U Instytucie historyi Akademii navuk pačalisia zvalnieńni. U paniadziełak pra niepraciahnieńnie ź im kantrakta paviedamiŭ viadomy historyk Alaksiej Šałanda. Jon chvalujecca, što razam ź jaho sychodam źbirajucca likvidavać adździeł hienieałohii, numizmatyki i hieraldyki.
Alaksiej Šałanda. Fota z Facebook
Siońnia stała viadoma, što kantrakty nie praciahvajuć taksama kandydatam histaryčnych navuk Mikałaju Vołkavu i Kaciarynie Kryvičaninaj.
Mikałaj Vołkaŭ. Fota z Facebook
Navukoŭcy ličać, što pryčyny zvalnieńniaŭ — ich palityčnyja pohlady. Jany padpisvali zvaroty suprać represij u krainie, a Alaksiej Šałanda davaŭ sudu zaklučeńnie pra kaštoŭnaść bieł-čyrvona-biełaha ściaha (minčanku sudzili za nadpis «Žyvie Biełaruś» i namalavany ściah na asfalcie).
«Mianie zaprasili ŭ adździeł kadraŭ, uručyli paviedamleńnie. Namieśnik dyrektara Vadzim Łakiza (pasada dyrektara pakul vakantnaja. — «NN») asabista mianie nie zaprašaŭ. Ale mnie treba było napisać zajavu na adpačynak za svoj košt, tamu ja zajšła da jaho i vyrašyła zaadno pahutaryć pra kantrakt. Spytała: ź jakoj pryčyny zvalniajecie? «U suviazi z tym, što skončyŭsia kantrakt». Kažu: ale ž raniej jaho praciahvali, u vas pretenzii da majoj pracy? «Pretenzij niama». Łakiza patłumačyŭ, što ŭ Instytucie budzie rearhanizacyja i mnohija atrymajuć takija paviedamleńni. Ale nam pra rearhanizacyju daŭno kažuć», — padzialiłasia Kaciaryna.
Kaciaryna Kryvičanina
Ab tym, što paśla vybaraŭ buduć zvalnieńni, navukoviec zdahadvałasia.
«8 vieraśnia vyjšaŭ zahad kiraŭnika Akademii navuk Husakova, jaki abviaściŭ pazačarhovuju atestacyju. My zrazumieli, što heta budzie palityčnaja atestacyja. Mianie paśla akcyj, videazvarotu pastajanna vyklikali na razmovy. I ŭ prezidyum u tym liku, dzie prapanoŭvali napisać zajavu na zvalnieńnie pa ŭłasnym žadańni. Ja skazała: ja vam takoha padarunka nie zrablu», — zhadvaje Kryvičanina.
U prezidyumie, pa jaje słovach, burleńniem u Instytucie historyi niezadavolenyja.
Nahadajem, u žniŭni navukoŭcy skłali zajavu z patrabavańniami spynić hvałt i vykonvać zakony. A taksama dasłali list ab palityčnaj situacyi na imia staršyni praŭładnych prafsajuzaŭ Michaiła Ordy. Kaciaryna Kryvičanina — staršynia prafsajuznaha kamiteta Instytuta, Alaksiej Šałanda — jaje namieśnik.
«Jość vierahodnaść, što Instytuta historyi nie budzie naohuł. My ŭ raschod idziom, — zaniepakojenaja Kryvičanina. — Paśla našych zajaŭ u žniŭni Kavalenia kazaŭ mnie: «Što ty robiš? Praź ciabie nas začyniać».
«Naša Niva» źviarnułasia pa kamientar da namieśnika dyrektara Instytuta historyi Vadzima Łakizy.
Vadzim Łakiza. Fota «Infa-Kurjer»
«Vielmi kryŭdna, što mnohija rasceńvajuć zvalnieńni jak palityčnyja akcyi. Niechta ŭ fejsbuku ŭžo dazvalaje sabie abzyvać mianie — chaj pryjdzie ŭ Instytut pahutaryć, u mianie dźviery nikoli nie začyniajucca. Kaniečnie, situacyja składanaja, bo zaraz zakančvajecca dziaržaŭnaja prahrama navukovych daśledavańniaŭ, jakaja vykonvałasia ŭ 2016-2020 hady. I jakraz u vielmi vialikaj kolkaści ludziej zakančvajucca kantrakty. Z bolšaściu ź ich ja razmaŭlaŭ, jany viedali pra heta.
Ciapier farmirujecca novaja prahrama navukovych daśledavańniaŭ na piacihodku, i pad novuju prahramu buduć pryciahvacca kadry, jakija pracujuć u Instytucie i krainie.
Učora razmaŭlali z Alaksiejem Šałandam i nijakich palityčnym pytańniaŭ nie hučała. Heta, moža, moda takaja, što treba admysłova vykłaści situacyju jak palityčnuju. Heta ich pazicyja i prava vybaru.
U suviazi z rearhanizacyjaj Instytuta mnohija adździeły, dzie pracavała mała ludziej, buduć abjadnoŭvacca. Ale heta jašče budzie abmiarkoŭvacca na vučonym saviecie. Adździeła Šałandy chutčej za ŭsio nie budzie, i centr Kryvičaninaj (centr usieahulnaj historyi i mižnarodnych adnosin. — NN) saljecca ź inšym. Nijakich palityčnych represij tut niama», — zapeŭniŭ namieśnik dyrektar.
NN: Atrymlivajecca, hetyja navukoŭcy ŭ novaj prahramie buduć niepatrebnyja?
Vadzim Łakiza: Chtości budzie patrebny, chtości nie. Kalektyŭ kančatkova sfarmirujecca paśla Novaha hoda.
NN: Supracoŭniki kazali, što ich vyklikali na prafiłaktyčnyja hutarki, byli niezadavolenyja ich vystupami.
Vadzim Łakiza: A jak pa-inšamu, kali z čałaviekam nie razmaŭlać? Samaje hałoŭnaje, kab u vystupach była adlustravana pazicyja ŭsiaho kalektyvu. Kali zapisvajecca videazvarot — kab heta było paśla kalehijalnaha rašeńnia. Bo ŭ nas pracuje bolš za 100 čałaviek. Pazicyja Instytuta historyi, maja — jany nikoli nie źmianialisia. Kožnaje zaklučeńnie robicca na karyść našaj dziaržavy.
NN: Chodziać čutki, što sam Instytut historyi mohuć prybrać. Ci jość takaja pahroza?
Vadzim Łakiza: Na siońnia takoha niama. Nie moža być krainy biez histaryčnaj navuki. Na toj ža archieałohii vielmi šmat zaviazana prajektaŭ — naprykład, zony novabudoŭlaŭ. I patrebny kožny, chto budzie pracavać na karyść krainy — nie na raźjadnańnie.
