Niezvyčajnuju znachodku dzieci vyjavili ŭ parku Šyłavičy 20 vieraśnia.
Jak raspavioŭ Kraj.baj vilajčanin Valancin Subota, śviedkam taho, jak dzieci sprabavali adkapać šablu ź ziamli, stała jaho žonka.
«Volha išła da svajakoŭ praz park. Pad vialikim klonam sabrałasia miascovaja dziatva. Dzieci znajšli rarytetnuju zbroju. Žonka dapamahła vykapać jaje i prapanavała dzieciam addać znachodku muzieju, bo znojdzienaja šabla — staronka našaj historyi, i jaje pavinna ŭbačyć šyrokaja publika», — uspaminaje jon.
Pa słovach surazmoŭcy, šabla vyklikała vialikuju cikavaść u miascovych padletkaŭ.
Šmat chto prychodziŭ fatahrafavacca ź joj i vykładali fota ŭ sacyjalnyja sietki. Pra rarytet paźniej daviedalisia i inšyja ludzi, jakija prapanoŭvali za jaho niemałyja hrošy.
Jak raspavioŭ Kraj.baj dyrektar Vilejskaha krajaznaŭčaha muzieja Siarhiej Hančar, znojdzienaja zbroja — kavaleryjskaja šabla. Vielmi dobra zachavaŭsia efies.
«Sama šabla zachavałasia drenna i atrymała značnyja paškodžańni časam.
Na efiesie my znajšli manahramu ź inicyjałami. Jany naležali karalu Viestfalii i małodšamu bratu Napaleona I Banaparta Žeromu.
U čas vajny ŭ 1812 hodzie Žerom Banapart kamandavaŭ adnoj z častak francuzskaj armii.
Pa pryznańni Siarhieja Hančara, pieradadzienaja šabla pradstaŭlaje dla muzieja histaryčnuju kaštoŭnaść i paśla adnaŭleńnia papoŭnić jaho ekspazicyju.
Miesca, dzie znajšli šablu, taksama maje historyju.
Da siaredziny XX stahodździa ŭ tym samym parku byŭ majontak rodu Skirmuntaŭ, jaki nazyvaŭsia Teklenopal u honar maci ŭładalnika (žančynu klikali Tekla).
Kamu sapraŭdy naležała šabla, jašče treba vyśvietlić, adznačyŭ surazmoŭca.
Pavodle adnoj ź viersij, jana mahła naležać pradstaŭnikam majontka (mnohija padtrymlivali palityku Napaleona ŭ vajennaj kampanii 1812 hoda) albo niepasredna ŭdzielnikam armii Napaleona, jakija vajavali na terytoryi siońniašniaha Vilejskaha rajona.
Siarhiej Hančar miarkuje, što na hłybini, dzie znajšli šablu, moža być i pachavańnie.
U bližejšy čas usie źviestki buduć pieradadzienyja ŭ Instytut historyi Akademii navuk Biełarusi, z dapamohaj jakoha možna budzie pravieści raskopki albo bolš dakładnaje daśledavańnie znachodki.
