Kandydat u prezidenty na vybarach-2010 i eks-palitviazień Mikałaj Statkievič prakamientavaŭ vykazvańni kiraŭnika «Havary praŭdu» Andreja Dźmitryjeva ab padziejach Płoščy.
Mikałaj Statkievič i Vital Rymašeŭski (sprava) na mitynhu 19 śniežnia. Fota svaboda.org.
«Naša Niva»: Spadar Mikałaj, ci čytali vy intervju Dźmitryjeva? Jakija vašy acenki hetych słovaŭ?
Mikałaj Statkievič: Usio pračytanaje ja raźbiŭ na try častki: praŭda, paŭpraŭda i chłuśnia.
Pačnu z praŭdy. Ja vieru słovam Dźmitryjeva, što ŭ jaho niama takoha kuratara, jaki kaža, što rabić, kudy iści i jak dziejničać. Ciapier tak užo nie pracujuć. Upeŭnieny, što kantakty nahadvajuć razmovy dvuch džentelmienaŭ, jakija za kubačkam kavy ŭ stomlena-iraničnaj maniery abmieńvajucca infarmacyjaj i navat uzajemnymi pažadańniami. Tolki nie treba mieć iluzij, bo adzin z džentelmienaŭ viartajecca na štatnuju słužbu i piša spravazdaču, jakaja pačynajecca sa słovaŭ: «Pa paviedamleńni ahienta…»
Kali ž spadar Dźmitryjeŭ dazvolić sabie zanadta vialikuju samastojnaść, to zamiest intelihientnaha majora na sustreču pryjdzie zusim nieintelihientny padpałkoŭnik, jaki sałdackim matam daść jamu zrazumieć, što ź im i jaho blizkimi budzie pry niapravilnych pavodzinach. Ale naš chłopiec razumny, i jon čyrvonuju liniju nie piarojdzie.
Ciapier pra paŭpraŭdu. Ja rady, što spadar Dźmitryjeŭ pryznaŭ toj fakt, jaki byŭ mnie vidavočny jašče ŭviečary 19 śniežnia. Da mianie prysłali mašynu i padmanam zavieźli ŭ miesca, kudy ja nie chacieŭ trapić, razhladaŭ jak pastku — ofis «Havary praŭdu». Ja tolki mahu paśmiajacca z słovaŭ, što niechta chacieŭ mianie kantralavać. Heta jak myšy sprabavali kantralavać kata.
Vystup Andreja Dźmitryjeva 19 śniežnia 2010. Fota belapan.com.
Ja ŭpeŭnieny, što Dźmitryjeŭ chacieŭ mianie padstavić. Niaklajeŭ, jaki tady byŭ niadoŭha ŭ palitycy, nie razumieŭ, što značyć uziać mikraaŭtobus z technikaj, pałatkami, akružyć jaho tryma dziasiatkami studentaŭ i prarvacca ź im na Płošču. Heta vyklik usioj siłavoj sistemie. Heta 100%-naja pravakacyja. Niaklajeŭ nie viedaŭ, Fiaduta moh nie viedać, ale Dźmitryjeŭ dakładna ŭsio viedaŭ. Jon tolki nie moh sprahnazavać dziejańni sałdataŭ, jakija ŭ zakrytym aŭtazaku niekalki hadzin siadzieli, adrenalin vyryvaŭ mazhi, jany byli hatovyja małacić usio, što ruchajecca. Ja nie viedaju, jak spadar Dźmitryjeŭ paśla takoha pryznańnia budzie hladzieć u vočy tym 30 maładym ludziam, niekatoryja ź jakich vielmi mocna paciarpieli.
Ale była dapuščanaja adna pamyłka. Ja ž viedaŭ, što budzie napad, ja ŭmieju adbivacca. Prabačcie, naturalny 600-hadovy adbor, vajskovaje sasłoŭje, čarapy ŭ nas mocnyja. U mianie było lohkaje strasieńnie mozhu, byli paškodžanyja abiedźvie ruki i adna naha. Adna naha zastałasia cełaja, tamu ja dajšoŭ, jak i abiacaŭ, da Płoščy.
Ciapier pra chłuśniu. U intervju jość pramy danos, šturm, akazvajecca, płanavaŭ Statkievič, rana jaho vypuścili. Ja takich ludziej, jak Dźmitryjeŭ, vielmi dobra adčuvaju i abychodžu pry mahčymaści. Heta apošni čałaviek u apazicyi, ź jakim by ja abmiarkoŭvaŭ takija płany, kali b jany ŭ mianie byli. Z hetym čałaviekam ja nikoli nie razmaŭlaŭ. Dva razy my sutykalisia. Pieršy raz jon siadzieŭ za adnym stałom ź Niaklajevym, a druhi raz, kali my płanavali Płošču, jon siadzieŭ za susiednim stolikam.
