president.gov.by
Prajšoŭšy skroź vyprabavańni, biełarusy zasłužyli prava žyć na volnaj ziamli, u miry i dastatku, być paŭnapraŭnymi ŭdzielnikami suśvietnych pracesaŭ. Ab hetym Alaksandr Łukašenka zajaviŭ 1 lipienia ŭ svaim vystupie na ŭračystym schodzie, pryśviečanym Dniu Niezaležnaści Biełarusi, paviedamlaje pres-słužba kiraŭnika dziaržavy.
«Historyja biełaruskaj dziaržaŭnaści zaŭsiody była niaprostaj. Ale imknieńnie našaha naroda žyć u svaim domie było stryžniem, jaki davaŭ siłu i macavaŭ jaho duch», — padkreśliŭ kiraŭnik dziaržavy.
Jon, u pryvatnaści, adznačyŭ, što ŭ krainie pamiatajuć pra tych aśvietnikaŭ i padźvižnikaŭ, jakija stajali la vytokaŭ biełaruskaj dziaržaŭnaści. U ich liku takija vybitnyja ziemlaki, jak Jeŭfrasińnia Połackaja, Kiryła Turaŭski, Francysk Skaryna, Symon Budny.
Pavodle słoŭ kiraŭnika krainy, u žyćci luboha naroda isnujuć viechi, jakija vyznačajuć jaho los, a asnovy biełaruskaj dziaržavy zaradzilisia jašče ŭ dalokim dziaviatym stahodździ.
«Užo tady, 1155 hadoŭ nazad, Połack byŭ viadomym handlovym i administracyjnym centram słavianskaj Jeŭropy. A Połackaje kniastva — naša histaryčnaja kałyska — mirnaj, pracavitaj i pryjaznaj dziaržavaj. Užo tady jaho žychary samastojna vyznačali svoj los. Na narodnym viečy vybirali pravadyroŭ ź liku samych mužnych i mudrych pradstaŭnikoŭ svajoj ziamli, — skazaŭ biełaruski lidar. — Bo ŭ toj čas da mnohich narodaŭ dziaržaŭnaść pryjšła razam z varahami.
Daloka nie ŭsim było daspadoby imknieńnie našych prodkaŭ być samastojnym. Tamu baranić i abaraniać svaju ziamlu im davodziłasia na praciahu ŭsioj jaje historyi».
Jon adznačyŭ, što ideja nacyjanalnaj dziaržavy prachodziła čyrvonaj nitkaj praz usie pakaleńni. Niahledziačy na šmatlikija vojny, palityčnyja i ekanamičnyja ŭzrušeńni, biełaruski narod vystajaŭ, nie źnik z histaryčnaj avansceny. Naadvarot, kožny niaprosty pieryjad uzbahačaŭ hetuju ideju svaim źmiestam, zachoŭvaŭ i macavaŭ jaje, davaŭ siły dla novaha etapu raźvićcia.
Vialikaje Kniastva Litoŭskaje, naprykład, nadało mahutny impuls horadabudaŭnictvu i vajennaj dziejnaści, padaryła Jeŭropie samuju prahresiŭnuju dla taho času jurydyčnuju dumku — napisany na starabiełaruskaj movie Statut. «Značna raniej šmatlikich našych susiedziaŭ — 500 hadoŭ tamu — my avałodali drukavanym słovam», — kanstatavaŭ Alaksandr Łukašenka.
Jon nahadaŭ, što biełaruskija ziemli byli i častkaj bujnych impieryj, i heta asabliva trahičnyja staronki historyi naroda. «Nie daravali tady biełarusam. Praz našu ziamlu, praz serca i dušy išli ŭ roznych kirunkach połčyščy zachopnikaŭ. Biełarusy akazvalisia ŭ epicentry najžorstkich vojnaŭ, jakija im byli zusim niepatrebnyja.
Bizunom vybivali žadańnie ludźmi zvacca. Ale daŭniaja mara — žyć u svajoj niezaležnaj dziaržavie — prabiłasia i praz hetyja surovyja vyprabavańni», — padkreśliŭ kiraŭnik dziaržavy.
Jon zaŭvažyŭ, što nastupstvy Pieršaj suśvietnaj vajny i revalucyja 1917 hoda dali mnohim narodam Jeŭropy mahčymaść stvaryć svaje dziaržavy. «Hetyja pracesy zakranuli i nas. Pytańnie biełaruskaj dziaržaŭnaści tryvała ŭvajšło ŭ paradak dnia jeŭrapiejskaj hieapalityki», - skazaŭ Alaksandr Łukašenka.
«Byli mužnyja, paroj utapičnaj sproby samavyznačeńnia. Niekatoryja dziejačy, aduchoŭlenyja vysokimi idejami, tak i nie zrazumieli taho, što niezaležnaść i svabodu vojski kajzieraŭskaj Hiermanii nie pryniasuć nikoli. Jaho tvorcam moža być tolki sam narod, jaho vola, kalektyŭny rozum i lidary», — upeŭnieny kiraŭnik dziaržavy.
Stvareńnie Biełaruskaj SSR Alaksandr Łukašenka nazvaŭ važnym histaryčnym pieryjadam. Heta palityka-terytaryjalnaje ŭtvareńnie ŭ składzie Savieckaha Sajuza nie było pa-sapraŭdnamu suvierennaj dziaržavaj, ale mieła šmatlikija atrybuty biełaruskaj dziaržaŭnaści: ściah, hierb, Kanstytucyju, mova, orhany ŭłady.
«Paśla na hetaj asnovie byŭ sfarmavany karkas niezaležnaj Biełarusi. Stanaŭleńniu maładoj savieckaj respubliki spryjali masavy entuzijazm, intensiŭnaje budaŭnictva i kulturnyja ździajśnieńni», — adznačyŭ jon.
Jon nahadaŭ, što hetaje raźvićcio pierapyniła vierałomnaja ahresija nacysckaj Hiermanii, kali na biełaruskuju ziamlu abrynulisia samyja žorstkija i biesčałaviečnyja vyprabavańni.
«U toj vajnie my zapłacili vialikuju canu. I pra hety čas nam zaŭsiody buduć nahadvać zvany tysiač chatyniaŭ, biezymiennych mahił, łahiery śmierci i hieta. Biaźmiežnaja mužnaść tych, chto nie schiliŭ hałavu pierad voraham: našych partyzan, padpolščykaŭ, sotniaŭ tysiač patryjotaŭ. Mienavita tady naš narod dakazaŭ ŭusiamu śvietu prava na žyćcio. Pryznajučy losavyznačalnuju rolu vyzvaleńnia krainy ad fašysckich zachopnikaŭ, my prymierkavali hałoŭnaje dziaržaŭnaje śviata — Dzień Niezaležnaści Respubliki Biełaruś - mienavita da 3 lipienia», - skazaŭ kiraŭnik dziaržavy.
