A miž tym tut, pobač z tahačasnym abłasnym centram (u 30-ja Mazyr — centr vobłaści) było, pavodle śviedčańniaŭ, rasstralana 2986 čałaviek. 900 ź ich — uradžency nievialikich Žytkavičaŭ, u 1937 hodzie — nasielenaha punkta na miažy z Polščaj. Siarod rasstralanych u asnoŭnym moładź, radziej ludzi siaredniaha ŭzrostu, zredku ludzi za piaćdziasiat. Nijakich rabaŭnictvaŭ, kradziažoŭ ci inšych złačynstvaŭ jany nie ździajśniali — ale dla kožnaha adšukaŭsia artykuł: vorahi naroda, špijony, «vrieditieli». Sistema zaŭsiody znachodziła, u čym kankretna vinavaty toj ci inšy žytkaŭčanin, a potym užo pačynalisia pošuki dokazaŭ.
Dokazy z padślednych vybivali ŭ samim Mazyry, u budynku byłoj carkvy. Słova čałavieku, jakomu cudam paščaściła vyratavacca, Uładzimiru Ryhoraviču Nieviarkieviču:
«Cmianaje milhańnie lampački, jakoje adkidvała na ścieny złaviesnyja cieni. Kamiera — krokaŭ piać u daŭžyniu, nie bolš za čatyry ŭpopierak, bitkom nabitaja ludźmi. Cieni na ścienach — heta ludzi, ich tut čałaviek piaćdziasiat, a to i šeśćdziesiat. Jany stajali, siadzieli, lažali ŭpieramiežku… Na ich strašna, žudasna było hladzieć — zarosłyja, ź lipkimi brudnymi vałasami, u rvanych łachmanach, tvary pačarniełyja, z zavostranymi rysami, ščoki ŭpałyja. U cmiana-ciomnym śviatle jany byli padobnyja da ažyŭšych mierćviakoŭ.
Ad žaleznaj bočki — parašy, što stajała ŭ kucie, išoŭ strašny smurod, jaki źmiešvaŭsia ź ciažkim pacham potu, zhniłaj sałomy i syraści. Ludzi stračvali rozum, pamirali štodnia — ad chvarob, epidemij, źniasileńnia, niečałaviečych pabojaŭ. Siudy ni razu nie zazirnuŭ doktar — źniavolenymi nichto nie cikaviŭsia, usie jany byli asudžanyja na śmierć, jak tolki trapili siudy. Kamiera była adharodžanaja doškami vyšynioj dva z pałovaj mietry. Carkva raźbitaja draŭlanymi pieraharodkami na šeść kamier, vokny zabityja. Adsiul ludziej vadzili na dopyty…»
Niekatoryja z tych, chto pryniaŭ śmierć tut, byli amal dziećmi: Iosifu Hraboŭskamu było dvaccać, Janinie Rudnickaj — uvohule 19, razam ź joj byli rasstralanyja try jaje braty. Asablivuju ŭvahu, jak śviedčyć V. Fieranc, nadavali byłym kałanistam polskaha i niamieckaha pachodžańnia. Źnikali cełyja siemji — jak siamja Jakava Andrejeviča Viertala z Łahvoščaŭ, jaki apynuŭsia pad kulami razam z tryma synami — Vikiencijem, Viačasłavam i Uładzimiram. Darečy, Łahvoščy, jak i niekatoryja inšyja vioski — Bahušy na Turaŭščynie, Rudnia — sistema «vyčyščała» nastolki jakasna, što žycharoŭ tam amal nie zastavałasia, vioska źnikała.
Represii nakryli hety kraj paśla taho, jak 30 lipienia 1937 hoda narodny kamisar unutranych spraŭ Mikałaj Jažoŭ vynies na razhlad Palitbiuro zahad «Ab apieracyi pa represavańni byłych kułakoŭ», kryminalnikaŭ i inšych antysavieckich elemientaŭ. Represijam, takim čynam, padlahali nie asobnyja ludzi za kankretnyja złačynstvy, a cełyja hrupy nasielnictva, jakich treba było pakarać «previentyŭna». Rabiłasia ŭsio «pavodle navuki» — isnavaŭ raździeł «Ab pakarańni represavanych i kolkaści ludziej, jakija padlahajuć represijam». Zhodna ź im, ludziej, jakich płanavałasia represavać, było 12 000. Niekatorych ź ich čakaŭ paraŭnalna lohki los — «usiaho tolki» 10-20 hadoŭ łahieru, inšych — kula.
Apieracyja pačałasia 5 žniŭnia 1937 hoda. Adnym ź miescaŭ rasstrełaŭ «paščaściła» stać Mazyru. Pryviadzieńnie pryhavoraŭ u vykanańnie pačałosia ŭ vieraśni 1937 hoda. Spačatku rasstreły pravodzilisia ŭ bolš-mienš hłuchim miescy — va ŭročyščach Biarozaŭki, za 20 kiłamietraŭ ad abłasnoha centra. Mienavita tut 27 vieraśnia rasstralali pieršych. Siarod miescaŭ rasstrełaŭ nazyvajucca Babry, Borki, Hulevičy, Pienica… Z 19 listapada stralać pačali ŭ samim Mazyry.
Asnoŭnych rasstrełaŭ u horadzie było niekalki — dva razy ŭ listapadzie, 1, 12, 24, 29 śniežnia, niekalki ŭ studzieni, lutym, sakaviku, krasaviku. Apošni raz streły ŭ Mazyry prahrymieli 21 lipienia 1938 hoda.
