Bitva na Niamizie, jakaja adbyłasia 3 sakavika 1067 h.— najbujniejšaja bitva ŭ historyi rańniesiaredniaviečnaj historyi nie tolki Połaččyny, ale i ŭsioj Biełarusi, adna z najbujniejšych bitvaŭ Staražytnaj Rusi.

Bitva mieła šyroki rezanans na ŭschodniesłavianskich ziemlach. Ab joj dobra pamiatali jašče ŭ ChII st., z bollu i dakoram pisaŭ ab joj aŭtar «Słova pra pachod Iharavy».

Ab realnych pryčynach (nie začepkach) sutyknieńnia połackaha kniazia Usiasłava Bračysłaviča (siońnia bolš viadomaha ź lohkaj ruki niekatorych historykaŭ jak Usiasłava Čaradzieja) možna tolki zdahadvacca. Adnak vidavočna, što ŭ značnaj stupieni jano było vynikam imknieńnia Usiasłava vyjsci ź niavyhadnaha dla Połaččyny sajuza ź Jarasłavičami. Połackaja ziamla mieła dastatkova srodkaŭ i resursaŭ, kab samastojna rašać svaje ŭnutranyja zadačy.

Źniešniepalityčnyja intaresy Połackaj ziamli nie supadali sa źniešniepalityčnymi intaresami paŭdniovaj Rusi. Apošniaja viała pastajannuju baraćbu z kačeŭnikami i tamu sajuz ź Jarasłavičami vymahaŭ ad Usiałava Bračysłaviča nieapraŭdanych achviaraŭ i vydatkaŭ jak udzielnika pachodaŭ na kačeŭnikaŭ. Razryŭ sajuznickich adnosinaŭ, vidavočna, i pasłužyŭ pryčynaj baraćby Kijeva, Čarnihava i Pierajasłaŭla z Połackam.

U połackaha kniazia byli realnyja padstavy, kab rašycca vyjsci ŭ adkryty boj i dać adpor šmatlikim vojskam Jarasłavičam. Vidavočna, jon byŭ upeŭnieny ŭ spačuvanni z boku žycharoŭ Połackaj ziamli, častka jakich, da taho ž, składajučy kniažaskaje apałčeńnie, nie było, u pryvatnasci, zacikaŭlena va ŭdziełach u vajennych kampanijach, nie źviazanych z intaresami ziamli. Ab hetym śviedčyć i mužnaja abarona horada Usiasłava — Mienska, jakaja papiaredničała bitvie, a taksama vyniki abarony. Žychary Mienska začynilisia ŭ horadzie, a kali horad byŭ zachopleny — usio mužčynskaje nasielnictva było zniščana, a žančyny i dzieci ŭziaty ŭ pałon.

Darečy, heta pieršaja zhadka Mienska, jaki ŭ 2007 h. adznačaje svoj 940‑y jubilej (adličvajučy z hoda pieršaj zhadki). Realnyja vyniki bitvy byli trahičnyja dla Połackaj ziamli — Usiasłaŭ byŭ razbity. Adnak vyniki bitvy varta razhladać bolš šyroka. Da śmierci Usiasłava (pavodle letapisaŭ — u 1101 h.) kijeŭskim kniaziam tak i nie ŭdałosia ŭciahnuć Połackuju ziamlu ŭ maštabnyja mierapryjemstvy, jakija nie zakranali jaje intaresaŭ. Da śmierci Usiasłava Połackaha — adnaho z najbolš mahutnych, jaskravych i nieardynarnych kniazioŭ Staražytnaj Rusi — Połackaja ziamla zachoŭvała poŭnuju samastojnaść.

Bitva na Niamizie, abarona Mienska, asoba połackaha kniazia Usiasłava Bračysłaviča, darečy, zasnavalnika Mienska, patrabuje ŭviekaviečańnia ŭ vyhladzie pomnika.

Pavodle: Alaksandr HRUŠA, zahadčyk adździeła historyi Biełarusi siarednich viakoŭ i pačatku Novaha času Instytuta historyi NAN Biełarusi, kandydat histaryčnych navuk, «Źviazda»

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0