Tak paviałosia, što ŭvaha mužčynskamu zdaroŭju nadajecca značna mienšaja, čym žanočamu. I žančyny mužčyn, i mužčyny sami siabie časta bačać takimi mašynami dla zarablańnia hrošaj i vykanańnia samaj ciažkaj pracy. «Mužčyna nie skardzicca», «mužčyna nie chvareje», «mužčyna nie pryznajecca» — da hetych normaŭ pavodzinaŭ pryvučajuć z małoha.
Žančynam pastajanna nahadvajuć pra nieabchodnaść praviaracca ŭ hiniekołaha. Mnohija biełaruskija mužčyny ž, pakul peŭnyja prablemy nie prymusiać terminova biehčy da doktara, źjaŭlajucca na «mužčynskaj» praviercy tolki padčas pryzyvu ŭ vojska. Miž tym ryzyki repraduktyŭnaha i seksualnaha zdaroŭja mužčyn stali navat temaj daśledavańnia AAN.
Zdarovy ład žyćcia
Daktary kažuć: lepš zajmacca prafiłaktykaj, čym lačycca. Svoječasovyja vizity da doktara i zdarovy ład žyćcia dapamohuć praduchilić nie tolki niazručnaści, źviazanyja ź infiekcyjami, jakija pieradajucca połavym šlacham, ale i takija surjoznyja zachvorvańni, jak rak prastaty i biaspłodździe, prablemy z seksam.
Nie zabyvajcie pra rehularnyja zaniatki sportam, zbałansavanaje charčavańnie, vyklučycie škodnyja zvyčki, układajcie čas i vysiłki ŭ vybudoŭvańnie dobrych adnosin ź siamjoj, kachanymi i siabrami, bo psichałahičny dabrabyt hraje važnuju rolu ŭ repradukcyjnym i seksualnym zdaroŭi.
Dziacinstva
Paśla naradžeńnia doktar zvyčajna praviaraje ŭ chłopčyka, ci niama ŭ jaho anamalii raźvićcia pałavych orhanaŭ. Byvajuć vypadki, kali z tych ci inšych pryčyn moža być parušany praces apuskańnia jaječkaŭ u mašonku, što ŭ vyniku bolš vysokaj tempieratury ŭ brušnoj połaści moža pryvieści da biaspłodździa. U takim vypadku dziciaci robiać apieracyju. Varta adznačyć, što i ahulnaje zdaroŭje chłopčyka ŭ dziacinstvie vielmi važnaje. Jaŭhien Juško, dacent kafiedry ŭrałohii Biełaruskaha dziaržaŭnaha miedycynskaha ŭniviersiteta, kandydat miedycynskich navuk, hałoŭny ŭrołah kamiteta pa achovie zdaroŭja Minharvykankama, papiaredžvaje, što zapalenčyja zachvorvańni, pieraniesienyja ŭ dziacinstvie, mohuć paŭpłyvać na repradukcyjnuju funkcyju ŭ budučyni.
Padletkavy ŭzrost
Navukoŭcy mnohija hady pravodziać daśledavańni, kab vyśvietlić pryčyny mužčynskaha biaspłodździa. Na siońniašni momant ich naličvajecca bolš za dziasiatak, mnohija ź ich mohuć zaradzicca ŭ padletkavym uzroście. Pavodle słovaŭ Jaŭhiena Juško, jaki spasyłajecca na daśledavańni rasijskich navukoŭcaŭ, asnoŭnyja pryčyny — infiekcyi hienitalij (22,1%), jakija časta pieradajucca połavym šlacham, varykacele (14,9%), jakoje sustrakajecca ŭ 10–15% padletkaŭ, ideapatyčnaja aliha-, astena-, teratazaaśpiermija (22,8%), što maje dačynieńnie da jakaści śpiermy. U kožnaha treciaha pacyjenta vyjaŭlenaje spałučeńnie dvuch i bolš faktaraŭ.
