Biełarus Lavon Tarasevič — adzin z samych viadomych, darahich i niezvyčajnych mastakoŭ u Polščy. U Venecyi jon zrabiŭ dyvan-karcinu, pa jakoj moh hulać kožny achvočy. U Varšavie dla adnaho tvoru vykarystaŭ 24 tony piasku, a ŭ inšym polskim horadzie na 200 kv. m. Tarasevič stvaryŭ labirynt žyvapisu i lustraŭ, piša Radyjo Svaboda.
U interviju Svabodzie mastak raspavioŭ pra svaju najnoŭšuju pracu, paśla jakoj vyrašyŭ uziać adpačynak.
Siońnia Lavon Tarasevič žyvie pamiž Varšavaj i rodnymi Valiłami na Padlaššy. Mastak, jak i muzyka, ličyć Tarasevič, pavinien być tam, dzie možna śpiavać i dzie heta kahości cikavić. U polskaj stalicy jon vykładaje ŭ Akademii mastactvaŭ i adkryvaje svaje vystavy. Na Biełastoččynie, za 20 km ad biełaruskaj miažy, haduje azdobnych kurej. Ich u jaho kala 200. I nie aby-jakija. Try hady tamu na čempijanacie ŭ Francyi Tarasevič atrymaŭ uznaharodu za japonskuju rasu. U listapadzie jon biare svaich kurej na eŭrapiejskuju vystavu ŭ Daniju.
Muzej architektury va Ŭrocłavie
Padrychtavacca da hetaj imprezy ŭ Taraseviča budzie dosyć času. Va Ŭrocłavie dniami zaviaršyłasia hrandyjoznaja vystava mastaka, paśla jakoj jon choča adpačyć ad čarhovych.
«Mastaki Vialikaha Kniastva zaŭsiody byli mocnyja kolerami»
Ekspazycyja Taraseviča adbyvałasia ŭ Muzei architektury. Heta adziny muzej u Polščy, całkam pryśviečany architektury. Vystava składałasia z troch častak, jakija pakazvali evalucyju mastaka — ad tradycyjnych karcinaŭ na pałatnie i papiery praź instalacyi ŭ interjery muzeju da adaptacyju muzejnaha sadu.
«Mnohija pracy mnie było pryjemna pabačyć samomu. Karciny dla vystavy pazyčali ŭ Nacyjanalnym muzei, varšaŭskaj halerei Zachęta i biełastockaj halerei Arsenał, pryvatnych kalekcyjach. Niekatoryja ź ich navat z maich studenckich časoŭ», — kaža Tarasevič.
Zrešty, mienavita ŭ studencki peryjad i adbyŭsia pierachod mastaka da niezvyčajnaha stylu. Na druhim kursie Varšaŭskaj akademii mastactvaŭ prafesar paraiŭ Taraseviču pracavać doma. Małady mastak pačaŭ pisać karciny ŭ padvaršaŭskaj miascovaści Falanica i sam niečakana dla siabie adkryŭ svojesablivy styl.
«Ja pakazvaju pryrodu ź jak maha bolšaj dolaj syntezu. Rablu heta sučasnaj maneraj žyvapisu. Maje pracy majuć charaktar suzirańnia. My, mastaki, jakija vyjšli ź Vialikaha Kniastva Litoŭskaha, zaŭsiody byli mocnyja kolerami i duchoŭnaściu. Tamu moj styl davoli naturalny dla našych abšaraŭ. U Polščy, naprykład, žyvapis symbaličny, adčuvajecca vialiki ŭpłyŭ katalictva, kanflikty z Berlinam i Maskvoju. U maich pracach hetaha niama», — tłumačyć mastak.
«Heta była najciažejšaja praca»
Ale hetym razam katalictva ŭsio ž było prysutnaje ŭ pracy Taraseviča. Fonam. Muzej architektury, dzie prachodziła jaho vystava, raniej byŭ bernardynskim klaštaram. Mienavita pieršaja funkcyja hetaha miesca natchniła Taraseviča na niezvyčyjny eksperyment.
