My pryvykli kuplać u kramie hreckija krupy pryhožaha arechavaha koleru. U krainach Eŭropy hrečka zvyčajna vyhladaje bledna-zialonaj. Čamu tak i jaki varyjant bolš karysny?
Hrečka nie źjaŭlajecca złakam. Jana naležyć da siamji Polygonaceae (drasionavyja), jakaja taksama ŭklučaje ščaŭje i revień. Jaje navukovaja nazva — Fagopyrum Esculentum. Hračanaje ziernie pamieram ź ziernie pšanicy, ale pry tym jano maje ŭnikalnuju trochkutnuju formu. Dla taho, kab hračanaje ziernie možna było spažyvać u ježu, jaho pazbaŭlajuć źniešniaj ciomnaj abałonki, šałupińnia. Pad im znachodzim syroje ziernievaje jadro, jakoje vyhladaje zialonym.
Vytvorcy padviarhajuć syruju (zialonuju) hrečku termičnaj apracoŭcy pa niekalkich pryčynach. Pa-pieršaje, heta skaračaje čas pryhatavańnia. Pa-druhoje, heta dadatkovaja abarona suprać patahiennych arhanizmaŭ, jakija vielmi lubiać nieapracavanyja pradukty. Pa-treciaje, apracavanaja (pražanaja) hrečka nabyvaje pryhožy karyčnievy koler i arechavy vodar. Niekatoryja znajomyja pytajucca ŭ mianie: a moža być, i nam treba pierajści na zialonuju niasmažanuju hrečku, bo heta sučasna — užyvać bolš naturalnyja pradukty?
Ci bolš karysnaja zialonaja hrečka? Uvohule, tak, bo pry termičnaj apracoŭcy zaŭsiody źmianšajecca kolkaść pažyŭnych rečyvaŭ. Strata heta, adnak, minimalnaja. U chatnich umovach vy ŭ lubym vypadku padviarhajecie kašu termičnaj apracoŭcy (kali varycie jaje). Što tyčycca novaha trendu — jeści syruju, praroščanuju hrečku, to navukova nie dakazana, što jana bolš karysnaja ŭ paraŭnańni sa zvyčajnaj hrečkaj. Biełaruś u apošnija hady vyroščvaje ŭsio bolš hrečki. Krupy vyrabu Skidalskaha i Homielskaha kambinataŭ chlebapraduktaŭ zajmajuć vialikuju častku rynku. Vytvorčaść hreckich krup składaje 0,7—1,5 kh u hod u raźliku na adnaho žychara našaj krainy. Heta prykładna ŭ 5 razoŭ mienš, čym my jamo. Voś jak mocna my lubim hrečku! Častku hračanaj krupy Biełaruś impartuje z Rasiei, Ukrainy i Kitaju.
Charčovy profil
Hračanaja krupa ŭtrymlivaje prykładna 12 hramaŭ białku na 100 hram. Heta paraŭnalna ź inšymi krupami. Admietna toje, što hrečka składajecca z amal usich niezamiennych aminakisłot u vydatnych praporcyjach i ŭtrymlivaje aminakisłatu lizin, jakoj brakuje ŭ zbožžavych kulturach, takich jak pšanica, kukuruza, rys i h.d.
Hračanaja krupa vielmi bahataja krynica rastvaralnych i nierastvaralnych charčovych vałoknaŭ. 100 h. hrečki ŭtrymlivaje 10 h. vałoknaŭ. Heta — tracina sutačnaj patreby ŭ vałoknach dla žančyn i čaćviarcina dla mužčyn. Vałokny pavialičvajuć hruvastkaść ježy i dapamahajuć praduchilić prablemy zaporaŭ, paskarajučy perystaltyku kišačnika. Da taho ž, vałokny źviazvajucca z taksynami ŭ kišačniku i vydalajuć ich z arhanizmu.
Mocny antyaksydant
Naležnaje dziejańnie našaj ułasnaj systemy antyaksydantnaj abarony zaležyć ad najaŭnaści u racyjonie minerałaŭ selenu, miedzi, marhancu i cynku. Akramia taho, arhanizm vykarystoŭvaje vitaminy, jakija mohuć vystupać u jakaści antyaksydantaŭ sami pa sabie: vitamin S, vitamin Je i vitamin B2. Hrečka ŭtrymlivaje mnohija elementy z vyšejnazvanych minerałaŭ i vitaminaŭ, niekatoryja ź ich — u vielizarnaj kolkaści. Tak, u 100 hramach hrečki (suchaja vaha) znojdziem 65% ad sutačnaj patreby marhancu, 55% miedzi, 16% cynku, 12 % selenu, 25% vitaminu B2. Hrečka sama pa sabie ŭtrymlivaje mała vitaminu S, adnak u jaje skład uvachodzić unikalny chimičny kampanent rutyn, jaki dapamahaje arhanizmu efektyŭna vykarystoŭvać vitamin S. Takim čynam rutyn uskosna hraje rolu ŭ vypracoŭcy kalahienu (asnoŭny budaŭničy blok skury). Ci moža vy pamiatajecie jašče z savieckich časoŭ preparat «Askarutyn»? Jaho daktary vypisvali, kab chutčej zahojvalisia rany, a kasmetolahi rekamendavali dla ełastyčnaści skury. «Askarutyn» składajecca z askarbinavaj kisłaty (vitamin S) i rutynu. Rutyn maje dobra vyražanyja supraćzapalenčyja ŭłaścivaści i dapamahaje praduchilić ŭtvareńnie trombaŭ u kryvianosnych sasudach.
Inšyja pieravahi dla zdaroŭja
Navukova dakazana, što ŭžyvańnie hrečki pazytyŭna skazvajecca na ŭzroŭni chalesterynu. Heta adbyvajecca chutčej za ŭsio dziakujučy hračanym charčovym vałoknam. Jany źviazvajucca z žoŭcievymi solami (što ŭtvarajucca z chalesterynu) i pamianšajuć ich paŭtornaje pahłynańnie ŭ toŭstaj kišcy i, takim čynam, dapamahajuć źnizić uzrovień «drennaha» chalesterynu.
Epidemijalahičnyja dadzienyja z Kitaju pakazvaciu značna bolš nizkuju raspaŭsiudžanaść hipierhlikiemii (padyvšanaha cukru ŭ kryvi) ŭ tych supolnaściach, jakija spažyvajuć hrečku jak asnoŭnuju krupu, u paraŭnańni z supolnaściami, jakija jaduć u asnoŭnym rys. Adsiul navukoŭcy robiać vysnovy, što hrečka maje patencyjnuju rolu ŭ hlikiemičnym kantroli. Daśledavańnie 2013 hodu paćviardžaje hetuju hipotezu. Tyja jaho ŭdzielniki z dyjabetam 2 typu, jakija ź ježaj atrymlivali hračanyja krekery, mieli lepšyja pakazčyki ŭzroŭniu insulinu ŭ kryvi. Cikava, što ŭ hetym ža daśledavańni byŭ adznačany bolš nizki ŭzrovień tak zvanaha «harmonu hoładu» hrelinu ŭ kryvi tych, chto rehularna ŭžyvaŭ hračanyja pradukty.
Dakazana, što hrecki miod źmianšaje symptomy prastudy ŭ dzietak.
Hrečka (BW) moža pavodzić siabie jak prebijotyk i spryjać rostu dobrych bakteryj u našym kišačniku.
Jak jeści? Niekalki chutkich idej
*Ješcie hrečku na śniadanak. Ci viedajecie vy, što jaje vielmi smačna źmiašać napałovu z aŭsiankaj?
*Dadajcie pryhatavanuju hrečku ŭ supy abo rahu, kab nadać im bolš smaku i bolš hustuju teksturu.
*Hrečka vydatna spałučajecca z hrybami.
*Z hrečki atrymlivajucca cudoŭnyja vehetaryjanskija katlety.
*Pradajucca i raznastajnyja makaronnyja vyraby z hračanaj muki — ad kitajskaj łapšy «soba» da litoŭskich hračanych ražkoŭ.
*Z hračanaj muki možna rabić bliny, chleb, kieksy. Darečy, pakolki hrečka nie adnosicca da złakaŭ, to jana nie ŭtrymlivaje hlutenu (klejkaviny), to bok jana nia klejkaja. Tamu ŭ bolšaści receptaŭ maje sens źmiešvać jaje sa zvyčajnaj mukoj.
