Papularny rasijski aktor Alaksiej Šutaŭ, viadomy hledaču pa sieryjałach «Vyklik», «Jefrasińnia» i «Viartańnie Muchtara», daŭno žyvie na try miehapolisy: Maskva, Kijeŭ, Minsk.U biełaruskaj stalicy, dzie jon niadaŭna kupiŭ nieruchomaść, hieroj ekrana pravodzić amal uvieś volny ad zdymak čas. U intervju «Salidarnaści» Alaksiej raskazaŭ pra teatr, biełarusaŭ u rasijskim kino i svajo staŭleńnie da palityki.
— Kali adbyłasia vašaja pieršaja sustreča jak aktora z kino?
— Majo vialikaje kino pačałosia paraŭnalna niadaŭna. Heta sieryjał «Vyklik», jaki startavaŭ u 2006. Da taho byli roli, nie takija značnyja pa abjomie, ale ad hetaha nie mienš cikavyja. U 1998 hodzie mnie dastałasia rola junkiera ŭ «Sibirskim cyrulniku» Mikity Michałkova. Zdymki supali z pracaj u Teatry Armiena Džyharchaniana. Daviałosia na hod zvolnicca z teatra, potym viartacca… Ale zusim pra heta nie škaduju. Hety čas zapomniŭsia mienavita prysutnaściu na zdymačnaj placoŭcy, nazirańniem za tym, jak pracuje Mikita Siarhiejevič Michałkoŭ.
— Jakija adnosiny ŭ aktoraŭ sieryjałaŭ i «vialikaha» kino?
— Roznyja, ja b skazaŭ. Ale ŭ sieryjałach zdymacca nie soramna. Heta całkam zapatrabavany pradukt. Ciapier u Rasii robicca šmat jakasnych prajektaŭ, jakija i sieryjałami nazvać ciažka. Da prykładu, «Likvidacyja». U takija prajekty iduć aktory ź imionami. Iduć u pieršuju čarhu na režysiora i dobry scenar.
Choć miaža pamiž vialikim kino i sieryjałami, viadoma, isnuje.
Niekatoryja režysiory nie lubiać aktoraŭ, jakija zdymajucca ŭ rekłamie. Jany ličać, što rekłama vučyć aktora štampam, jakich potym ciažka pazbavicca na zdymačnaj placoŭcy. Choć dla mnohich dośvied pracy ŭ rekłamie — heta adna ź niešmatlikich mahčymaściaŭ realizoŭvacca ŭ prafiesii…
— Nakolki ciažka trapić u kino ŭ Rasii?
— Ciažka. Heta zaležnaja prafiesija. Akramia talentu i ŭmieńnia prabivać sabie darohu pavinnaja być peŭnaja dola šancavańnia. Šancavańnie apynucca ŭ patrebnym miescy, spadabacca… Vielmi šmat talenavitych aktoraŭ prychodzić na proby, a vybrać ź ich ciažka. Režysior sam moža nie viedać, čaho choča, albo ŭ jaho ŭžo hatovy vobraz i strašna ciažka ŭ jaho patrapić. Nie isnuje sistemy i vyraznych praviłaŭ «jak trapić u kino».
— Ci dapamahaje teatr pracy ŭ kino?
— Chutčej jość składanaści. Aktor, jaki choča hrać u teatry, naŭrad ci budzie plonna zdymacca ŭ kino, tamu što ŭsie da adzinaha mastackija kiraŭniki teatraŭ, z majho asabistaha dośviedu — heta
Ja heta razumieju, tamu što vučyŭsia ŭ Armiena Barysaviča, potym jon mianie ŭziaŭ u teatr. A tut paviejała — i ja ŭciok na ceły hod. Ale tak usio aktorskaje žyćcio ŭładkavanaje. Ciabie paklikali, i ty raptam pavinien vyrašyć za vielmi karotki pramiežak času, iści ci nie.
Ci, naprykład, sieryjał «Viartańnie Muchtara», u jakim ja zdymaŭsia ŭvieś hety hod… Jon robicca na zamovu Maskvy, ale ŭ Kijevie. Chto moža sabie dazvolić pajechać na taki praciahły termin, žyć i pracavać u inšaj krainie, majučy minimum mahčymaści bačycca ź blizkimi?! Aktor moža. Heta składanaje rašeńnie, ale dla aktora — heta chutčej norma. Časta ja pryjazdžaŭ z takimi praciahłymi kamandziroŭkami i na zdymki ŭ Minsk.
— Šmat biełarusaŭ u rasijskim kino?
— Bolšaść biełaruskich aktoraŭ, jakija
— Čamu pryjšli ŭ hetaje ramiastvo?
— Była cikavaść jašče ŭ padletkavym uzroście. I ŭ mianie jana pajšła dalej za školnuju maru. Kali pastupiŭ u 1991 hodzie na aktorski fakultet VHIKa — čas byŭ niaprosty, paŭstavała šmat pytańniaŭ, źviazanych z budučyniaj… Ale maja mara ažyćciaviłasia, ja žyŭ u tym śviecie, pra jaki maryŭ. Vakoł mianie byli takija ž ludzi z padobnym śvietaadčuvańniem. Plus mnie vielmi pašancavała z nastaŭnikami — ja trapiŭ u majsterniu Fiłozava i Džyharchaniana. I adrazu paśla zakančeńnia ŭniviesiteta, jak užo kazaŭ, Armien Barysavič ŭziaŭ mianie ŭ teatr.
— Jakija jakaści treba mieć, kab stać aktoram?
— Składana raić, tamu što hetaja prafiesija — samaja efiemiernaja z usich mahčymych. Składana skłaści azbuku prafiesijnych navykaŭ.
Mabyć, u pieršuju čarhu treba žadańnie. Upartaść važnaja, ale nie varta jaje ŭzvodzić u absalut. Talent maje dastatkova apasrodkavanaje dačynieńnie da prafiesii. U śpisie — charyzma, asabistaja skiravanaść i apantanaść… Niemałuju rolu hrajuć ludzi, jakija ciabie atačajuć, čyjoj enierhijaj ty siłkuješsia, jakija ciabie vučać. Vielmi šmat momantaŭ. Los tut maje vielmi vialikaje značeńnie…
— Chto tvaje lubimyja režysiory?
— U pieršuju čarhu — tyja, z kim pracavaŭ. Mnie chaciełasia b jak maha čaściej sustrakacca na zdymačnaj placoŭcy z kijeŭskim režysioram Sašam Kapiejkinym, u jakoha nievierahodna tvorčaja atmaśfiera ŭ pracesie zdymak. Ź picierskim režysioram i aktoram Armienam Mazikianam, ź jakim supracoŭničali na «Vykliku». Mnie cikava, kali na zdymačnaj placoŭcy adbyvajecca taki tvorčy
U lubym vypadku i ŭ teatry, i na zdymačnaj placoŭcy važny čałaviečy faktar. Pieršy raz ja pačuŭ heta ad svajho piedahoha Armiena Džyharchaniana: kali ŭ pracy aktor i režysior sychodziacca pa «hrupie kryvi», to tvorčaść budzie. Kali takaja sumiaščalnaść adbyvajecca — heta vialikaja radaść. Kali nie — praces, u najlepšym vypadku, pieratvarajecca ŭ vytvorčaść.
— A jak z tvorčaściu ŭ sieryjałach?
— U «Muchtaru», naprykład, składana. Heta naładžanaja vytvorčaść, taki zavod. Tam my usie zakładniki normy vypracoŭki. My pavinnyja źniać za dzień peŭnuju kolkaść materyjału… Pra tvorčaść kazać nie davodzicca.
— Słava i pryznańnie važnyja?
— Jość takija zaniatki, jakija źjaŭlajucca jak by łakmusavaj papierkaj, kali, sutykajučysia z toj ci inšaj pracaj, vyjaŭlajucca dobryja abo drennyja jakaści čałavieka. Aktorskaja prafiesija — jakraz takaja łakmusavaja papierka. Možna spakušacca ŭvahaj. Znoŭ ža, jak kazaŭ moj nastaŭnik Armien Džyharchanian, «słava — heta pabočny efiekt našaj prafiesii». Heta vydatnaja zaŭvaha. Za hetym efiektam možna pajści, a možna prosta ŭsprymać jaho jak dadzienaść. Tak, ja zdymajusia, rablusia miedyjnym i viadomym. I ŭsprymaju heta prosta jak dadzienaść.
— Što vas źviazvaje ź Minskam?
— Ja davoli praciahły čas pravioŭ tut na zdymačnaj placoŭcy: kala čatyroch hadoŭ. Palubiŭ Minsk ad usioj dušy. Naohuł, usiu Biełaruś — nie tolki Minsk — palubiŭ. Pieršy raz ja pryjechaŭ u Minsk u 1992 hodzie da siabra. Tady ŭ hety horad i zakachaŭsia. Vydatnaja pryroda, pyšnyja čystyja harady, vietlivyja ludzi, ź jakimi vielmi lohka pracujecca. Časta pryjazdžaju siudy z dačkoj Dašaj, pravodžu čas ź blizkimi… Voś i ciapier, padčas dvuchmiesiačnaha adpačynku paśla zdymak siomaha siezona «Viartańnia Muchtara», žyviem tut i navat paśpieli kupić kvateru.
— Alaksiej, jak vy ličycie, aktor i palityka — heta rečy sumiaščalnyja?
— Dla mianie — nie. Palityčnaja anhažavanaść aktoraŭ — pavieŭ miedyjnaści i papularnaści. Ty miedyjny, i tady ciabie prosiać skazać niešta ŭ padtrymku taho ci inšaha ruchu. Chtości z aktoraŭ hetym karystajecca, paharšajučy, jak na mianie, svajo stanovišča. Niechta sapraŭdy maje svaju pazicyju, ale dosyć jamu zapłacić kruhleńkuju sumu, i jana moža źmianicca.
Kab zajmacca palitykaj, treba čas, žadańnie, być u temie, treba paprostu pakłaści žyćcio, kab sapraŭdy nieści svaju misiju — na karyść vybarščykaŭ. Heta nie pavinna być čymści paviarchoŭnym. Što da mianie, to stolki času ja nie maju, a być pieškaj, tvaram, jaki pradstaŭlaje čyjeści łozunhi, — liču niesumlennym zaniatkam.
Heta majo asabistaje pierakanańnie. Ja nie cikaŭlusia palitykaj i nie imknusia ź joj choć niejak sudakranacca.
