Palityčny analityk Arciom Šrajbman u videaprajekcie «Tok» z Nastaśsiaj Roŭdaj raspavioŭ, jakim bačyć siońnia najbolš vierahodny scenar źmieny ŭłady ŭ Biełarusi.
Fota Nadziei Bužan
— Kali i jak sydzie Łukašenka?
— Nichto hetaha nie viedaje, navat jon. Jość šmat raźviłak, šmat varyjantaŭ. Ja dumaju, što na siońnia samaje vierahodnaje — heta pryznačeńnie pierajemnika. Pry siońniašnich uvodnych: kali nie abryniecca ekanomika, kali jaho nie padvodzić zdaroŭje raniej za čas, to, chutčej za ŭsio, heta budzie płaŭnaje ŭviadzieńnie pierajemnika na palityčny alimp. Taki padobny da kazachstanskaha scenar, kali pieršy prezident adychodzić ubok, nie całkam sychodzić, a jašče kantraluje pierajemnika, kab toj nie całkam zarvaŭsia i nie sprabavaŭ pomścić i abnulić usie vyniki kiravańnia Łukašenki, bo jon ža ŭ tym liku kłapocicca pra svaju palityčnuju spadčynu.
Pastupova, pa staraści, budzie płaŭny pierachod paŭnamoctvaŭ u bok novaha centra siły. Heta moža zakončycca i palityčnaj vajnoj, heta taksama časta adbyvajecca, kali novy pierajemnik adčuvaje, što jamu nie chapaje paŭnamoctvaŭ, pačynaje zmahacca sa starym, navat niahledziačy na ŭsio strymlivańnie, jakoje jość u sistemie. Heta davoli raspaŭsiudžany šlach, heta toje, praz što balić hałava ŭ Nazarbajeva, praz što pavinna baleć hałava ŭ Pucina, praz što, ja ŭpeŭnieny, budzie baleć hałava ŭ Łukašenki, bo strymlivańnie pierajemnika — važnaja zadača, jakuju nie ŭsie aŭtakraty dobra rašajuć. Na siońnia heta vyhladaje bazavym scenaryjem.
Jak pakazvaje praktyka, usie revalucyi, usie spantannyja źmieny ŭłady, jakija adbylisia, nikoli nie byli pradkazany, tamu my možam z dakładnaściu skazać, što kali heta adbudziecca, to nichto hetaha nie pradkaža. Usio, što ja zaraz nahavaryŭ, moža admianicca prosta pa podychu vietru.
— Ale ŭ najbližejšyja 5 hod my možam spadziavacca na niejkija zruchi?
— Na źmienu ŭłady nie, ale ja dumaju, što praz 5 hod u nas budzie abnoŭlenaja Kanstytucyja, jakaja stanie pramovaj da tranzitu. Užo pa hetaj Kanstytucyi my budziem razumieć trajektoryju tranzitu ŭłady, jak jon budzie prachodzić, na karyść jakich orhanaŭ, dzie budzie kancentravacca palityčnaja ŭłada: u parłamiencie, va ŭradzie, u Radzie biaśpieki…
I budziem, adpaviedna, pryhladacca da lidaraŭ hetych orhanaŭ, budziem bačyć, jak tudy pačnuć ściakacca ambicyjnyja i kanjunkturnyja chłopcy ŭnutry ŭłady — usio heta budzie adbyvacca. Tamu nastupnyja 5 hod — cikavy pieryjad, dla takich ludziej, jak ja, prynamsi.
— Žančyna moža stać prezidentam Biełarusi?
— Naŭrad ci paśla Łukašenki. Mnie zdajecca, jon daviaraje žančynam jak mieniedžaram, u tym liku pa dalikatnych pytańniach, ale nie jak lidaram, a dla jaho heta roznyja rečy: lidar nacyi i mieniedžar u hałavie Łukašenki — dźvie roznyja rečy. Tamu, chutčej za ŭsio, nie, ale ŭ cełym — tak.
Ja nie baču palityčnaj mizahinii ŭ palityčnym hramadstvie, seksizmu. Moža być, u maleńkich frakcyjach hramadstva jon isnuje, ale ja sacapytańni navat pa hetaj temie hladzieŭ: mužčyny na 10-15 pracentnych punktaŭ bolš, čym žančyny, nie daviarajuć žančynam ža vieści palityku i biznes. Raźbiežka nievialikaja, a heta značyć, što pa miery pryvykańnia da žančyny ŭ palitycy ŭsio hramadstva budzie pacichu da hetaha iści.
Žančyny va ŭładzie ŭ niekatorych isłamskich krainach, žančyny va ŭładzie ŭ našych susiedziaŭ. Hiermanija — najpaśpiachoviejšy prykład, da Anhieły Mierkiel u biełarusaŭ vydatnaje staŭleńnie, zhodna z apytańniami. Tamu ja nie dumaju, što jość alerhija.
- 0:35 — kali sutykaŭsia z antysiemityzmam,
- 2:54 — što padabajecca i nie padabajecca ŭ Izraili,
- 5:36 — ci adčuvaje siabie biełaruskim patryjotam,
- 5:48 — pra panty na fakultecie mižnarodnych adnosin BDU,
- 8:55 — hałoŭnaja prablema biełaruskaj adukacyi,
- 11:26 — čamu spačatku nie ŭziali na Tut.by,
- 13:25 — chto navučyŭ žurnalistycy,
- 15:05 — samacenzura,
- 16:57 — čamu nie pisaŭ pra fienomien Koli Łukašenki,
- 17:28 — čamu nie zakranaje temu žančyn u asiarodździ Łukašenki,
- 18:59 — jak vierbavali ŭ KDB,
- 20:30 — jak rabić palityčnuju analityku bieź insajdaŭ,
- 23:47 — palityčnaja situacyja ŭ Biełarusi,
- 27:59 — ci varta čakać bolš žorstkaha dziaržaŭnaha kiravańnia,
- 29:22 — čamu chodzić na vybary i za kaho hałasavaŭ u 2010-m,
- 33:04 — jak stavicca da Moładzievaha błoka,
- 35:21 — što moža razvarušyć biełaruskuju apazicyju,
- 36:58 — chto samy mocny biełaruski apazicyjny palityk,
- 37:27 — chto, kali nie Łukašenka,
- 39:55 — kali i jak sydzie Łukašenka,
- 41:39 — ci źmienicca štości ŭ palityčnym płanie ŭ bližejšyja piać hod,
- 42:20 — ci stanie žančyna prezidentam Biełarusi,
- 43:28 — ci majuć Natalla Kačanava i Natalla Ejsmant palityčnuju moc,
- 45:18 — pra pieršy šlub,
- 48:13 — jakija žančyny padabajucca,
- 49:01 — što dumaje pra fieministak i ci sam fieminist.
«Tok» ź Siarhiejem Čałym
«Tok» ź Viktaram Babarykam
«Tok» z Tadevušam Kandrusievičam
