Na Dzień horada z pompaj byŭ adčynieny dla naviednikaŭ Łošycki park — redkaja pa nasyčanaści abjektami histaryčnaja, kulturnaja i pryrodnaja kaštoŭnaść Minska.
Nie tolki siadzibny dom, jaki pamiataje Stanisłava Aŭhusta Paniatoŭskaha, Paŭła I, Dunina-Marcinkieviča, ale i pryroda vakoł jaho — sad akademika Vaviłava, łandšafty, ramantyčnyja ściežki vymahali asablivaha staŭleńnia restaŭrataraŭ.
Ad vulicy Majakoŭskaha Łošyca admiežavanaja daražeznym novym parkanam z cehły i mietaličnych prutoŭ. Dzie-nidzie, praŭda, jon pačaŭ užo raźjazdžacca. Plac pierad hałoŭnym uvachodam vykładzieny standartnaj plitkaj. Taja ž plitka vysłała i centralnuju aleju parku. Raniej tut była ramantyčnaja brukoŭka XIX stahodździa, dzienidzie ŭźniataja karaniami stahadovych drevaŭ alei. Jana mieła adzin minus — dryhotka pa joj jeździć aŭto.
Uražańnie, što ŭsiu Łošycu prystasavali dla aŭtamabilistaŭ i viasielnych kartežaŭ — stolki źjaviłasia asfaltavych prajezdaŭ.
Kab zabiaśpiečyć narmalny razvarot aŭto, źnieśli bramu z kavanymi dźviaryma la kaplicy XVIII stahodździa. Miesca zaasfaltavali.
Jość i inšaja viasielnaja atrybutyka — Zaručalny dub, zamočki na moście... Łošyca, ź jaje lehiendaj pra zdradu i samahubstva, — sumnieŭnaje miesca dla startu siamiejnaha žyćcia.
Kaplica, najstarejšy pomnik architektury Łošycy, dahetul u ruinach. Razburyli jaje paśla vajny, isnujuć fota, adnavić było b nieskładana. Ale 23 hadoŭ na heta było mała.
Niepadalok — ujaznaja brama ŭ majontak. Hetaj darohaju ŭlatali siudy i koni apošniaha karala Rečy Paspalitaj, i ekipaž rasijskaha impieratara, zajazdžali złaviesnyja «varanki» AHPU (u 1930-ja tut mieściłasia škoła dyviersantaŭ) i aŭto haŭlajtara Biełarusi Vilhielma Kube — Łošyca była jaho rezidencyjaj. Piłony składzienyja z novaj cehły — heta zaŭvažna pa nieakuratnaści kładki. Stary padmurak nie vytrymaŭ ich vahi, słupy pachililisia.
Kala bramy — chatka vartaŭnika, pakrytaja novaj blachaj. Praŭda, budaŭniki zabylisia pra kaniok, blachu moža ździerci pieršaja ž vichura, a vosień nahonić pad strachu vady.
Pałac ciapier atočany budaŭničymi vahončykami.
Da adnaho ź ich, zaŭvažyli my, bieh čałaviek z butelkaj. Jaho tam čakali inšyja. Było 16.00 — pracoŭny čas.
U 1988 hodzie siadzibny dom byŭ u žyłym stanie. Interjery minułych stahodździaŭ, kaminy ŭnikalnaj kanstrukcyi... Zamiest padnaŭleńnia dom amal całkam źnieśli i staviać na jaho miescy navabud. Kaminy abrynulisia. Aholenyja padmurki i sklapieńni nieviadoma, ci vytrymajuć nastupnuju zimu — mahčyma, i ich daviadziecca zamianiać bietonnaj plitoj. Restaŭracyja pieratvaryłasia ŭ asvajeńnie hrošaj.
Škada i starych bezavych łabiryntaŭ — pierad fasadam siadziby vysiekli kusty biełaha i siniaha bezu. Tak hustoŭna pasadžanaha, što ŭ svoj čas maładyja mastaki chadzili siudy «na eciudy».
Na radaść amataraŭ pryrodnych redkaściaŭ zachavałasia ciulpannaje dreva — jano raście prosta pad aknom maładoj pani, jakaja, zhodna ź lehiendaj, zrabiła sabie śmierć... Ciulpannaje dreva raniej kvitnieła raz na trypiać hadoŭ, a ciapier — štohod.
Pobač ź siadzibaj — draŭlany flihiel. Dziŭna, što jaho restaŭracyju staviać sabie ŭ zasłuhu siońniašnija adnaŭlalniki — jon byŭ paramantavany jašče ŭ 1990¬ia. Tady ž zajmieŭ i draŭlanuju kanstruktyvisckuju viežu.
Aproč «dobrych daroh», u Łošyckim parku, la stava, źjaviłasia masa płastykavych altanak.
Ludzi z navakolnych rajonaŭ, kupiŭšy harełki, prychodziać siudy.
Pierajšoŭšy mastok, možna pabačyć ruiny staroha młyna i brovara. Niekalki hadoŭ tamu jany tajamniča zhareli i nie adnaŭlalisia. Z fasada brovara źnikła ŭnikalnaja čyhunnaja plita ź ličbami «1896».
Jašče adna ruina staić voddal, u nizinie, — elektryčny młyn XIX stahodździa. Tam niepadalok i Čorny Jar, dzie ŭ 1930¬ia, kali Łošyca naležała AHPU, rasstrelvali ludziej. Pamiatny kryž, ustalavany na ich mahiłach, nieviadomyja vandały vydrali.
Zatoje ŭ Łošycy, jak rapartavali dziaržaŭnyja ŚMI, źjavilisia dziciačy haradok, viełatrasa, tenisnyja korty, amfiteatr. I — samaje hałoŭnaje — na stahadovych drevach centralnaj alei paviesili špakoŭni z nadpisam SosaSola. Niama ŭ aŭtaraŭ novaj Łošycy ni pačućcia historyi, ni hustu.