«U miescy, dzie niekali stajaŭ ałtar, ja zrabiŭ draŭlanuju skryniu, ź jakoj vyciakała čyrvonaja farba. Jana pieralivałasia i vyciakała ŭ apsydu. U apsydzie byli 12 ščytoŭ, jakija byli padklučanyja da elektryčnaści i śviacilisia čyrvonym koleram. Potym praz kalidor usio pierachodziła ŭ rajski sad, dzie kaliści adpačyvali i malilisia manachi. Hetyja ściažyny pierachodzili z adnaho koleru ŭ inšy i pa ich možna było chadzić», — raspaviadaje mastak.
Pracu va Ŭrocłavie Lavon Tarasevič nazyvaje najciažejšaj za apošni čas. Hety najnoŭšy mastacki tvor — roznakalarovy klaštarny sad — zastaniecca ŭ muzei.
Tarasevič dadaje, što ŭlubionych koleraŭ nia maje. Kali jon pačynaje pracavać nad temaj, to biare ŭ pracu toje, što ličyć patrebnym. Časam jany vielmi kalarovyja, a inšym razam čorna-biełyja i šeryja. Nijakaha praviła prosta nie isnuje. U Muzei architektury naviedniki zmahli hetuju nasyčanaść nia tolki pabačyć, ale i ŭ litaralnym sensie pa joj pachadzić.
«U biełaruskaj movie jość cudoŭny vyraz — vyjaŭlenčaje mastactva. Bo mastak tolki vyjaŭlaje, a dumki paŭstajuć u hramadzie, dzie žyvie čałaviek. Hlańcie, što rabili Mark Rotka, Šahał, Malevič. Heta mocna adroźnivajecca ad taho, što my možam pabačyć u toj ža Polščy. U nas bolš mistycyzmu, syntezu, zadumlivaści, čym u centry Eŭropy», — havoryć Tarasevič.
«U Viciebsku moj rośpis zamalavali»
U Polščy Lavon Tarasevič stvaryŭ hrafičny znak rodnaj Biełastoččyny — Padlaskaha vajavodztva. Heta vyjava zubra ŭ formie roznakalarovaj mazaiki. A jakoj, pavodle Taraseviča, mahła b być vyjava Biełarusi?
«Kali ja dumaju pra Biełaruś, to pieršaje, što prychodzić mnie ŭ hałavu, — niešta narodnaje. Ja, naprykład, zdalok adroźniu ŭkrainskuju, rasiejskuju i biełaruskuju vyšyŭki. Ja dumaju, što treba pieraasensavać narodnuju vyšyŭku i zrabić z hetaha zychodny punkt», — kaža mastak.
U Biełarusi Lavon Tarasevič byŭ apošni raz dva hady tamu. Jon čytaŭ lekcyju ŭ Akademii mastactvaŭ. Ale na tvorčuju pracu ŭ Biełarusi ŭ mastaka niama ani času, ani žadańnia. Adbiła achvotu vystava ŭ Pałacy mastactvaŭ i prablemy ź Ministerstvam kultury i tahačasnym vice-ministram Uładzimieram Ryłatkam.
«Ja addaŭ na heta šmat siły, ale ničoha nia vyjšła. Paśla hetaha ŭ Biełarusi ja bolš ničoha nie rabiŭ. Jašče ŭ 1990-ja razmaloŭvaŭ kalony ŭ Viciebskim mastackim muzei, a jany heta ŭsio zamalavali. Ja liču, što treba vykarystoŭvać svaje siły tam, dzie niešta ŭdajecca zrabić i dzie heta moža zastacca. Žyćcio adno i čas adzin. Ale biełaruskija mastaki jeduć u śviet, vučacca ŭ narmalnych akademijach. Tamu niama čaho jašče narakać», — kaža Tarasevič.
