krymie sprava dojdzie da vajny, to moža padvisnuć i damova ab stvareńni Jeŭrazijskaj sajuza», miarkuje analityk.
Biełaruski suvierenitet taksama pad udaram
Palityzavanyja biełarusy, jakija napružana sočać za siužetam uvarvańnia ŭ Krym, pišuć u sacyjalnych sietkach: voś što čakaje nas, kali kraina abiare jeŭrapiejski šlach (za jaki, darečy, užo siońnia vystupaje adnosnaja bolšaść hramadzian).
Złaviesny vypad Maskvy suprać Ukrainy, jakaja sarvałasia z kručka jeŭrazijskaj intehracyi, umacoŭvaje demakratyčnuju častku biełaruskaha hramadstva ŭ pierakanańni: nie moža być družby ź impieryjaj, u jakuju b tohu jana ni prybirałasia. A ideja stvareńnia ŭ Biełarusi rasijskaj avijabazy naŭrad ci ciapier budzie asabliva pryvabnaj navat dla ćviordaha elektaratu Łukašenki.
Pa idei, Minsku varta było b terminova šukać procivahu impierskim damahańniam Maskvy.
Siońnia varta było b jak minimum vyzvalić palitviaźniaŭ i takim čynam razbłakavać adnosiny ź Jeŭropaj, ZŠA. Heta choć trochi pašyraje prastoru hieapalityčnaha manieŭru.
Ale prablema nacyjanalnaj biaśpieki, zachavańnia suvierenitetu Biełarusi nosić kompleksny charaktar. Samaje strašnaje siońnia — datacyjnaja pryviazka, niedziejazdolnaść ekanamičnaj madeli, što prymušaje iści na sastupki, uciahvacca ŭ intehracyjnyja prajekty Pucina.
«U Kramla niama patreby damahacca čahości ŭ Biełarusi siłavym sposabam. Jana i tak spaŭzaje ŭ hetuju pastku», — adznačaje Andrej Fiodaraŭ. Kali Rasija advažycca zachapić Krym, to ŭ płanie imidžu stračvać joj budzie niama čaho, tak što pry patrebie na niejkim etapie Biełaruś całkam mohuć «pieratvaryć u vośmuju fiederalnuju akruhu», kaža analityk.
Na jaho dumku, reformam i palapšeńniu adnosin z Zachadam pieraškadžaje toje, što zadača №1 dla Łukašenki — zachavańnie asabistaj ułady. «Niama ni resursaŭ, ni palityčnaj voli, kab adbudavacca ad Maskvy», — reziumuje surazmoŭca Naviny.by.
Takim čynam, padziei vakoł Ukrainy znoŭ zavastrajuć samuju chvoruju palityčnuju prablemu Biełarusi. A mienavita:
pakul tut panuje niedemakratyčny piersanaliscki režym, što prystakaniŭsia da rasijskich resursaŭ, suvierenitet krainy budzie zastavacca pad udaram.
