Pralnaja mašyna Jarmošynaj 14

Hetym razam knopku prapahandysckaj pralnaj mašyny nacisnuła niebieźviadomaja kiraŭnica Centrvybarkama Lidzija Jarmošyna.

Mituśnia tłumačycca tym, što naviersie ŭsio vastrej adčuvajuć deficyt lehitymnaści. Rejtynh pravadyra ŭpaŭ nižej za kalena: pavodle danych NISEPD (zarehistravany ŭ Litvie) — da 29,3% u červieni, i pikie najchutčej što doŭžycca. Udumajciesia, asensujcie: Łukašenka siońnia de-fakta — prezident mienšaści. Zvyš taho, Zachad jaho praciahvaje bajkatavać, abrabavany narod burčyć i zakipaje… Voś i zakrucilisia vysokija načalniki, jak ujuny na patelni.

Raz-poraz Łukašenka sprabuje ŭkinuć tezu, što da samich vybaraŭ, maŭlaŭ, u zachodnikaŭ pretenzij niama, usio ŭpirajecca ŭ prablemu «tak zvanych palitviaźniaŭ». U tuju ž dudku dźmie i jaho padnačalenaja Jarmošyna, što dała dniami vialikaje intervju ahienctvu «Interfaks-Zachad».

Pierad prezidenckimi vybarami «na 90% my vykanali rekamiendacyi ABSIE», zapeŭnivaje kiraŭnica CVK. Sapraŭdy, napakaz Jeŭropie byli pryniaty dva vazy i cebar drobnych papravak u vybarčaje zakanadaŭstva. Kštałtu dazvołu kandydatam mieć svaje finansavyja fondy.

Ale ž toje kacinyja ślozy — na ličanyja chviliny telerekłamy ŭ prajm-tajm.

Darečy, nakont ŚMI. Efirnyja kvoty dla apazicyjnych kandydataŭ — mizer na fonie tatalnaj prapahandy za dziejnaha kiraŭnika. Kab ludzi rabili sapraŭdy śviadomy vybar, miedyjny pluralizm musić być pastajannym, a nie raz na piacihodku.

Dy i ŭ inšych pryncypovych pytańniach — uklučeńnie apazicyi ŭ vybarkamy, prazrysty padlik hałasoŭ — biełaruski režym skazaŭ «ad vinta!».

Zakanadaŭčyja navacyi — kštałtu kvoty dla partyj i hramadskich arhanizacyj na treć miescaŭ u vybarkamach — pieratvaryli ŭ ździek. Praktyčna pad zaviazku zapoŭnili tyja kvoty pradstaŭnikami łajalnych, butaforskich arhanizacyj.

Pavodle źviestak kampanii «Za spraviadlivyja vybary-2010», padčas apošnich vybaraŭ va ŭčastkovyja kamisii apazicyjnymi partyjami dy ruchami było vyłučana 1073 pradstaŭniki, ź ich uklučyli tolki 183, abo 17%. Miž tym ad praŭładnych struktur prajšło 93%. Ad «Biełaj Rusi», naprykład, kala čatyroch tysiač čałaviek! U vyniku apazicyjaniery skłali va ŭčastkovych vybarkamach niejkija śmiešnyja doli pracenta.

U fars pieratvaryli i nazirańnie.

Darečy, padčas hulniaŭ ź Jeŭropaj, naprykancy 2009 hoda, navat CVK prapanoŭvaŭ pašyryć paŭnamoctvy naziralnikaŭ. Ale suprać vystupiŭ sam Łukašenka: «Ja nie baču tut prablemy. U nas staršynia vybarčaj kamisii na miescy vyrašaje, kaho dapuskać da padliku hałasoŭ, a kaho nie dapuskać».

Pry hetym pani Jarmošyna maluje dramatyčnaje pałatno: maŭlaŭ, revieransaŭ u bok Zachadu «zrabili stolki napiaredadni prezidenckich vybaraŭ, što ŭ vyniku stvaryli ciažkija ŭmovy dla pracy samich vybarčych kamisij. Haspadarom u hetym vypadku pačuvaŭsia nie staršynia kamisii, a drobny palityčny avanturyst, jaki teraryzavaŭ učastkovuju kamisiju».

Biednaja viertykal, jak jana tolki vytrymała hety ździek z boku «admarozkaŭ»!

Dla paraŭnańnia. Pazaletaś aŭtar hetych radkoŭ, aśviatlajučy vybary ŭ niamiecki bundestah, pierakanaŭsia: tam nazirać za padlikam biuleteniaŭ moža ŭvohule luby achvotny, nie pakazvajučy nijakich paśviedčańniaŭ. Dy što tam Hiermanija! My bačym pa televizary, jak navat u samych zaniadbanych afrykanskich krainach usie biuleteni vysypajucca na stoł i kožny paasobku demanstrujecca prysutnym.