Infiekcyi, jakija pieradajucca połavym šlacham
Pavodle źviestak Suśvietnaj arhanizacyi achovy zdaroŭja, takija infiekcyi sustrakajucca najbolš časta siarod maładych ludziej va ŭzrostavaj hrupie 20–24 hady, za jakoj staić ŭzrostavaja hrupa 15–19 hadoŭ. SAAZ padličyŭ, što kožny hod takimi infiekcyjami zaražajecca prykładna adzin z 20 maładych ludziej (jak junaki, tak i dziaŭčaty). Časta zachvorvańni, jakija pieradajucca pałavym šlacham, praciakajuć bieśsimptomna i tamu nie lečacca mnohija hady.
U padletkavym uzroście, kaža prafiesar univiersiteckaj kliniki horada Lajpcyha, doktar miedycyny Uve Paaš, vielmi važna, kab junaki mieli infarmacyju pra połavaje vyśpiavańnie i infiekcyi, jakija pieradajucca połavym šlacham. Prafiesar Paaš rekamienduje paśla zaviaršeńnia pieryjadu narmalnaha pałavoha vyśpiavańnia, kali adbyłosia stanaŭleńnie repradukcyjnaj funkcyi, prykładna va ŭzroście 18–22 hadoŭ naviedać «mužčynskaha» doktara, jaki pravieryć funkcyju połavych załozaŭ. Kali isnujuć peŭnyja pieradumovy, padčas połavoha vyśpiavańnia nieabchodna praviarać endakrynnuju sistemu, stan jakoj upłyvaje na repradukcyjnuju i seksualnuju funkcyju.
Siaredni ŭzrost
Adna z samych niebiaśpiečnych ryzyk repradukcyjnaha zdaroŭja ŭ darosłych mužčyn, pa słovach prafiesara Paaša, — rak jaječkaŭ. Peŭnyja zachvorvańni mohuć paŭpłyvać na funkcyju nasieńnikaŭ, što vyklikaje ryzyku raźvićcia hetaha vidu raku. Pavodle infarmacyi rasijskaj kliniki «Andros», rak jaječkaŭ — najbolš častaja złajakasnaja puchlina ŭ mužčyn 20–40 hadoŭ. Kali ŭ dziacinstvie ŭ chłopčyka byli prablemy z apuskańniem jaječka ŭ mašonku, a ŭ stałym uzroście jaječki niedaraźvityja (zanadta miakkija abo zanadta ščylnaj kansistencyi), baćka ci dzied chvareli na rak jaječka, ci jość biaspłodździe, ci mužčyna chvory na sindrom Klajnfieltera, to jon znachodzicca ŭ hrupie ryzyki, i jamu rekamiendujecca štohod naviedvać urołaha, a taksama kožny tydzień pravodzić samapalpacyju jaječkaŭ. Kali niešta turbuje, kaža prafiesar Paaš, abaviazkova treba źviartacca da prafiesijanałaŭ.
Taksama kožny mužčyna pavinien sačyć za ahulnym stanam svajho zdaroŭja, nie dapuskać atłuścieńnia i h.d. Pry pavyšanaj vazie i raźvićci cukrovaha dyjabietu, naprykład, ryzycy dadatkova padlahaje jak mahčymaść vieści paŭnavartasnaje seksualnaje žyćcio, tak i mahčymaść mieć dziaciej.
Pažyły ŭzrost
Pažyłym mužčynam varta pastajanna sačyć za ŭzroŭniem kryvianoha cisku, cukru ŭ kryvi i chalesterynu, kaža prafiesar Paaš. Pavodle jaho słovaŭ, ryzyki mužčynskaha zdaroŭja pažyłoha ŭzrostu ŭklučajuć rak prastaty, dabrajakasnuju hipierpłaziju prastaty (abo adenomu prastaty) i hipahanadyzm.
