Babkoŭ skazaŭ: Pačnu z adchileńniaŭ.
I raskazaŭ pra razmovu Chomi Bchabchi i Tu Vejmina, indyjca i kitajca, vychadca z zaraastryjcaŭ i vychadca z kanfucyjancaŭ, razmovu pra ŭniviersalny i tutejšy kasmapalityzm, jaki vyrastaje z łakalnaści.
Tak raspačaŭsia 4-y Kanhres daśledčykaŭ Biełarusi. Jaho pryniaŭ Univiersitet imia Vitaŭta Vialikaha ŭ Koŭnie (pa-litoŭsku — Kaŭnas). Arhanizoŭvaje jaho instytut «Palityčnaja śfiera» i jašče dziasiatak partnioraŭ. Na kanhres zapisałasia 480 udzielnikaŭ i 70 haściej.
Praŭda, na ŭstupnym dakładzie Ihara Babkova prysutničała ŭsiaho 200 čałaviek. Astatnija dajeduć paźniej, chiba što, kab uziać udzieł u pracy piatnaccaci siekcyj 3—5 kastryčnika. Takaja voś biełaruskaja niedyscyplinavanaść.
Biełaruski intelektualny huru 90-ch, 50-hadovy fiłosaf i paet Ihar Babkoŭ nazvaŭ svoj dakład «Paśla łakalnaści: biełaruskaja intelektualnaja historyja najnoŭšaha času (1989—2014 hh.)»
Epocha postkamunizmu skončyłasia ŭ 2014-m, skazaŭ Babkoŭ, bo nichto Ukrainie na dapamohu nie pryjšoŭ. A była b tak pryhoža, kali b usia byłaja Reč Paspalitaja – Polšča, Biełaruś i Litva — skazali «my razam z vami».
My vykinuli ŭ śmietnik ideju pra moŭnuju i kulturnuju manalitnaść nacyi jak realnaść i aryjencir, — kazaŭ Babkoŭ. – My vykinuli sprečki pra etničnyja i hramadzianskija nacyi. My adkinuli adroźnieńni miž histaryčnymi i niehistaryčnymi nacyjami, kali pryniać jakija, vyjšła b, što naša budučynia – čužaja sučasnaść, i my adbirali b u siabie budučyniu.
Babkoŭ havaryŭ pra dekanstrukcyju liniejki prahresu.
Biełaruski vypadak — vypadak paskoranaj tatalitarnaj madernizacyi, kazaŭ Babkoŭ.
Biełaruski prajekt — nie stolki nacyjanalny, kolki sacyjalny, i hetaja ideja nie nastolki varjackaja, jak zdajecca na pieršy pahlad.
Ideja Bahuševiča była ŭ vyzvaleńni biełaruskaj vioski. Heta tłumačyć staŭleńnie biełarusaŭ da sacyjalizmu i savieckaj spadčyny, praciahvaŭ Babkoŭ. Biełarusy byli hłuchija da sacyjalizmu, ale canili sacyjalnyja lifty, ličyć jon.
Kali my chočam vyskačyć z kamunizmu, to pavinny nie prosta zrujnavać pomniki Leninu, a zadać pytańni pra hłybinnyja struktury, jakija zastajucca z taho času, skazaŭ Babkoŭ.
U Biełarusi paralelna raźvivalisia dva prajekty: nacyjanalna-demakratyčny (u asnovie jaho byli idei movy, nacyi, zbližeńnia ź Jeŭropaj) i kreolski (bahuševickaja ideja sacyjalnaj roŭnaści). Miž dvuma prajektami ŭźnikła biełaruskaja barykada, kazaŭ Babkoŭ.
Jašče adna ideja, jakaja moža rastłumačyć biełaruskuju situacyju, — kancepcyja pamiežža, kazaŭ Babkoŭ, pamiežža hieakulturnaha i hieapalityčnaha.
«U Biełarusi ŭsio zusim nie vydatna», — pryznaŭ Babkoŭ. Bo nacyja abjadnanaja tolki zmahańniem dvuch prajektaŭ. Nacyja paŭstaje ŭ ekstraardynarnym režymie.
Ale, pakul analityki spračalisia, jaki z prajektaŭ bolš šancaŭ, vakoł biełaruskaj barykady paŭstała palityčnaja nacyja, i heta i jość naš vialiki sakret, paetyčna zaklučyŭ Babkoŭ.
Paśla hetaha pačałasia dyskusija.
Palitołah Alaksandr Papko skrytykavaŭ mierkavańnie Babkova, što niama dahaniajučych nacyj. Takoje mahło b prahučać na źjeździe «Adzinaj Rasii», skazaŭ jon. Nasamreč heta viadzie da maralnaha relatyvizmu. Pieradavy dośvied my biarem na Zachadzie, tamu što lepšaha niama, skazaŭ jon.
Słova brali taksama Andrej Čarniakievič, Mikoła Ivanoŭ, Zachar Šybieka, Uładzimier Mackievič.
Inšym ustupnym śpikieram byŭ prezident Ukrainskaha PEN-centra Mikoła Rabčuk. I heta było simvalična ŭ hod, kali Jeŭropa stała inšaj paśla ahresii Rasii va Ukrainie.
Ukraina i Biełaruś ciapier, paetyčna adznačyŭ Babkoŭ, heta jak Francyja i Niamieččyna kanca XVIII i pačatku XIX stahodździa, kali Francyja tvaryła historyju, a Niamieččyna stvarała fiłasofskuju dumku.
