Pierchać — adno z najbolš raspaŭsiudžanych zachvorvańniaŭ skury hałavy. Prajaŭlajecca jana vialikaj kolkaściu rychłych łuskavinak na vałasistaj častcy hałavy.
U bolšasci vypadkaŭ pierchać — spadarožnica siebarei (parušeńnie funkcyi salnych załozaŭ). Źjaŭleńnie pierchaci taksama moža być źviazana z parušeńniem abmiennych pracesaŭ u arhaniźmie, krovazabieśpiačeńnia skury hałavy, niapravilnym dohladam vałasoŭ. Akramia taho, pryčynami ŭzniknieńnia pierchaci mohuć być niedachop vitaminaŭ A i hrupy V, stres, chvaroby straŭnikava‑kišačnaha trakta, a taksama hrybkovyja zachvorvanni. Jak ni dziŭna, pierchać moža źjavicca i ad… šampuniu ad pierchaci — kali jon niapravilna padabrany.
Kletki čałaviečaha arhanizma pastajanna abnaŭlajucca. Skura hałavy nie vyklučeńnie. U normie ŭ zdarovaha čałavieka kletki skury abnaŭlajucca kožnyja 25—30 dzion. I, dziakavać pryrodzie, heta adbyvajecca z imi (kletkami) nie ŭmomant, a pastupova, tak, što čałaviek hetaha nie zaŭvažaje. Inšaja reč, kali ŭ arhaniźmie adbyvajecca zboj, i tady, na žal, hety praces stanovicca prykmietnym navat dla navakolnych. Pierchać — heta admierłyja kletki. Kali ŭ vas pierchać — heta śviedčyć ab tym, što pa niejkaj pryčynie termin abnaŭleńnia kletak skury hałavy skaraciŭsia da 6—7 dzion.
Śpiecyjalisty śćviardžajuć, što na paskorany praces abnaŭleńnia kletak pramy ŭpłyŭ akazvaje asoby draždžavy hrybok, jaki i ŭ «mirnyja časy» suisnuje z nami, ale pry lubym zboi ŭ arhaniźmie adrazu ž aktyvizujecca, pačynaje ŭzmocniena razmnažacca i navat moža vyklikać zapaleńnie.
Pierchać byvaje tłustaha i suchoha typu.
Tłustaja pierchać uznikaje pry pavyšanaj tłustasci skury. Łuskavinki pierchaci žaŭtavataha adcieńnia, bujnyja, pramočanyja sakretam salnych załozaŭ, sklejvajucca adna z adnoj, bolš tryvała ŭtrymlivajucca na skury, čym pry suchoj pierchaci, i mohuć utvarać nasłajenni. Vałasy stanoviacca tłustymi, niepryjemna ilśniacca, mahčymy śvierb. Apošni tłumačycca tym, što tłušč zakuporvaje vyvadnyja pratoki salnych i potavych załozaŭ i razdražniaje niervovyja kančatki.
Suchaja pierchać uznikaje pry suchoj skury i časta supravadžajecca śvierbam. Čascinki pierchaci nievialikija. Jany raźmiaščajucca pa ŭsioj pavierchni hałavy abo pieravažna ŭ łobnaj i ciemiannoj abłaściach, radziej — u vyhladzie asobnych ačahoŭ. Suchaja pierchać uznikaje pry panižanym sałaadździalenni, skura lohka łuščycca, vałasy vyhladajuć napudranymi, łomkija i mohuć rasščaplacca na kancach. Pierchać syplecca z hałavy i bačnaja na adzienni.
Jak praviła, pierchać — prajava niejkich parušeńniaŭ u arhaniźmie, tryvožny simptom. Tamu, pierš čym pačynać baraćbu ź joju, pažadana prakansultavacca ŭ śpiecyjalista.
Lačeńnie pierchaci kompleksnaje. Važnaje miesca tut zajmajuć ahulnaŭmacavalnyja mierapryjemstvy: dastatkovy son, prahułki na śviežym pavietry, zaniatki sportam. Kali pierchać vyklikana pavyšanaj tłustaściu skury, varta abmiežavać u racyjonie kolkaść žyviolnych tłuščaŭ, vuhlavodaŭ, kuchonnaj soli, sałodkich, vostrych i vendžanych straŭ, spirtnoha. Vaša mieniu pavinna być bahatym na aharodninu, sadavinu, kisłamałočnyja pradukty. Pry suchoj pierchaci, kali pryčyna jaje — niedachop vilhaci ŭ epidermisie (pavierchnievym słoi skury), časam dastatkova adnavić vodny bałans u arhaniźmie — a praściej pić bolš zvyčajnaj vady, kab skura hałavy znoŭ nabyła zdaroŭje.
