U minskim Čyrvonym kaściole 31 lipienia, u dzień 215-hodździa słynnaha biełarusa Ihnata Damiejki (1802—1889), daśledčyka-hieołaha, minierołaha, nacyjanalnaha hieroja Čyli, było abvieščana ab tym, čto Katalicki kaścioł Čyli viadzie padrychtoŭčuju pracu dla kananizacyi Damiejki, paviedamlaje sajt krynica.info.
Pra heta probašču Čyrvonaha kaścioła ks. Uładzisłavu Zavalniuku paviedamiła delehacyja z Čyli, u skład jakoj uvajšli pradstaŭniki siamji Damiejkaŭ.
Delehacyja voźmie ŭdzieł u navukovaj kanfierencyi «Hieałohija i minieralnyja resursy Zachada Uschodnie-Jeŭrapiejskaj płatformy», pryśviečanaj jubileju Ihnata Damiejki, u Nacyjanalnaj akademii navuk.
Z uračystaj nahody ŭ kaściole adbyłasia admysłovaja śviataja Imša.
«Ja vielmi ŭschvalavanaja cyrymonijaj. Mnie vielmi pryjemna bačyć jaho partret u kaściole i abraz Božaj Maci, pierad jakim jon maliŭsia. Don Ihnacyjo byŭ dobrym mužam i siemjaninam, tamu ŭ jaho ŭ Čyli šmat naščadkaŭ, siamja davoli vialikaja. Apošnija 20 hadoŭ ja pryśviaciła daśledvańniu žyćcia majho pradzieda. Paśla taho, jak ja pieraniesła apieracyju, i niekalki imhnieńniaŭ pieražyvała kliničnuju śmierć, don Ihnacyju pryciahnuŭ mianie da siabie. Kali ja pryšła ŭ prytomnaść, to vyrašyła, što budu daśledvać jaho žyćcio. Ja pajechała ŭ Biełaruś, u Litvu, Francyju, Čyli. Na ispanskaj movie ja napisała knihu, jakaja była vydadzienaja ŭ Čyli i pieravydadziena pa-anhlijsku ŭ Aŭstralii, dzie ja žyvu. Priezientacyja knihi adbudziecca hetymi dniami ŭ Minsku. Samymi ščaślivymi, poŭnyja padarožžaŭ i pryhodaŭ, byli apošnija 20 hadoŭ majho žyćcia, jakija ja pryśviaciła donu Ihnacyjo. U knizie ja imknułasia pakazać paŭnatu jaho asoby. Jon byŭ ramantykam i adnačasova relihijnaj asobaj, navukoŭcam, dobrym baćkam. Tamu ŭ Čyli i ŭ inšych kutkach śvietu žyvuć šmat jaho praŭnukaŭ», — raspaviadaje sienjora Paz Damiejka, praŭnučka Ihnata Damiejki.
Sienjora Damiejka pryjechała ŭ Biełaruś razam sa svajoj siastroj Siesilijaj, jakaja žyvie i ŭ Vašynhtonie, i plamieńnikam Mihielem, jaki žyvie ŭ Čyli. Paz Damiejka maje piać dačok i šaścioch unukaŭ.
Jaje pradzied Ihnat Damiejka naradziŭsia 31 lipienia 1802 hoda, u dzień uspaminu śviatoha Ihnata Łajoły ŭ miastečku Vialikaja Miadviedka Navahradskaha pavieta.
Paśla śmierci jaho baćki maci zastałasia z tryma synami i dzvuma dočkami. Ihnat Damiejka vychoŭvaŭsia ŭ domie svajho dziadźki Juzafa na Lidčynie. Z 1812 hoda razam z starejšym bratam Adamam Damiejkam navučaŭsia ŭ škole ordena pijaraŭ u Ščučynie.
Pa skančeńni škoły ŭ 1816 hodzie pastupiŭ na fizika-matematyčny fakultet Vilenskaha ŭniviersiteta, dzie dałučyŭsia da dziejnaści Tavarystva fiłamataŭ i fiłaretaŭ. Jon nasiŭ kanśpiratyŭnaje imia Žehota. Paśla sudu nad fiłamatami i vyzvaleńnia ź Vilenskaj turmy Ihnat Damiejka žyŭ na Lidčynie pad nahladam palicyi. U 1830 hodzie jon vyjechaŭ u Litvu, a potym u Polšču i Hiermaniju.
U 1834 hodzie Ihnat Damiejka pastupiŭ u Hornuju škołu ŭ Paryžy. U 1837 hodzie jon skłaŭ hieałahičnuju, hidrahrafičnuju i haspadarčuju mapy byłoj Rečy Paspalitaj.
U 1837 hodzie navukoviec pryniaŭ prapanovu čylijskaha ŭradu i padpisaŭ kantrakt na pasadu vykładčyka hornaj škoły La Serena ŭ horadzie Kakimba. Adam Mickievič paspryjaŭ adjezdu Ihnata Damiejki ŭ Čyli.
U 1838 hodzie Ihnat Damiejka atrymaŭ zvańnie prafesara, a ŭ 1847 hodzie jon atrymaŭ kafiedru chimii ŭ Čylijskim universitecie ŭ Santjaha.U śniežni 1848 hodu jon staŭ hramadzianinam Čyli. U 47-hadovym uzroście daśledčyk paznajomiŭsia z pryhožaj 16-hadovaj čylijkaj Enrykietaj Sotamajor Husman (1834—1870) i 7 lipienia 1850 pabraŭsia ź joj šlubam, pražyŭšy razam jašče dvaccać hadoŭ.
U Čyli vielmi šanujuć dona Ihnacyjo. Imia Damiejki nosić vułkaničny łancuh horaŭ u Andach (Cordillera Domeyko); minerał damiejkit (domeykite, Cu3As); fijałkavaja kvietka (vijoła damiejkona, Viola domeykana); małaja płanieta 2784 Domeyko; šerah abjektaŭ tapanimiki i hramadskich ustanovaŭ pa ŭsim śviecie.
U Čyli jość nievialikaje miastečka Damiejka ŭ administracyjnym rehijonie Atakama, pamiž haradami Ła-Serena i Valjenar, u jakim žyvie kala tysiačy žycharoŭ. Puerta-Damiejka (Puerto Domeyko) — port Damiejki na paŭdniova-zachodnim bierazie voziera Ljankiue (Llanquihue) — druhoha pa vieličyni voziera ŭ Čyli. Lugarejo Domeyko — pasiołak la porta Damiejka.
U Santjaha staić pomnik «Hrande Edukatoru».
U honar Damiejki nazvanyja vulicy ŭ Santjaha-de-Čyli, Valparaisa i jašče ŭ vaśmi haradach Čyli, a taksama ŭ Vilni, Minsku i Navahrudku.
