Fota: pixabay.com
Sud Barysaŭskaha rajona razhladaje spravu praparščyka Ihara Chiščanki z 72-ha vučebnaha centra ŭ Piečach. Praparščyka vinavaciać u tym, što jon abražaŭ sałdat słovami, pieravyšaŭ paŭnamoctvy, braŭ u sałdat chabar. Niečakana amal usie z 18 paciarpiełych chłopcaŭ na sudzie u adzin hołas kažuć, što nie ličać usio heta ździekami.
Alaksiej Šarłan: «Heta ž nie ździeki mocnyja. Lepš adzin raz «łasia» atrymać, čym sutki u naradzie».
Anton Prybytkin: «Kali ščyra, mnie ŭ naradzie nie padabałasia, lepš atrymać pa jahadzicach», — cytuje chłopcaŭ TUT.BY.
«Mianie nie biła tokam nikoli, tamu mnie stała cikava, jak heta»
Jeŭraradyjo heta padałosia vielmi dziŭnym, žurnalisty adšukali byłoha radavoha Š. jakoha praparščyk nibyta ŭdaryŭ… elektrašokieram. Ale jakim było ździŭleńnie žurnalistaŭ, kali jany pačuli ad paciarpiełaha sałdata takoje:
— Z šokieram — heta ja paprasiŭ.
Jeŭraradyjo: To bok vy sami paprasili ŭdaryć siabie elektrašokieram?!
— Voś vy chočacie skočyć z parašutam, nyrnuć u akijan z akułami? Tak, heta dzika, što paprasiŭ. Ale heta jak maleńkaje dzicia vyvučaje śviet, jamu ŭsio cikava. Voś mianie nie biła tokam nikoli, mnie stała cikava, jak heta. Zaraz vy padumajecie, što ja nienarmalny.
U jakaści dokazaŭ pryvodzim uryvak ź pierapiski.
Jeŭraradyjo: I jak adčuvańni ad šokiera?
— Ničoha strašnaha, skaračeńnie ciahlic, karotkačasovy bol, siekundny, ničoha takoha, što mahło b mianie niejak traŭmavać.
«Dla nas heta nie było čymści abraźlivym abo źnievažalnym»
Jeŭraradyjo: Za što «atrymlivali» sałdaty? Što jany rabili, što praparščyk znachodziŭ tolki taki radykalny vychad — bić skručanymi hazietami?
— Moža, dla vas dzika, ale, ja b skazaŭ, u žartoŭnaj maniery heta było. Nie ź niejkaj nianaviściu. Radykalny mietad? Nie, kaniečnie, paŭtarusia heta było bieź nianaviści. Mietady jość inšyja, naprykład, ciabie pastaviać u narad, ale lepš ja pa dupie hazietaj atrymaju, čym pajdu ŭ narad. Bolšaść tavaryšaŭ pa słužbie nie bačyli ŭ hetym ničoha žorstkaha.
Jeŭraradyjo: Čamu za pravinnaści praparščyk nie adpraŭlaŭ u narady, a biŭ?
— Dy heta nie było źbićciom! Nu voś hladzicie: kali praparščyka jašče nie pad vartaj trymali, my byli na vočnaj staŭcy i paśla jaje spakojna vyjšli pakuryć, spakojna ź im razmaŭlali. Dla nas heta nie było čymści abraźlivym abo źnievažalnym.
Jeŭraradyjo: Ale niekatoryja sałdaty byli niezadavolenyja…
— Kryŭdački z pavyšanym adčuvańniem ułasnaj vieličy. Nu chto niekatoryja? Ja navat nie mahu ŭjavić, chto. Tolki adnaho čałavieka ci dvuch.
Jeŭraradyjo: Skažycie, jak vy naohuł staviciesia da hetaj situacyi? Kali abstrahavacca ad taho, što vy słužyli. Praparščyk bje sałdata. Voś taki fakt.
— Niedapuščalna, viadoma. Ale kali sałdata biŭ praparščyk i potym sałdat narmalna ź im kantaktuje, što tut nie tak? Pravilna? Ale hety momant apuskajuć.
«Maju mužčynskuju hodnaść pryniziła b iści ŭ narad praz sutki i myć padłohi i prybiralni ŭ kazarmie»
Jeŭraradyjo: Vy ličycie, što tak u armii i pavinna być?
— Nie. Zrazumieła, što heta niapravilna.
Jeŭraradyjo: Čamu tady abaraniajecie praparščyka?
— Heta nie było łajankaj, źbićciom i hetak dalej…
Jeŭraradyjo: Heta nie prynižała vašuju mužčynskuju hodnaść?
— Maju mužčynskuju hodnaść pryniziła b, dapuścim, iści ŭ narad praz sutki i myć padłohi i prybiralni ŭ kazarmie. U armii niama dyscypliny, usio, skončyłasia armija. Heta było mieraj vychavańnia. Voś vy atrymlivali remienia ŭ dziacinstvie ad mamy? A ŭ armii niama maci. Usie, chto sprabuje ŭstalavać dyscyplinu, i jość tvaja mama na paŭtara hoda.
Kamuści heta składana zrazumieć, ale nie adzin ja takoje kažu. Lepš atrymać pa jahadzicach hazietaj, hruba kažučy, čym iści myć unitazy. Staviŭ by jon nas u narady ŭ jakaści pakarańnia — u mianie b drennaje mierkavańnie pra jaho skłałasia. A tak, jak bačycie, mierkavańnie stanoŭčaje. Ale z punktu hledžańnia zakona i niekatorych ludziej heta niedapuščalna.
Jeŭraradyjo: Kali vašaje dzicia kali-niebudź akažacca ŭ takoj situacyi, vy taksama zakryjecie vočy?
— «Tryvała pieranosić usie niahody i niastačy vajennaj słužby, nie škadavać svajoj kryvi i samoha žyćcia pry vykanańni voinskaha abaviazku» — heta cytata z Dyscyplinarnaha statuta Uzbrojenych sił. A nie biehčy skardzicca baćku, što kryŭdziać. Armija hartavać pavinnaja, a nie rabić sopli ź ludziej. U nas mierkavańni razychodziacca. U vas svaja praŭda — u mianie svaja.
***
Nahadajem, što słužboŭcu Iharu Chiščanku vystaŭlenaje abvinavačańnie pa č.1, 2 art. 430 (atrymańnie chabaru paŭtorna), art. 444 (abraza načalnikam padnačalenaha ŭ suviazi z vykanańniem abaviazkaŭ voinskaj słužby), č. 1 art. 455 (złoŭžyvańnie ŭładaj abo słužbovymi paŭnamoctvami), č. 2 art. 455 (pieravyšeńnie paŭnamoctvaŭ, spałučanaje z hvałtam), a taksama pa č. 1 art. 14 i č. 2 art. 455 (zamach na pieravyšeńnie ŭłady abo paŭnamoctvaŭ).
Za abrazu sałdat jamu pahražaje aryšt na niekalki miesiacaŭ, za pieravyšeńnie paŭnamoctvaŭ ci chabar — ad 3 da 10 hadoŭ kałonii.
Sprava Chiščanki nie źviazanaja sa śmierciu radavoha Alaksandra Koržyča, ale była zaviedzienaja paśla pravierki ŭ Piečach.
