Viktar Marcinovič na budzma.by razvažaje pra słužbu ŭ vojsku i papraŭki ŭ zakonie ab pryzyvie.
Kali ja pačuŭ pra toje, što ŭ apošnija dni pracy Pałaty pradstaŭnikoŭ ciapierašniaha sklikańnia deputatam prapanavana terminova, adrazu ŭ dvuch čytańniach, prahałasavać za papraŭki, jakija admieniać šerah «intelektualnych» adterminovak ad vojska, pieršym, što ja zhadaŭ, byŭ minułahodni «IT-pryzyŭ».
U niečym łohika tut padobnaja da źjaŭleńnia chałabudaŭ z šašłyčkami i valonkami na vulicy Kastryčnickaj. Što, chipstota? Što, mahistranty, daktaranty i stypiendyjaty Vyšahradskaj hrupy? Što, dumali adsiedziecca pa svaich smolnych dy centralnajeŭrapiejskich univiersitetach? Dumajecie schavacca ad bota radzimy ŭ Vienie, Prazie ci Vavie? Dyk voś vam, kaźlaniaty, naša praletarskaja ŭsiopranikalnaść! Viduščaje voka Vialikaha Brata!
I tut treba zaznačyć: ja nie maju ničoha suprać słužby ŭ vojsku. I, jak usiaki narmalny čałaviek, ja lublu miesca, dzie radziŭsia, dzie ŭpieršyniu pakachaŭ dziaŭčynu, dla suzorjaŭ jakoha ja viedaju ŭsie spradviečnyja nazvy (i, znajučy, što Ursa Major našy prodki klikali «Illoŭ Voz», ja nikoli nie daviedajusia «našaha imieni» paŭdniovaha suzorja Crux).
Ale ž razmova zusim nie pra toje.
Ja dahetul nie razumieju, dziela čaho byŭ toj «IT-pryzyŭ», jak nie dziela taho, kab prademanstravać «vumnikam», chto tut hałoŭny. My hatovyja lubić Radzimu, nas z usich sił vymušajuć jaje bajacca. Ci heta jość metaj? Papraŭcie mianie, kali ja pamylajusia!
Ja nie suprać taho, kab u milicyju nie brali «kaśbiaroŭ». Ja nie suprać taho, kab dziaržaŭnaja słužba kamplektavałasia z tych, chto prajšoŭ «słužebku» ŭ Piečach.
Ale ja kateharyčna suprać skasavańnia adterminoŭki dla navučańnia ŭ mahistratury ci daktarantury. Zaraz pasprabuju patłumačyć, čamu.
«Byŭ taki amierykanski vučony Robiert Vilsan. U kancy 60-ch jon vybivaŭ u Kanhresie hrošy na paskaralnik elemientarnych čaścinak. I niejki sienatar vaźmi i zapytajsia ŭ jaho: skažycie, heny vaš paskaralnik dazvolić uzmacnić abarončuju zdolnaść krainy? Nie, kaža Vilsan, nie dazvolić. Sienatar pytajecca: a navošta tady? I Vilsan jamu adkazvaje: paskaralnik adnosicca da toj ža katehoryi, što vialikaja paezija, žyvapis, skulptura i hetak dalej. Usio heta nie dazvalaje abaraniać krainu. Ale heta robić jaje vartaj taho, kab jaje abaraniać». Darujcie za doŭhuju cytatu, ale hety frahmient z «Patajemnych vidaŭ na haru Fudzi» Pialevina vyčarpalna tłumačyć, čamu patencyjnych mahistrantaŭ i daktarantaŭ nie varta vałačy ŭ vojska.
U XXI stahodździ, u čas hibrydnych vojnaŭ, krainu baroniać nie tanki i nie vojska.
Zhadajma situacyju na Danbasie: kali na ŭschodzie Ukrainy źjavilisia «zialonyja čałaviečki», ułada była paralizavanaja, a rehularnaje vojska pakutavała ad najvialikšaha ŭ historyi palityčnaha kryzisu. Šmat jakija słužboŭcy prosta raźbiehlisia, častka pierajšła na bok mierkavanaha voraha.
I tady nieabyjakavyja mužyki sabralisia, uzbroilisia chto čym moh, nabyli ŭ vajenhandli ŭniformu, broniki, biercy — i pajšli vajavać. Baranić toje, što było — na ich dumku — vartym abarony.
Daražeńkija maje, kali vy daście toj moładzi, jakaja choča ruchać napierad biełaruskuju navuku, vučycca, plonu ad hetaha budzie bolej. Chaj «razumniki» zajmajucca svajoj spravaj, a «sapraŭdnyja mužyki» — svajoj. Chaj ajcišniki zarablajuć hrošy, a milicyja, vojska i MNS abierahajuć ich pracu.
Paviercie, kali vy skirujecie hrošy, zareziervavanyja pad sistemu ŭsieahulnaha raspaznavańnia i tekstavaj rasšyfroŭki razmovaŭ (kab praściej było sačyć za kožnym nastolki durnym, kab abmiarkoŭvać važnaje pa telefonie), na finansavańnie teatraŭ, praź piać hadoŭ u nas paŭstanie mocnaja scena, što vyhaduje sapraŭdnych, a nie «beeresemaŭskich» patryjotaŭ.
Kali vy skirujecie tracinu biudžetu, na jaki ŭtrymlivajecca milicyja i KDB, na kinavytvorčaść, patreba ŭ takoj kolkaści milicyi i KDB źniknie, bo nijakaj zmovy, nijakich pratestnych akcyj suprać papularnaj, mocnaj kulturna sistemy nie moža być pa vyznačeńni.
Kali ŭsie lubiać uładu za ŭsieahulny roskvit, baranić jaje ŭzdymucca nie tolki ludzi ŭ pahonach, ale i čytačy, i hledačy, i miełamany, i teatrały — znoŭ ža, sapraŭdnyja teatrały, biez dvukośsia.
Pamiatajcie pra słovy Robierta Vilsana. Nie staŭciesia da moładzi jak da pryhonnych sialan. Zaachvoćcie ich pracavać na plon našaj Radzimy.
Inakš vielmi chutka paśla ŭviadzieńnia tych papravak vy zaŭvažycie, što ŭsie najlepšyja, samyja talenavityja ŭžo źjechali. I, u adroźnieńnie ad dziaŭčynki Jasi, hieraini ramana «Voziera radaści», nikoli, absalutna nikoli siudy nie viernucca.
