Sa svajoj pasady byŭ zvolnieny supracoŭnik vilenskaj meryi Daryjus Udrys. Jon śćviardžaje, što nahodaj stała niehatyŭnaje vykazvańnie na adras paślavajennych partyzanaŭ, jakich jašče nazyvali «lasnymi bratami». Mer nazvaŭ pryčynaj adsutnaść vynikaŭ pracy.
Što skazaŭ Udrys?
Daryjus Udrys viadomy biełarusam jak były prarektar pa raźvićci i kamunikacyi Jeŭrapiejskaha humanitarnaha ŭniviersiteta. U EHU jon adpracavaŭ 4 hady.
Paśla Udrys zaniaŭ pasadu ŭ municypalnaj sistemie — uznačaliŭ arhanizacyju Go Vilnius, jakaja adkazvaje za pryciahnieńnie inviestycyj i rekłamu litoŭskaj stalicy na mižnarodnaj arenie.
Daryus Udrys. Fota delfi.lt
Udrysa pazbavili pasady za kamient u fejsbuku, jaki jon pakinuŭ pad fatahrafijaj z Muzieja achviar hienacydu. Na zdymku byŭ zafiksavany zaklik litoŭskich partyzan zabivać arhanizataraŭ kałhasaŭ i pradstaŭnikoŭ savieckaj ułady.
«A zabivać arhanizataraŭ kałhasaŭ — heta maralna?» — zapytaŭ Udrys i paraŭnaŭ partyzan z terarystami, jakija niščać mirnaje nasielnictva dla dasiahnieńnia svaich metaŭ.
«Pa jakim vyznačeńni arhanizacyju kałhasaŭ pryraŭniali da złačynstva suprać čałaviectva, za jakoje etyčnyja normy dazvalajuć pahražać śmierciu? Niaŭžo prosta tamu, što meta apraŭdvaje srodki? Zabivać abo pahražać śmierciu arhanizataram kałhasaŭ — heta maralny ŭčynak? Pa jakich takich etyčnych normach?» — napisaŭ Daryjus Udrys.
Pytańnie acenki dziejańniaŭ «lasnych bratoŭ», litoŭskich partyzan-nacyjanalistaŭ, jakija zmahalisia z kamunistami ŭ kancy 1940-ch, zastajecca ŭ centry ŭvahi litoŭskich historykaŭ.
U 2011 hodzie ŭ Litvie vyjšła «Kniha pamiaci achviar partyzanskaha teroru». U joj kala 25 tysiač proźviščaŭ tych, kaho zabili partyzany. Kala tysiačy zabitych — dzieci.
Publičnuju krytyku partyzan rezka asudžajuć ludzi kansiervatyŭnych i nacyjanalistyčnych pohladaŭ. Pry hetym mietady «lasnych bratoŭ» byli kryvavymi, niaredka achviarami byli cełyja siemji prostych litoŭcaŭ, jakich karali za «supracoŭnictva z savieckimi akupantami».
Kamient vyklikaŭ skandał
Kansiervatyŭna nastrojenaja častka hramadstva hučna aburyłasia słovami Udrysa.
Pradstaŭniki kansiervatyŭnaj partyi «Sajuz Ajčyny — Chryścijanskija demakraty Litvy» (partyja Łandśbierhisa) zapatrabavali adchilić kiraŭnika Go Vilnius ad pasady.
«Niezrazumieła, jak dziaržaŭnaj arhanizacyjaj moža kiravać čałaviek, jaki nie tolki nie razumieje našaj historyi, ale i ŭ svaich vykazvańniach u publičnaj prastory prynižaje zmaharoŭ za svabodu Litvy i raspaŭsiudžvaje tendencyjnyja interpretacyi pra značeńnie litoŭskaj dziaržaŭnaści. Takija skandalnyja zajavy ad kiraŭnika ŭstanovy, padviedamnaha Vilenskamu samakiravańniu, pavinny atrymać strohuju acenku ad kiraŭnikoŭ horada», — havorycca ŭ zajavie, raspaŭsiudžanaj kansiervatarami.
