Ihar pierabraŭsia va Ukrainu ŭ žniŭni 2021 hoda.
«Ja byŭ aktyŭnym i raniej: siadzieŭ na sutkach u 2010, u 2017. I zaraz, skažam tak, u niekatorych mierapryjemstvach udzielničaŭ.
I ŭ žniŭni 2021 mnie pazvanili ź milicyi, zaprasili na razmovu. Ja paprasiŭ paviestku, milicyjant pačaŭ na mianie kryčać.
Ja vyrašyŭ na razmovu nie iści, niedzie dva tydni žyŭ nie doma. U hety čas da mianie prychodzili ź pieratrusam. A paśla na lecišča da majho baćki pryjechała KDB, taksama praviali pieratrus. Nibyta niedzie niešta ŭzarvali i ja prachodžu jak śviedka. Dla mianie pakinuli paviestku: źjavicca ŭ KDB.
Ja rychtavaŭsia da viasiella, ale paraiŭsia z pravaabaroncami i vyrašyŭ źjazdžać. Pierajechaŭ u Kijeŭ».
Va Ukrainie Ihar pracavaŭ to tut, to tam. Pacichu naładžvaŭ žyćcio, da jaho pryjechała ź Biełarusi niaviesta.
«23 lutaha ja afarmlaŭ prapisku dla VNŽ, zapłaciŭ 2500 hryvień (kala 86 dalaraŭ), źniaŭ novuju kvateru ŭ Irpieni, za jakuju addaŭ 17 tysiač hryvień (amal 600 dalaraŭ), zapłaciŭšy zahadzia za dva miesiacy. Ceły dzień zajmaŭsia pierajezdam, loh spać kala 2-j nočy.
I ŭ pačatku na 6-ju hadzinu ja pračnuŭsia: pačuŭ chłapki, ubačyŭ zarava ŭ niebie. Vyhladaje, što jakraz atakavali Hastomiel, — zhadvaje Ihar. — Adkryŭ telehram, pračytaŭ naviny i adrazu pačali vyjazdžać. Zabrali znajomych, pajechali ŭ Lvoŭ. 590 kiłamietraŭ my prajechali až za 22 hadziny: darohi byli zabityja, miescami prosta stajali».
U Lvovie Ihar spyniŭsia u siabra-biełarusa.
«U Lvovie niehatyŭnaje staŭleńnie da biełarusaŭ było zaŭvažnaje. U mianie aŭto na biełaruskich numarach — na mianie adrazu ž vyklikali palicyju. Palicyja pravieryła nas i paprasiła źniać numary i nie jeździć na mašynie pa horadzie ŭvohule,
— kaža surazmoŭca. — A kali my ź siabram vychodzili ŭ horad, to pry minakach staralisia maŭčać, kab nie havaryć pa-rusku. Ukrainskaj i biełaruskaj u poŭnaj miery nie vałodajem, tamu, kali bačyli miascovych, prosta zamaŭkali, kab nie vyklikać padazreńni.
Ja čuŭ i takoje mierkavańnie, što biełarusy — zdradniki. Staraŭsia tłumačyć, što ŭ nas zadušanaja hramadskaść, jana nie ŭpłyvaje na rašeńni Łukašenki, raskazvaŭ, što ŭ nas bolš za tysiaču palitviaźniaŭ, što luby nie toj ruch — sud i turma. Namahaŭsia patłumačyć, što biełarusy nie vinavatyja, što jany nie padtrymlivajuć Pucina i Łukašenku, ale maje tłumačeńni niejak… nie ŭsprymali.
Taksama ŭ lvoŭskim domie byŭ ahulny čat. Ja pisaŭ tam adnojčy, što vyjazdžaju ŭ Polšču, pytaŭsia, ci nie pamianiaje niechta hryŭni na jeŭra ci złotyja. Susiedzi adkazvali: «Addaj hrošy vajskoŭcam!» Taksama jachidna pisali: «A čamu jedzieš u Polšču, a nie ŭ Biełaruś?»
Raniej ukraincy pavažali biełarusaŭ, ciapier ja tolki adnojčy pačuŭ ad vypadkovaha taksista, što my dobry i bracki narod. I ŭsio. Astatniaje — tolki niehatyŭ.
Šmat maich siabroŭ-ukraincaŭ adrazu pajšło abaraniać svaju krainu. Cikava, što niekatoryja brutalnyja chłopcy źjechali, a mnohija «bataniki» — mieniedžary, ajcišniki — naadvarot, zastalisia i ŭziali zbroju.
Mianie trochi hryzie, što ja nie zastaŭsia abaraniać Ukrainu. Ale, ja nie maju nijakaha vopytu, plus adkazvaju za svaju niaviestu, za baćkoŭ. I kali ty idzieš na vajnu, ty musiš być hatovy da śmierci».
Vyjechaŭšy sa Lvova, Ihar zalapiŭ čyrvona-zialony ściažok na numarach mašyny bieła-čyrvona-biełaj nalepkaj. Ale, kaža, jaho ŭsio roŭna spyniali na kožnym błokpaście, dva razy pilna abšukvali.
«Na miažy ŭkrainskija pamiežniki pavodzili siabie z nami hruba, chamili, było zaŭvažnaje ich staŭleńnie. Praviali poŭny ahlad.
I mnohija biełarusy, jakija žyli va Ukrainie hetaje niehatyŭnaje staŭleńnie ciapier adčuvajuć. Adnamu znajomamu navat prabili koły ŭ mašynie, — kaža Ihar. —
Paśla palaki jašče trymali nas kala čytyroch hadzin u niejkim pakojčyku. Z nami havaryła niejkaja žančyna i pradstaŭnik ich śpiecsłužbaŭ. Jon vielmi cikaviŭsia, čym ja zajmaŭsia ŭ Biełarusi, čamu pierabraŭsia va Ukrainu, čamu ciapier jedu mienavita ŭ Polšču».
Narešcie Ihara ź niaviestaj prapuścili. Jany niejki čas praviali ŭ Polščy, paśla pajechali ŭ Turcyju, kab trochi adpačyć i padumać, što rabić dalej.
«U Polščy ciapier zastavacca nie chaču — heta budzie napružany rehijon praz toje, što tudy vyjechała šmat biełarusaŭ i ŭkraincaŭ. Znajomaja ŭžo raskazvała, što čuła jak na vulicach vykrykvajuć «Polšča dla palakaŭ!»
Treba niejak danieści ukraincam, palakam, što biełarusy, jakija vyjechali ź Biełarusi — heta aktyvisty, jakija jakraz padtrymlivajuć Ukrainu, a nie Rasiju. Tym bolš, što šmat biełarusaŭ abaraniaje Ukrainu, — kaža Ihar. — Ja razumieju, što nie ŭsie ukraincy staviacca da nas niehatyŭna, ale taki stereatyp źjaviŭsia, jon užo mahutny, jon isnuje. Ukraincy pačynajuć usprymać biełarusaŭ jak vorahaŭ. Ich možna zrazumieć, kaniečnie, ale ž… My ciapier nibyta nacyja-izhoj».
Čytajcie taksama:
«Nibyta ŭskočyli ŭ apošni vahon ciahnika, jaki haryć». Historyja biełaruskaj mastački, što ŭciakła ŭ Hruziju
Pa zakonach vajennaha času: ukraincy kanfiskavali 25 biełaruskich fur pry sprobie vyjezdu z krainy