Rak prastaty
Rak prastaty ŭvachodzić u piaciorku asnoŭnych pryčyn śmiarotnaści ankałahičnych chvorych u Biełarusi. Pieršy faktar ryzyki — uzrost, bolšy za 50 hadoŭ, druhi — spadčynnaść. Inšyja viadomyja ryzyki, jakija taksama mohuć syhrać rolu ŭ raźvićci raku prastaty, zhodna ź Jeŭrapiejskaj urałahičnaj asacyjacyjaj, — charčavańnie z vysokim utrymańniem žyviolnych tłuščaŭ, spažyvańnie ałkaholu, uździejańnie ultrafijaletavaha vypramieńvańnia, apramianieńnie na pracoŭnym miescy, uździejańnie ciažkich mietałaŭ.
Doŭhi čas (byvaje, što i 10 hadoŭ) rak prastaty moža praciakać bieź simptomaŭ. U hetym i zaklučajecca jaho asnoŭnaja niebiaśpieka. Časam u chvorych adznačajucca pačaščanaje mačavypuskańnie, častyja mačavypuskańni nočču, pasłableńnie strumianiu mačy. Mužčyna pačynaje fizična adčuvać prablemy, kali ŭžo źjaŭlajucca mietastazy i chirurhična puchlinu vylečyć amal niemahčyma.
Kab rak prastaty nie staŭ žyćciovym prysudam, daktary nastojliva rekamiendujuć mužčynam, starejšym za 40, raz na dva hady vymiarać uzrovień prastataśpiecyfičnaha antyhienu. Heta białok, što vypracoŭvajecca prastataj, kancentracyja jakoha padvyšajecca pry zachvorvańni. Pa słovach Andreja Varaksy, zahadčyka ŭrałahičnaha centra Pieršamajskaha rajona Minska, svoj uzrovień PSA pavinien viedać kožny mužčyna, starejšy za 50 hadoŭ. U Biełarusi takuju pravierku možna prajści va ŭrałahičnym centry pa miescy žycharstva.
Adenoma prastaty
Adenoma prastaty (dabrajakasnaja hipierpłazija prastaty) taksama dyjahnastujecca z dapamohaj vymiareńnia ŭzroŭniu PSA. Heta dabrajakasnaja puchlina, nie daje mietastazaŭ, što jość hałoŭnym jaje adroźnieńniem ad raku prastaty. Simptomami mohuć być častaje mačavypuskańnie i pazyvy na jaho, pasłableńnie strumianiu mačy i pavyšany abjom mačy ŭ načny čas.
Mužčynski hipahanadyzm
Mužčynski hipahanadyzm — heta kliničny sindrom, vyklikany niedachopam harmonaŭ andrahienaŭ. Dadzienyja harmony adkazvajuć za raźvićcio druhasnych pałavych prykmiet, pavyšajuć seksualnuju ciahu, častatu i siłu erekcyi. Andrahieny hrajuć vyrašalnuju rolu ŭ raźvićci i padtrymańni repradukcyjnaj i seksualnaj funkcyj. Na hetym fonie ŭ chvorych taksama nazirajecca panižany ŭzrovień testasteronu.
Zhodna ź Jeŭrapiejskaj urałahičnaj arhanizacyjaj, hipahanadyzm moža niehatyŭna paŭpłyvać na pracu mnohich orhanaŭ i ŭ cełym pahoršyć jakaść žyćcia. Paźniej jon moža stać pryčynaj panižanaj repradukcyjnaj funkcyi, seksualnaj funkcyi, panižanaha farmavańnia myšcaŭ i minieralizacyi kostak, parušeńnia tłuščavaha abmienu. Niedachop andrahienoŭ pavialičvajecca z uzrostam, tamu hipahanadyzm pieravažaje siarod pažyłych mužčyn, mužčyn, jakija pakutujuć na atłuścieńnie i mužčyn sa słabym stanam zdaroŭja. Doktar dyjahnastuje chvarobu pa cełym šerahu prykmiet, a taksama vymiaraje ŭzrovień testasteronu.
Vykazvajem padziaku Alaksandru Markieviču,
