Premija Hiedrojca – heta najlepšaje, što zdarałasia ź biełaruskaj litaraturaj apošnich hadoŭ. Pry ščodraj polskaj padtrymcy biełaruskija litaratary atrymali ŭnikalnuju mahčymaść zajmieć hodnyja ŭznaharody za svaju pracu. Sioleta premija budzie ŭručacca treci raz.
Užo adabranyja 12 knih, jakija trapili ŭ «vialiki śpis» premii. Potym žury adbiare šeść najlepšych, a siarod ich budzie vyznačanaja trojka pryzioraŭ. Ciapier na sajcie premii źjaŭlajucca recenzii na knihi z «łonh-lista».
U statucie premii napisana, što siarod jaje metaŭ: «Papularyzavać sučasnuju biełaruskuju litaraturu ŭ Biełarusi i Polščy». Dyk voś: pa aznajamleńni z recenzijami piersanalna ŭ mianie b źjaviłasia žadańnie pračytać tolki dźvie knihi: «Raźbitaje serca Vitaŭta» Siarhieja Vieraciły i «Kazki dla darosłych» Adama Hłobusa.
Kali b nie pračytaŭ jašče ŭ studzieni postmaderniscki raman Artura Klinava «Škłatara», to naŭrad ci b u mianie ŭźnikła žadańnie pahartać knihu paśla recenzii Hanny Kiślicynaj, jakaja jarka paraŭnoŭvaje knihu z publičnaj masturbacyjaj, hledačy (čytačy) pry hetym aŭtara nibyta i nie chvalujuć.
«Usio, što robić Klinaŭ, — heta pryvatny taniec soła, i niedarečna čakać, što jon moža vykonvacca ŭ pary ci dla jakich by to ni było hledačoŭ». U adroźnieńnie ad Kiślicynaj, ja nie viedaju asabistaha žyćcia Klinava, znajomy ź im tolki pa fejsbuku. Mahčyma tamu dla mianie «Škłatara» — heta prosta raman, a nie prahlad «Doma-2» z paznavalnymi dekaracyjami i hierojami. Usie znajomyja, što čytali knihu Klinava, vysokaha mierkavańnia pra jaje. Vodhuki na livelib.ru taksama pazityŭnyja.
Viartajemsia da televizara. «Usie hetyja hanhstary, Šastakovičy, aktory i biźniesoŭcy vyhladajuć tak schiematyčna, nibyta ich tolki što vyciahnuli z teleskryni, pa jakoj akurat kruciać sieryjał piataha hatunku, dzie šalona źmiašalisia siužetnyja štampy, pobytavyja stereatypy, sastarełyja ŭjaŭleńni pra dolce vita i bieźlič inšych hukavych efiektaŭ». Heta piša Hanna Jankuta pra knihu Uładzisłava Achromienki. Praŭda, potym papraŭlajecca: «paznavalnaść i paŭtaralnaść robić sieryjały (choć knižnyja, choć televizijnyja) takimi pryciahalnymi». Iznoŭ mnie trošku niezrazumieła: navošta «hladzieć sieryjały piataha hatunku», kali jość pieršaha ci vyšejšaha?
Kaciaryna Macijeŭskaja ŭ recenzii da «Saročaha radyjo» Kaciaryny Oaro adznačaje: «Pakuty hieraini nastolki hipiertrafavanyja, što ŭ ich nie vielmi vierycca: žurnalistka hatovaja zapłakać ad luboha słova, skazanaha z namiokam na jaje niedapracoŭku.. Biez mastackaj apracoŭki vobrazaŭ heta dziońnik, i čym jon adroźnivajecca, naprykład, ad pasta ŭ ŽŽ, vyznačyć składana, bo čorna-bieły sposab vyjaŭleńnia ŭ spałučeńni z nadryvam, pra jaki pojdzie havorka nižej, nijakich asablivaściaŭ stylu nie dyktuje». Dyk heta adna z najlepšych knih hoda pa viersii žury!
Pry cełym pazityŭnaj recenzii na «Zkimby-zymby» Alaksandra Łukašuka Pavieł Abramovič nie ŭtrymlivajecca, kab nie zaznačyć: «Ci treba narakać, što «Zkimbam-zymbam» nie chapaje mastackaści i śviežaści, kab tvoram zvacca, kab być hodnym udzielnikam litaraturnaha pracesu?..» Chacia potym Abramovič usio ž tłumačyć, čamu knihu čytać varta.
Dzianis Marcinovič hetak piša pra knihu Natałki Charytaniuk «Śmierć leśbijanki»: «Aŭtarka pačynaje błytacca ŭ łabiryntach litaraturnaj hulni, jakuju sama ž i stvaryła… Finał «Śmierci leśbijanki» nahadaŭ mnie pavodziny dziciaci. Kali jamu nadakučvaje hulać i nie chočacca viartać cacki na miesca, jano kidaje ich, vychodzić z hulni i pačynaje zajmacca inšymi spravami».
Jan Maksimiuk robić mnostva kamplimientaŭ adnoj z častak «Chvilinki» Ihara Babkova, ale pra inšuju piša: «Prablema tut taksama i ź dziejańniem, to bok ź siužetam. Jaho tam nasamreč niama».
Chto metavaja aŭdytoryja recenzii Iryny Šaŭlakovaj pra knihu Ludmiły Rubleŭskaj, uvohule skazać ciažka. Pracisnucca praź jaje navaroty składana ad pieršaha skaza:
«Paśladoŭnaść u kantekście enierhičnych błukańniaŭ biełaruskaj litaratury pačatku XXI stahodździa mižvoli ŭsprymajecca jak novaja revalucyjnaść».
Paśla pračytańnia recenzij składvajecca ŭražańnie, što siabram žury daviałosia vybirać nie «najlepšaje siarod lepšaha», a «bolš-mienš siarod poŭnaj fihni». I jak tut budzieš papularyzavać?
Pytańnie navat nie da litaraturnych krytykaŭ. Jany pisali jak ličyli patrebnym. Pytańnie da arhkamiteta premii, jakaja, pa idei, isnuje dla taho, kab biełaruskuju litaraturu čytała bolšaja kolkaść ludziej. Zachodziš na sajt premii, a tam ničoha inšaha, aproč zhadanych recenzij, niama… Varta było b farmulavać zadaču recenzientam inakš: čamu hetaja kniha vartaja, što ŭ joj značnaha?
Asabista ja pračytaŭ amal usie knihi, što trapili ŭ «łonh-list» i tam vielmi šmat dobraj, cikavaj, talenavitaj prozy.