Deputat Sojma kansiervatar Arvidas Anušaŭskas navat nazvaŭ Udrysa «amataram kamunistaŭ».
Tym časam mer Vilni Remihijus Šymašus daručyŭ acanić zajavy Udrysa Kamisii pa etycy. Pry hetym mer padkreśliŭ, što aceńvaje pracu padnačalenaha «pa jaje vynikach, a nie pa niejkich inšych momantach».
Mer Vilni Remihijus Šymašus.
Pilny čytač uzhadaje imia Remihijusa Šymašusa. U 2011 hodzie litoŭski Miniust na zapyt biełaruskich uładaŭ pieradaŭ Minsku infarmacyju pra rachunki, na jakija pravaabaroncy-«viasnoŭcy» źbirali hrošy dla represavanych u Biełarusi, u vyniku čaho ŭ Biełarusi Alesia Bialackaha asudzili za niaspłatu padatkaŭ. Tady Šymašus stajaŭ na čale Ministerstva justycyi. Paźniej Šymašus publična vybačaŭsia pierad Bialackim i kazaŭ, što škaduje pra toj učynak.
Kali skandał nabraŭ abaroty, Daryjus Udrys nie adstupiŭsia ad svajoj pazicyi. Jon zajaviŭ, što maje poŭnaje prava ŭdzielničać u dyskusii i zakranać balučyja i važnyja dla ŭsich pytańni. Na jaho dumku, jon nikoha nie abražaŭ, a tolki zadavaŭ pytańni i chacieŭ «pačuć ad amataraŭ partyzan, ci zakonna z punktu hledžańnia marali pahražać śmierciu i zabivać mirnaje nasielnictva za toje, što jany pajšli pracavać u kałhasy. Toje, što robiać kansiervatary, — skazaŭ Udrys, — nahadvaje savieckija časy. Pradstaŭniki hetaj partyi bolš za ŭsich nastalhujuć pa SSSR i chočuć viarnuć u praktyku mietady KHB — zabaranić dyskutavać na składanyja temy i zadavać niazručnyja pytańni».
Vynik — zvalnieńnie
Urešcie, 7 lipienia Daryjus Udrys byŭ zvolnieny z pasady kiraŭnika Go Vilnius. Aficyjna — za toje, što vyniki pracy Udrysa nie zadavolili mera Šymašusa.
Adnak sam Daryjus Udrys napisaŭ u fejsbuku, što ranicaj 7 lipienia mieŭ pryvatnuju razmovu z meram Šymašusam. Padrabiaznaści jaje jon raspavioŭ «Našaj Nivie».
«Źmiest našaj razmovy byŭ dziŭnym, pakolki litaralna tolki što my pradstavili paŭhadavuju spravazdaču ab dziejnaści Go Vilnius, jakaja adnaznačna kaža pra toje, što arhanizacyja paśpiachova realizavała stratehiju i ŭsie mety, jakija my pastavili pierad saboj u pačatku hetaha hoda. Mer tak i nie zdoleŭ kankretna skazać, čym jaho nie zadavalniaje maja praca», — raspavioŭ «Našaj Nivie» Udrys.
Sam Šymašus — libierał, padkreśliŭ Udrys. Tamu, na jaho dumku, rašeńnie mera źviazana ź ciskam kansiervataraŭ.
«Ja byŭ rasčaravany rašeńniem mera. Dumaŭ pra jaho lepš», — kaža Daryjus Udrys.
U svaju čarhu, Udrys apublikavaŭ spravazdaču dziejnaści Go Vilnius za pieršyja šeść miesiacaŭ 2017 hoda, kab dakazać, što prablem u pracy arhanizacyi nie było.
Daryjus Udrys praciahvaje čytać lekcyi ŭ Vilenskim univiersitecie i, da taho ž, razam z partnioram maje zarehistravanuju ŭ Litvie pryvatnuju kampaniju, jakaja zajmajecca brend-kansałtynham.
