19 lipienia były staršynia Biełaruska-amierykanskaha zadzinočańnia Anton Šukiełojć śviatkavaŭ 100-hodździe. Na śviatočny bankiet u Ńju-Jorku sabrałasia niekalki dziasiatkaŭ čałaviek. Śviatočnaje słova skazaŭ i inšy dziejač biełaruskaj hramady ŭ ZŠA Janka Zaprudnik.
Šukajučy mietafary dla acenki roli našaha jubilara ŭ žyćci amierykanska-biełaruskaj hramady, ja padumaŭ pra hiraskop. Hiraskop, nahadaju — heta pryłada, jakaja słužyć dla padtrymlivańnia ŭ stanie raŭnavahi roznych kanstrukcyjaŭ: samalotaŭ, rakietaŭ, karabloŭ dy šmat jakich inšych.
Hiraskop pabudavany na pryncypie viarčeńnia koła. Hałoŭnaja jahonaja častka — koła, što krucicca vakoł svaje vosi. Hiraskop, jaki krucicca, supraciŭlajecca źmienu kirunku jahonaje vosi, jon stabilizuje kanstrukcyju, u jakoj źjaŭlajecca častkaj jaje. Fizičny zakon, pavodle jakoha dziejuć hiraskopy, viedamy z taho, što my nazirajem u kosmasie. Płaniety, prykładam, kruciacca vakoł svaje vosi, i heta nadaje im stabilnaść.
Voś ža jość svajho rodu i ludzi-hiraskopy, jakija zdolnyja nadavać stabilnaść hramadzie, u jakoj žyvuć i dziejuć. A stabilnaść u hramadzie patrebnaja, bo my šuhajem na chvalach žyciejskaha mora j patrabujem ludziej-stabilizataraŭ.
Voś takoha stabilizatara ja bačyŭ u asobie spadara Antona Šukiełajcia. Dla jaho sercavinaj našaha hramadskaha žyćcia byli — jak taja voś u hiraskopie – demakratyčnaje prava asoby na svaju dumku i razam z tym sprava svabody j niezaležnaści Baćkaŭščyny-Biełarusi.
U imia hetych dvuch ideałaŭ-pryncypaŭ — prava mieć svoj pohlad na rečy i dbać pra volu Baćkaŭščyny — naš jubilar sadziejničaŭ zhodzie ź ludźmi j pamiž ludźmi.
Ja blizka supracoŭničaŭ ź im na hramadskaj nivie, pačynajučy z 1957 hoda, i mahu z poŭnaj padstavaj zaśviedčyć jahony dabradziejny, stabilizacyjny ŭpłyŭ na žyćcio našaj hramady.
Tak što pra spadara Antona Šukiełajcia, 100-hadovaha patryjota-demakrata, pra jahonuju rolu ŭ historyi i sučasnaści ja chaču skazać abahulnialna takimi słovami:
U šmathałosaj našaj hramadzie,
dzie nie zusim źnik duch dyktatara,
kab Spravu Baćkaŭščyny
nie paddać lichoj biadzie,
jon spraŭna vykanaŭ zakon Stabilizatara.
Anton Šukiełojć, Vitaŭt Kipiel i Janka Zaprudnik, fota Siarhieja Tryhuboviča