Biełarusi tut daloka da Afryki. Pa-pieršaje, pry padliku biuleteniaŭ naziralniki časta bačać tolki, miakka kažučy, zadnija častki tułava členaŭ kamisij. Pa-druhoje, navat sami členy kamisij nie viedajuć usioj aryfmietyki pa ŭčastku, bo kožnamu dajuć ličyć tolki asobny stosik.

Jašče adna vynachodka ŭładaŭ — raściahnutaje až na piać dzion dobraachvotna-prymusovaje daterminovaje hałasavańnie, vyniki jakoha asabliva ciažka adsačyć (a kali pašencić, to jany, byvaje, akazvajucca dyjamietralna procilehłymi aryfmietycy asnoŭnaha dnia). Na apošnich prezidenckich vybarach daterminova ŭkinuli biuleteni 23,1% biełaruskich hramadzian. Cikavy štrych: prykładna nastolki ž adroźnivajucca ličby hałasavańnia za Łukašenku pa aficyjnaj viersii i pavodle zamieraŭ niezaležnych sacyjołahaŭ.

Pani Jarmošyna i jaje satelity lubiać kivać na Zachad: maŭlaŭ, i tam hałasujuć zahadzia! Sapraŭdy, na tych samych parłamienckich vybarach u Hiermanii na ŭčastku, dzie mnie daviałosia być, kala čverci vybarščykaŭ prahałasavali daterminova.

Ale — uvaha! — tam heta robiać pa pošcie, i ŭsie kanvierty raśpiačatvajucca niepasredna ŭ dzień vybaraŭ roŭna, a 15-j hadzinie pierad vačyma naziralnikaŭ

. Adčuvajecie roźnicu?

Darečy, siońnia biełaruskaje kiraŭnictva pačynaje novuju hulniu z Zachadam. I, mahčyma, choča naviazać torh vakoł praparcyjanalnaj sistemy na parłamienckich vybarach. Bo častka analitykaŭ prytrymlivajecca sproščanaha pohladu: maŭlaŭ, vybary pavodle partyjnych śpisaŭ — heta lepiej dla apazicyi. Jano tak, ale tolki pry ŭmovie, što sami vybary jość vybarami, a nie farsam.

U inšym ža vypadku aŭtarytarnaja ŭłada sama vyrašaje, jakim partyjam nakanavana pieraadoleć barjer dy trapić u parłamient. Naprykład, pierachod na praparcyjanalnuju sistemu ŭ Kazachstanie nikolki nie pachisnuŭ pazicyi aŭtakrata Nazarbajeva. Dy i ŭ Rasii ź jaje «kiravanaj demakratyjaj» zahadzia viadoma, kaho puściać u Dumu, a chto «nie prachanže». Tam choć treśni, a ŭradžaj mandataŭ źbiare «Jedinaja Rośsija». U nas na takuju rolu rychtujuć «Biełuju Ruś».

Karaciej,

intervju Jarmošynaj pad zahałoŭkam «Vybary ŭ parłamient projduć pavodle dziejnaha zakanadaŭstva» možna traktavać i jak namier Minska padčapić Jeŭropu na vudu.

Kab bruselskija stratehi pačali ŭprošvać: nu zrabicie, zrabicie vybary pa partyjnych śpisach! Tut mohuć pałamacca dy zhadzicca, padaŭšy heta jak fantastyčny prahres. A ŭ vyniku miescy ŭ Pałacie padzielać miž «Biełaj Ruśsiu» (ilvinaja dola) dy paraj maryjanietkavych psieŭdaapazicyjnych partyj. Dla dyktatury ž tym časam razmaroziać zachodnija krynicy finansavańnia.

Jarmošyna ŭskładaje vinu za brutalny finał minułych vybaraŭ na tych, kamu treba było «pachavać pieramohu Alaksandra Łukašenki». Ale ž chiba nie pachavali kančatkova tuju piravu pieramohu sami ŭłady, abvaliŭšy ekanomiku? Dzie słavutyja 500 dołaraŭ?

Navat učarašnija «zastabiły», u jakich vočy na łob paleźli ad ceńnikaŭ, klanuć zaraz byłoha kumira. Tak što niaŭkludnyja sproby admyć minułyja vybary možna reziumavać vysłoŭjem: pamoža varonie myła, jak mierćviaku kadziła.

Alaksandr Kłaskoŭski, Narodnaja Vola

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH