Ciońnia va ŭročyščy Cahielnia la rajcentru Červień adbyłasia paminalnaja akcyja z udziełam pradstaŭnikoŭ ambasady Litvy ŭ Biełarusi. Dyplamaty ŭšanavali pamiać svaich ziemlakoŭ, jakija byli tut rasstralanyja letam 1941 hodu razam ź inšymi źniavolenymi stalinskich turmaŭ. Raniej pamiać achviar ušanavali i biełaruskija arhanizacyi.
70 hadoŭ tamu NKVD vypraviŭ ź Miensku kalonu źniavolenych. Niamohłych pačali rasstrelvać pa darozie. A 26 červienia 1941 hodu, bajučysia, kab ich nie dahnali niemcy, savieckija kanvairy masava pazabivali viaźniaŭ. Heta byli biełarusy, palaki, litoŭcy z dałučanych da SSSR u
Ad 1989 hodu la Červienia (były Ihumien) ładziacca paminalnyja akcyi. Pra pieršyja ź ich sioleta raskazaŭ «Svabodzie» siabra
«Hrupa siabroŭ j prychilnikaŭ
Jašče pry kancy
«Ja pačaŭ źbirać dadzienyja paśla taho, jak Zianon Paźniak nadrukavaŭ u hazecie «Litaratura i mastactva» artykuł «Kurapaty: daroha śmierci». Tady ŭ rajhazecie ja taksama nadrukavaŭ niekalki narysaŭ «Kurapaty Červieńščyny».
«Paminalnyja akcyi na Cahielni ihnaruje miascovaja ŭłada. Čamu?».
Darahuž: «Bajacca! Raniej chadziła bolš ludziej. A paśla bačać, što kiraŭnik dziaržavy nie naviedvaje Kurapaty, i tamu jany zapałochanyja. Tamu j ciapier čynoŭniki rassyłajuć svaich „ahitataraŭ“ pa horadzie, a tyja zaklikajuć: „Nie chadzicie na Cahielniu! Pryjeduć litoŭcy, mała što budzie!“. Nibyta stralać navat buduć…».
U miascovych uładaŭ inšy kłopat. Havoryć supracoŭnik miascovaha krajaznaŭčaha muzeju:
«My rychtujemsia da 3 lipienia. Vydajom treci vypusk biuletenia „Znakamityja ludzi Červieńščyny“. U nas vielmi šmat kłopataŭ. Buduć šmatlikija naviedniki. Tak što nie da hetaha pakul…».