Chaču dazvolić sabie paradu hetamu niesumnienna razumnamu i zdolnamu čałavieku: pryznać fakt padpiski i publična ad jaje admovicca. Tak, buduć prablemy. Ale paśla hetaha ja narešcie siadu ź im za adzin stoł.
«NN»: Dyk a ŭ čym byŭ vaš płan na Płošču?
MS:
Zaklikać da šturmu — heta z revalucyjnych filmaŭ 1930-ych hadoŭ «Krejsier Aŭrora», «Lenin u akciabry». Kali hramadstva hatovaje da revalucyi, kali jaho pierapoŭniła nianaviść da ŭłady, to zaklikać da šturmu nie treba. Treba, naadvarot, strymlivać, kab nie šturmanuli što lišniaje. A kali nie hatovaje da revalucyi, to zaklikać da šturmu prosta hłupstva, bo vynik zahadzia viadomy.
Vydumali niejki sakret, «zahadka Płoščy». Zahadka była tolki adna: jakim čynam mianie tudy zamanili.
18 śniežnia my ź Niaklajevym abmiarkoŭvali płan u kaviarni na pierasiačeńni vulicy Charužaj i bulvara Šaŭčenki. Ja skazaŭ Niaklajevu, što stajać ludziam na miescy nielha i niebiaśpiečna. U mianie byŭ namier pravieści karotki mitynh i pravieści ludziej da płoščy Niezaležnaści, tam znoŭ pravieści karotki mitynh. A paśla hetaha pakinuć na płoščy Niezaležnaści namiotavy łahier razam sa spadarom Niaklajevym. A ja pravioŭ by astatnich ludziej pa ŭsim praśpiekcie da płoščy Jakuba Kołasa i na hetym akcyja była b zavieršana. Sam ja z achvotnymi viartaŭsia b u namiotavy łahier. Ja navat apranuty byŭ adpaviedna, mnie heta dapamahło, bo dubinki prymaŭ praz dublonku i dva toŭstyja švedry.
Ja hetymi płanami dzialiŭsia, bo ŭ mianie nie było mocnaj hukaŭzmacniajučaj aparatury. I my damovilisia, što ja skarystajusia aparaturaj Niaklajeva. Adnak aparatura była zachoplena, a inšyja kandydaty takoj mahčymaści nie dali, bo ich kamandy dumali, što ja budu zajmacca samarekłamaj.
Byŭ taki momant, adbyvajecca mitynh kala Doma ŭrada. Kamanda kandydata kryčyć u mikrafon, što jon naš prezident. Ja padychodžu, prašu dać mnie skazać abjavu. Bo baču, što ŭžo hruzaviki jeduć, treba zvodzić ludziej. Jany ž pieradali svoj mikrafon na pomnik, jon tam užo. Mianie ŭžo adpuskaje, niejak załažu na pomnik, ale jaho apuskajuć na niz, potym takija machinacyi paŭtarajucca niekalki razoŭ. Razumieju, što mikrafon užo nie atrymaju. Kali razdaŭsia pieršy ŭdar pa škłu, to mnie chucieńka dali mikrafon. Ale ludziej zvodzić užo nielha było, bo mientalnaść siłavikoŭ takaja, što razvaročvać było niemahčyma. Bo heta ŭsprymałasia b jak «nie ŭziali Dom urada, iduć šturmavać Administracyju prezidenta».
Kolkaść ludziej vahałasia padčas akcyi. Pa maich padlikach, maksimum kałona dasiahała 80-90 tysiač čałaviek. Kali demanstracyja skončyłasia, to źmienšyłasia i jaje pryvabnaja enierhietyka, i kolkaść ludziej pamienieła da 40 tysiač. Kali ž navat takuju kolkaść pavieści nazad, to atrymałasia b druhaja Chadynka.
Kazać ža, što ja rychtavaŭ niejki šturm — heta niedarečna.
«NN»: Vy damaŭlalisia tolki ź Niaklajevym, a ź inšymi kandydatami nie?
MS: Tak, ja nie daviaraŭ bolšaści ź ich. I potym pierakanaŭsia, što mieŭ racyju. Jany musili paŭtarać śledam za mnoj, što vybaraŭ niama i treba iści na Płošču. Bo kali adzin čałaviek kaža «jakija vybary?», heta niesurjozna. Ale bližej da vybaraŭ chłopcy spałochalisia, bo treba było adkazvać za svaje słovy. A adzin z kandydataŭ navat za niekalki dzion da Płoščy, heta jość u majoj kryminalnaj spravie, źviartaŭsia da milicyi z zaklikam aryštavać mianie.
Ja Niaklajeva acaniŭ tady dastatkova abjektyŭna. U jaho jość šmat idealistyčnaha, ramantyčnaha. Adzinaje, u jaho nie chapała dośviedu, i vielmi šmat techničnych rašeńniaŭ jon addaŭ Andreju Dźmitryjevu.
