Kali ŭjavić sabie ŭsio heta ŭ maštabie, kali pabačyć skroź ścieny i dachi, kali pralacieć hetymi dniami nad Biełaruśsiu čaroŭnym kvadrakopteram, to možna pabačyć, jak u Horadni i Viciebsku, u Bieraści i Homieli, u Ivacevičach i Rudziensku, u Pietrykavie i Miadzieli školniki pierafarboŭvajuć vałasy ŭ naturalnyja kolery.
Niechta prosta pierafarboŭvaje — nu prykapalisia darosłyja, nu što zrobiš. Niechta dzielicca ź siabroŭkaj kryŭdaj i złościu — čym pieraškadžali im maje fijaletavyja kudzierki? Niechta šmyhaje nosam pad suvorym matčynym pozirkam. Ale z kožnym dniom na Biełarusi mienieje dziaciej z pafarbavanymi vałasami.
«A kali jany ŭsie pafarbujucca ŭ roznyja kolery i pryjduć u klasu, što heta budzie?!» — adkazała pytańniem na pytańnie strohaja čynoŭnica ad adukacyi («A što nia tak z pafarbavanymi vałasami?» — spytalisia ŭ jaje). Ja sumlenna pasprabavała ŭjavić sabie, što heta budzie. Ujaviła. Budzie klasa dziaciej z pafarbavanymi vałasami. Klasa jak klasa, bataniki — na miescy, chulihany — taksama, nichto nia staŭ razumniejšym ci durniejšym, horšym ci lepšym, prosta ŭ ich pafarbavanyja vałasy.
Ja viedaju adnu žančynu — jana sočyć za dreskodam u adnoj škole. Pa praŭdzie, jana tam naohuł zahadvaje vychavaŭčaj častkaj. Try dni tamu jana pry inšych dzieciach nakryčała na dzieviaciklaśnicu za toje, što dziaŭčynka pryjšła ŭ škołu nie zaplecienaja. «Što?! Ty ŭ lustra siabie bačyła?! Łachudra! Što heta za vyhlad?! Pajšła adsiul! Sieła jana! Ty nia maješ prava tut znachodzicca, vučanicy tak nie vyhladajuć!» Cikava, čamu ŭ škołach pa siońnia nie zabaranili darosłaje chamstva, zatoje zabaranili pafarbavanyja vałasy?
Tak, jany vielmi krutyja — siońniašnija dzieci.
Jany raśli biaz hoładu i halečy, mamy i taty vadzili ich u adukacyjnyja centry i na hruntoŭnyja zachodnija mulciki, čytali im skandynaŭskija kazki i raz-poraz stavili albomy Lavona Volskaha. Hetyja dzieci lubiać svabodu i viedajuć, što majuć na jaje prava. Ich ciažka spałochać. Jany pryzvyčailisia, što ich pohlady majuć prava na isnavańnie. Jany farbujuć vałasy ŭ sini i ružovy. Jany hatovyja supraćstajać darosłym, u kožnym razie — u pytańni koleraŭ. Napeŭna, niekatoryja darosłyja mohuć paličyć heta dziaržaŭnaj niebiaśpiekaj.
Tady hetyja darosłyja kinuć raspracoŭvać novyja prahramy i padručniki. Zabuducca na reformy i kampetentnastny padychod. Stanuć adzinym frontam. I nie dazvolać! Nie dazvolać! Nijakich! Pafarbavanych! Vałasoŭ! U samy bližejšy čas škoły pavinny buduć raspracavać unutranyja dakumenty. Sklikać baćkoŭskija schody. Pieraadoleć supraciŭ. I zrabić tak, kab va ŭsich dziaciej byli vałasy stroha abaznačanych koleraŭ.
Heta kraina, u jakoj my žyviom. U jaje takija praviły. Bolšaść darosłych va ŭładzie ličyć pafarbavanyja vałasy niebiaśpiečnymi. Što ž. Mabyć, tak i treba. Mabyć, i sapraŭdy. Dačuška, nu što ŭžo. Nu davaj. Budziem pierafarboŭvać. Ja skazała — pierafarboŭvać! A nu marš u cyrulniu!
Ja chacieła paprasić baćkoŭ. Jakoje b rašeńnie nie pryniali vašy dzieci — pierafarboŭvać ci nie pierafarboŭvać biadovuju svaju hałavu — prosta padtrymajcie ich. Nie stanaviciesia na bok systemy — stańcie na bok dzicionka. Vyrašyć jon iści na kampramis i farbavacca pa praviłach — heta rašeńnie, vartaje pavahi. Vyrašyć supraciŭlacca — tym bolš pavahi vartaje. Jak by toje nie było — davajcie ich padtrymajem. Niama takoha abaviazku ŭ baćkoŭ — być zbrojaj u rukach dziaržavy. Abaraniać i padtrymlivać svaich dziaciej — taki abaviazak u nas jość.
I ja chacieła paprasić dziaciej. Dzieci. Jakoha b koleru ni byli vašyja vałasy siońnia i zaŭtra. Nikoli, nikoli nie zabyvajciesia na toje, jak śmiešna, niedarečna i žałasna vyhladajuć darosłyja, jakija zamiest važnych darosłych spraŭ patrabujuć ad dziaciej pierafarboŭvacca.
