Pad zabaronu trapili ekskursii i ananimnyja akcyi
U pieršyja dni paśla vybaraŭ u 30-tysiačnym Navahradku na vulicu vychodzili 1-2 tysiačy čałaviek. Jak i pa ŭsioj Biełarusi, tut stajali «łancuhi» žančyn u biełym z kvietkami. Syhnalili aŭtamabili. Milicyjanty adkazvali pratestoŭcam: «Žyvie!». Na ruinach zamku Mindoŭha niechta nieadnojčy vyviešaŭ nacyjanalny ściah.
U kryminalnaj spravie ab «padrychtoŭcy masavych biesparadkaŭ» i «abrazie Łukašenki» letaś u žniŭni zatrymali dvuch navahradcaŭ, Dzianisa Kireščanku i Ŭładzimiera Harocha. Ich užo asudzili na 1,5 i 7 hadoŭ adpaviedna. Inšych pratestoŭcaŭ rehularna zatrymlivali pavodle «narodnaha artykułu», tady jašče 23.34 KaAP. Ahulny pamier štrafaŭ u ich pieravysiŭ 8 tysiač dalaraŭ.
Kali ŭvosień uzmacnilisia represii, navahradcy prydumali inšy sposab być razam i zastavacca na vulicy. Vychodzili ŭ centar horadu pačytać supolna «Narodnuju volu».
Ciaham niekalkich miesiacaŭ štotydzień lehalna chadzili na ekskursii pa horadzie. Kožny raz hrupu supravadžali milicyjanty. Urešcie milicyja pryjšła ŭ muzej, jaki ładziŭ ekskursii, zatrymała supracoŭnikaŭ i ŭdzielnikaŭ. Nieŭzabavie zvolnili dyrektarku muzeju habrejskaha supracivu Tamaru Viaršyckuju, jakaja padtrymlivała suviazi z habrejami pa ŭsim śviecie, a taksama nie praciahnuli kantrakt supracoŭnicy historyka-krajaznaŭčaha muzeju ź vialikim dośviedam Halinie Kavalčuk. Ekskursii trapili pad zabaronu.
Hrupa navahradcaŭ ź niekalkich dziasiatkaŭ čałaviek praciahvała ładzić akcyi ź bieł-čyrvona-biełymi ściahami. Zdymali fota, videa, ale ŭžo z zakrytymi tvarami. Kali čarhovy rolik trapiŭ u sieciva, dadomu da žančyn Navahradka stała prychodzić milicyja. Šukali, kamu naležyć hołas na videa. Akcyi paśla hetaha taksama prypynili.
Apošnija viadomyja zatrymańni aktyvistaŭ adbylisia sioleta ŭletku, kali tyja adpačyvali ŭ lesie na bierazie raki ŭ susiednim Dziatłaŭskim rajonie. Na adnym z namiotaŭ łunaŭ nacyjanalny ściah. U les pryjechała milicyja. Uładalniku namiota Viktaru Mackieviču dali 30 dzion aryštu. Paśla hetaha aštrafavali jašče i aktyvistku Irynu Trafimik, jakaja stajała pobač i na prośbu milicyjanta zaniesła ściah u słužbovuju mašynu. Heta paličyli pikietavańniem.
Vizyty milicyi dahetul nie spyniajucca. Pryčym turbujuć užo nie miascovyja, a dziatłaŭskija.
«Bo im, vidać, niama čaho rabić u svaim rajonie», — miarkujuć navahradcy.
Prykładam, niadaŭna šukali, chto abraziŭ sudździu; u adnoj z žycharak Navahradka zładzili pieratrus, zabrali techniku amal va ŭsich jejnych svajakoŭ, chacia jana nia mieła nijakaha statusu ŭ spravie.
Niekalki čałaviek paśla pieratrusaŭ i zaviedzienych spravaŭ źjechali za miažu.
«Milicyjanty pavodziać siabie tak, byccam ničoha nie było»
Miascovyja žychary raskazvajuć, što na pačatku pratestaŭ niekatoryja milicyjanty žartavali z pratestoŭcami i vyhukvali ichnyja ž lozunhi. Ciapier taksama chtości ź siłavikoŭ moža pryjazna ŭśmichnucca i pryvitacca na vulicy z aktyvistami. Adnak u cełym u nievialikim haradku adčuvajecca padzieł na «pratestoŭcaŭ» i «jabaciek».
«U ludziej vočy raskrylisia. Apošni hod zrabiŭ čystku ŭ maim asiarodździ. Ź niekatorymi svajakami my stali kamunikavać tolki na śviaty abo prosta šlom stykiery ŭ mesendžarach. Nieznajomyja ludzi stali bližej, čym svajaki. Adkryłasia toje, što było schavana», — kamentuje surazmoŭca.
«My ž chodzim u adnu palikliniku, naviedvajem tyja ž kramy. Milicyjanty pavodziać siabie tak, nibyta ničoha nie było, byccam jany prosta rabili svaju pracu», — kaža adna z žycharak rajcentru.
«Ludzi pačali dapamahać adno adnamu»
Miascovyja aktyvisty miarkujuć, što pratest pierajšoŭ u inšy farmat. «Partyzany» praciahvajuć rasfarboŭvać horad u pratestavyja symbali, choć i nia tak aktyŭna, jak raniej.
«Adny bajacca. Druhija čakajuć, kab chtości inšy niešta zrabiŭ. Mnie milicyjant kaža: «Čaho vy chodzicie? Vam bolš za ŭsich treba? Vas 30 čałaviek. Astatnija ŭsie zadavolenyja». A ja jamu kažu: «Astatnija siadziać doma i vyzirajuć z-za firanak, chto inšy što zrobić»», — raskazvaje navahradzki aktyvist.
