Vyžyć pry tatalitarnym režymie i pry hetym zastacca biełarusami — niaprostaja zadača. Ilustracyjnaje fota: Naša Niva
Časta ludzi pytajucca, što zaraz rabić, kab niešta pamianiałasia — što rabić u situacyi, kali los Biełarusi ŭ mienšaj stupieni zaležyć ad nas, a ŭ bolšaj — ad hieapalityki. U situacyi, kali ŭ krainie ŭmacoŭvajecca tatalitaryzm (Valer Karbalevič dapuskaje, što da dna jašče daloka), a va Ukrainie praciahvajecca vajna, ad vyniku jakoj zaležyć i los biełaruskaj nacyi. Jak vyžyć pry tatalitarnym režymie i jak nam pry hetym zastacca biełarusami?
«Hadavać dziaciej, źbierahać majomaść, zarablać, rabić svaju rabotu — heta dobra, heta samo saboj, — adkazaŭ mnie brat. — Ale što ja, što my možam rabić hramadska značnaha tut i ciapier?»
Na hetaje pytańnie niama adnaho adkazu dla biełarusaŭ unutry krainy i biełarusaŭ za miažoju.
Biełarusam unutry krainy hałoŭnaje — źbierahčy siabie, «zachavać žyvuju siłu», jak skazaŭ prafiesar Łatyšonak, heta značyć, taja-taki formuła «hadavać, źbierahać, zarablać, rabić». A taksama padtrymlivać adzin adnaho («Kaho lubiš?» — «Dyk uzajemna») i zachoŭvać tajemnyja kody biełaruskaści, jeŭrapiejskaści — pieršyja ź jakich heta pracavitaść, humanizm i sumlennaść. Vyžyć pry tatalitarnym režymie i pry hetym zastacca biełarusami, jeŭrapiejcami.
U toj ža čas biełarusy, jakija apynulisia ŭ vyhnańni ci emihracyi, majuć, ja liču, dadatkovy abaviazak. Abaviazak havaryć i pisać, pramaŭlać u tym liku i za tych, chto ŭnutry krainy vymušany maŭčać dla samazachavańnia.
Łukašysty robiać usio, kab zahnać narod u maŭčańnie, kab havaryli tolki jany, tolki azaronki i bondaravy, i kab ludziam zdavałasia, što inšych mierkavańniaŭ nie zastałosia ŭžo, što praŭda ŭžo źmiašałasia z hrazioju tak, što i nie adroźniš.
ŚMI robiać svaju rabotu, i rola ŚMI ciapier najvažniejšaja, jak napisaŭ Arciom Šrajbman. Ale akramia ŚMI, havaryć pavinny i ludzi.
Voś čamu samaje prostaje, što ja mahu rabić, — pościć, zdymać, kamientavać, vykazvacca, što b ja ni čytaŭ i ni hladzieŭ, tyktok, jutub, forumy ci sajt «Našaj Nivy». I asabliva na «čužych płatformach», bo marnaja sprava — naviartać užo naviernutych.
Ja nie zajmajusia prapahandaj ci kontrprapahandaj, chočacca być vyšej za heta, ja prosta reahuju na toje, što baču i čytaju, ja dapamahaju inšym razabracca ŭ tym, u čym ja sam raźbirajusia. My ŭ takim momancie, kali hramadskaja dumka pavinna być vykazanaja ŭhołas. Mała čytać, treba pisać i zdymać. Vykazanaha (słovami, fotami ci videa), skazanaha nami, kožnym z nas nie moža być zamnoha. I hetaje samaje prostaje, pasilnaje kožnamu dziejańnie adnačasova dapamahaje zachoŭvać i ŭzbahačać našu movu i našu prynaležnaść da biełaruskaj supolnaści.
Viera pavinna vyražacca ŭ vykazvańni pry kožnaj mahčymaści — tak ja baču formułu pravilnaha dziejańnia siońnia.