Z prablemaj pierchaci najbolš efiektyŭna i zručna zmahacca pry dapamozie lekavych šampuniaŭ, jakija pradajucca ŭ aptekach. Ich asnoŭnymi aktyŭnymi kampanientami źjaŭlajucca supraćhrybkovyja i antybakteryjalnyja preparaty. Akramia taho, niekatoryja lekavyja šampuni ŭtrymlivajuć ekstrakty traŭ, jakija rehulujuć funkcyi salnych załozaŭ, znimajuć razdražnieńnie i śvierb. Myć hałavu takim šampuniem rekamiendujecca 2 razy na tydzień na praciahu miesiaca. Dla prafiłaktyki ž dastatkova prymianiać jaho raz u dva tydni. Vielmi častaje abo praciahłaje vykarystańnie padobnych srodkaŭ moža niehatyŭna adbicca na zdaroŭi skury hałavy.
Isnujuć i inšyja lekavyja formy preparataŭ, jakija možna vykarystoŭvać u jakasci vonkavych srodkaŭ pry lačenni pierchaci, naprykład, aerazoli, łaśjony, što pieraškadžajuć razmnažeńniu mikraarhanizmaŭ na skury, ustaraniajuć smyleńnie, śvierb i zališniaje łuščeńnie. Pamiž lekavymi pracedurami vałasy varta myć zvyčajnym, lepš miakkim šampuniem.
Z fizijaterapieŭtyčnych mietadaŭ pry lačenni pierchaci šyroka prymianiajucca kryamasaž vadkim azotam i darsanvalizacyja skury vałasistaj častki hałavy. Kryamasaž vyklikaje zvužeńnie kryvianosnych sasudaŭ z nastupnym rasšyreńniem kapilaraŭ, što značna ŭzmacniaje prytok kryvi da miesca ŭździejańnia, u vyniku čaho palapšajecca siłkavańnie vałasianych cybulin. Darsanvalizacyju ažyćciaŭlajuć pry dapamozie hrabieńčataha vakuumnaha elektroda, jakim rasčesvajuć vałasy płaŭnymi ruchami. Heta dabratvorna ŭpłyvaje na krovazvarot, abmien rečyvaŭ i tonus sasudaŭ.
Pry lubym vidzie pierchaci vielmi karysna rabić masaž hałavy. Apošni ŭzmacniaje prytok kryvi da karanioŭ vałasoŭ, što palapšaje siłkavańnie vałasianoha pokryva, ačyščaje skuru ad pierchaci. Rabić taki masaž zusim nie ciažka: kožny viečar 10—15 chvilin masirujcie vałasistuju častku hałavy padušačkami palcaŭ u roznych kirunkach. Masaž lepš pačynać z rasčesvańnia vałasoŭ masažnaj ščotkaj na praciahu 2—3 chvilin.
Dastatkova efiektyŭnymi ŭ baraćbie sa «śnieham» na vałasach akazvajucca i naturalnyja raslinnyja srodki. Naprykład, pry suchoj pierchaci pasprabujcie ŭcirać u skuru hałavy sumieś ablapichi z aliŭkavym alejem (uziać u suadnosinach 1:3, nahravać na vadzianoj łazni paŭhadziny). Rekamiendujucca taksama maski dla vałasoŭ z łapuchovaha, aliŭkavaha, kunžutnaha alejaŭ: dastatkova prosta ŭcierci alej u skuru hałavy, uchutać ručnikom, praz hadzinu vałasy staranna pramyć.
Kali ž u vas tłustaja pierchać, pasprabujcie myć vałasy ciopłym nastojem pižmy. Kab pryhatavać jaho, zalicie 100 h kvietak 3 ł vady, trymajcie na vadzianoj łazni na praciahu 10 chvilin, pracadzicie. Albo pasprabujcie zmazvać skuru hałavy 2—3 razy na tydzień spirtavoj nastojkaj kalenduły. Hałavu ŭchutvajuć ručnikom i vytrymlivajuć 30 chvilin. Zatym zmyvajuć ciopłaj vadoj.
Dobra ŭmacoŭvaje karani vałasoŭ i adnaŭlaje krovazvarot liście krapivy dvuchdomnaj. Sumieś z 50 h zdrobnienaha liścia i 50 h karenišča krapivy zalivajuć 0,5 ł stałovaha vocatu i 0,5 ł vady, kipiaciać na vadzianoj łazni na praciahu 30 chvilin. Pracedžanym advaram masirujuć skuru hałavy 1—2 razy na tydzień.
Pazbavicca ad pierchaci mohuć dapamahčy i naturalnyja farbavalniki dla vałasoŭ: chna, basma, šałupińnie cybuli, ramonak aptečny, šałupajka hreckaha arecha.
