Hanna Soŭś: Amal siem hadoŭ tamu paśla žorstkich represij paśla vybaraŭ 2010 hoda vy napisali adkryty list kiraŭniku Biełarusi, dzie źviartalisia da jaho jak vybarnica i jak piśmieńnica. Cytuju: «U historyi zastajucca nie hieroi «začystak», a tyja, chto mudry i vielikadušny. Ja nikoli nie była vašaj prychilnicaj, ale i ŭ revalucyi taksama nie vieru. Navat bajusia chaosu natoŭpu. Ja — za evalucyjny šlach. I našy ludzi bajacca revalucyi. Ale žyć pa-staromu ŭžo nichto nie choča». Što by vy ciapier mahli skazali ci chacieli by skazać Alaksandru Łukašenku?
Śviatłana Aleksijevič: Ja mahu skazać, što heta samy samahubny varyjant, jaki ŭłada mahła vykarystać. Heta nastolki niečakana i nastolki samahubna, što ja nikoli nie dumała, što naša ŭłada nie madernizujecca, što jana nie mianiajecca i nie adčuvaje čas, tamu što ludzi chočuć pieramienaŭ, a zamiest pieramienaŭ — aryšty. Heta prosta havoryć pra biezdapamožnaść ułady, bolš ni pra što.
A ŭładzie padajecca, što jana pakazvaje siłu i narod zapałochvaje. Ułada choča skazać, što jana niepachisnaja. Heta niemahčyma. Žyćcio patrabuje i ad ułady, i ad apazicyi, i ad usich być bolš płastyčnaj, prystasoŭvacca da času, mianiacca razam z časam. A hetaja niepachisnać vielmi niebiaśpiečnaja, jana pryviadzie da vybuchu, jakoha pa vialikim rachunku nichto napeŭna nie žadaje. Bo vybuch — heta zaŭsiody kroŭ. Maja aściaroha, što našaja ŭłada nikoli nia sydzie biez kryvi.
I hetaja naiŭnaść našaha vielmi miłaha Siaredziča, jaki viarnuŭsia taki akryleny ad prezidenta i skazaŭ, što jon choča biezbalesna pieradać uładu, sabrać «kruhły stoł». Mnie patelefanavali žurnalisty z Polščy, pytalisia, jak ja staŭlusia, ci budu ŭdzielnicaj «kruhłaha stała». Ja kažu: «Kruhły stoł», pa-mojmu, u nas źbiraje tolki Iosif Siaredzič. Ničoha padobnaha ni ja, ni narod ad prezidenta nie čujem». Hetaja takaja naiŭnaść, a ŭłada staić niepachisna… Ale być niepachisnaj — nie značyć być toj uładaj, jakaja ciapier patrebnaja.
Demanstracyja mahła b być mirnaj. Demanstracyja mahła b być takoj, kab ułada chacia b daviedałasia, što adbyvajecca z narodam, uva što narod nie vieryć, u čym rasčaravaŭsia.
A tak jana iznoŭ siłaj zahaniaje, zapałochvaje, i iznoŭ tak i nie budzie viedać, što nasamreč adbyvajecca ŭ hramadztvie. Heta taki tupikovy šlach ułady i tupikovy šlach dla nas, bo my nie možam vykazacca, my nie možam zrabić pradstaŭnictva, jakoje ŭžo jość u narodzie. Jakija novyja cudoŭnyja abliččy źjavilisia, jak cudoŭna havaryli hetyja ludzi. My prosta nie viedajem patencyjałaŭ svajho hramadztva, dy ŭłada i nie choča viedać. Jana tasuje adzin i toj ža nabor ludziej jak patrantaš, i ŭsio, bolš ničoha. Dla mianie heta prosta trahičnyja padziei…
Kali b ja była vialikim palitykam, ja ŭsio ž nie śpiašałasia b. Treba hetuju enierhiju pratestu nakoplivać, jana ŭžo pačała źbiracca, ale treba jašče jaje nakoplivać, tym bolš što ŭłada hublaje samakantrol i samaje hałoŭnaje — što ničoha nie moža prapanavać na hety pratest. Jana nijakich pieramienaŭ nam nie moža prapanavać. Aryšty — heta nie pieramieny.
