Ułada silicca, kab manifestanty čulisia biaspraŭnymi i izalavanymi. Tysiačy słužbistaŭ udzielničajuć u akcyjach zapałochvańnia i ačapleńnia, ale heta, zdajecca, tolki ŭzmacniaje ŭ pratestoŭcaŭ pačućcie maralnaha abaviazku.
Roŭna a piataj hadzinie płošča Jakuba Kołasa była pierakrytaja milicyjantami i ludźmi ŭ cyvilnym. Usie kramy, u tym liku najbolšy ŭ krainie CUM, byli zamknionyja «z techničnych pryčynaŭ». Ułada staranna vypracoŭvaje novyja taktyki baraćby z nacyjanalnymi manifestacyjami.
A šostaj hadzinie la płoščy Jakuba Kołasa z boku CUMu pačali źjaŭlacca palityki. Pryjšli zajaŭniki — Alaksiej Janukievič, Juraś Ziańkovič, Valancina Palevikova. Tut ža byŭ i Alaksandar Milinkievič. Litaralna praź niekalki chvilinaŭ Ziańkovič zaklikaŭ ludziej nakiroŭvacca da Akademii navuk. Spačatku kalona naličvała paru socień čałaviek, ale jana pastajanna nabirała moc.
«Maładafrontaŭcy» ŭźniali pieršyja bieł‑čyrvona‑biełyja ściahi i razharnuli raściažku «Čarnobylski šlach», dziaŭčaty razdavali papiarovyja ściažočki. Zdavałasia, što ich u rukach trymała pałova kalony.
U svaju čarhu častka ludziej źbirałasia la Akademii navuk. Pieršym transparant razharnuŭ były palitviazień Siarhiej Skrabiec — «Svabodu Kazalinu». Potym pačali źjaŭlacca nacyjanalnyja, mienskija, eŭrasajuzaŭskija, ahepešnyja ściahi, čyrvona‑čornyja anarchisckija štandary, byli ściahi chryścijanskaj demakratyi. Častka moładzi była apranutaja ŭ žoŭtyja sakołki, na tvarach — reśpiratary.
Paśla taho, jak dźvie kalony złučylisia, mierkavałasia, što vystupić prafesar Nikitčanka, jaki musiŭ ahučyć rezalucyju «Čarnobylskaha šlachu‑2007», ale ŭ horadzie była aryštavanaja hukaŭzmacnialnaja aparatura, tamu vystupu nie adbyłosia. Arhanizatary sčakali, pakul na placoŭku da Akademii navuk padciahnucca ŭsie ŭdzielniki akcyi. Zdavałasia, što ludziej nia mieniej, čym było tutaka na mitynhu na Dni Voli. Juraś Ziańkovič u mehafon zaklikaŭ ludziej iści da Čarnobylskaj kaplicy.
Pierad pačatkam akcyi naziralniki prahnazavali, što šmat ludziej admovicca iści da Banhałoru. Nasamreč tak nie adbyłosia, kalona družna rušyła ŭbok vulicy Surhanava. Milinkievič byŭ vierny svaim raniejšym słovam, što bolej nie źbirajecca chadzić na Banhałor, i zastaŭsia razdavać aŭtohrafy.
Amapaŭcy nadziejna pierakryli praspekt, kab nichto nie sprabavaŭ ruchacca ŭ bok Nacyjanalnaj biblijateki. Nikomu nie karcieła praryvać kardony.
Na vulicy Surhanava byli razabranyja chodniki, tam prachodziać ramontnyja darohi, tamu ruchacca davodziłasia pa prajeznaj častcy. Zvyčajnyja milicyjanty ani nie supraciŭlalisia hetamu. Kolkaść ludziej usio pavialičvałasia. Žychary vulicy Surhanava vitali akcyju vyviešvańniem bieł‑čyrvona‑biełych ściahoŭ na balkonach, aŭtamabilisty syhnalili ŭ znak padtrymki.
U pačatku kalony nieśli raściažku «Čarnobylski šlach». Jašče krychu papieradzie mahutnyja salihorcy Pavał Batujeŭ i Illa Šyła nieśli čarnobylski zvon. U pieršym šerahu išli Viktar Ivaškievič, Vincuk Viačorka, Viačasłaŭ Siŭčyk, Anatol Sidarevič. U centry kalony — Siarhiej Kalakin i Anatol Labiedźka.
Šeściem vielmi ŭdała kiravali Źmicier Chviedaruk i Jarasłaŭ Hryščenia, chłopiec z Baranavičaŭ, šosty abvinavačany ŭ spravie «MF». Hryščenia maje liderskuju charyzmu. Ludzi prysłuchoŭvajucca da jahonych słovaŭ, robiać tak, jak jon kaža. Ciapier nie padajecca dziŭnym, čamu mienavita hety chłopiec paŭstanie pierad sudom. U takich, jak Hryščenia, ułady bačać vialikuju niebiaśpieku.
Demanstranty mieli nastupnyja raściažki: «Małady front», «Budujučy novuju AES — pomni pra pamyłki minułaha», «Biełaruś biez AES», «Ruki preč ad čarnobylskich ilhot», «Atam mirnym nie byvaje», «Nie — druhomu Čarnobylu», «Za alternatyŭnuju enerhiju».
Na skryžavańni vulic Surhanava i Jakuba Kołasa milicyjanty pačali vyciaśniać ludziej na tratuar, padjechała dva dziesiatki mašynaŭ ź mihałkami. Pačalisia nievialikija sutyčki, milicyjanty pasprabavali zatrymać najbolš aktyŭnych udzielnikaŭ, ale ludzi ich adbili.
Urešcie, padjechali dva dziasiatki milicejskich mašynaŭ, litralna adciskajučy ludziej, i demanstranty byli vymušanyja taki zbočyć na chodniki, raz‑poraz pieraskokvajučy praź jaminy i hrudy druzu. Kolkaść udzielnikaŭ dasiahnuła 7‑10 tysiač čałaviek.
Za manifestacyjaj nazirali dyplamaty krainaŭ Eŭrasajuzu i ZŠA. Kiraŭnik adździaleńnia švedzkaha pasolstva Eryksan nastupnym čynam prakamentavaŭ akcyju: «Nie nastolki istotna, kolki ludziej vyjšła, hałoŭnaje, što ludzi zaśviedčyli hatoŭnaść vychodzić. Pryjemna, što siarod ludziej panuje taki pazytyŭny nastroj».
Niedzie a vośmaj šeście padyšło da Čarnobylskaj kaplicy. Vystupiŭ prafesar Ivan Nikitčanka, začytaŭ tezy rezalucyi «Čarnobylskaha šlachu». Paśla była ahučanaja malitva za Biełaruś, a skončyłasia ŭsia akcyja dvaccać adnym udaram u čarnobylski zvon.
«Čarnobylski šlach» paćvierdziŭ vialikuju mabilizacyjnuju hatoŭnaść prychilnikaŭ pieramienaŭ. Kolkaść udzielnikaŭ viesnavych akcyjaŭ apazycyi pieraŭzyšła navat samyja śmiełyja prahnozy. Asnoŭnuju masu manifestantaŭ skłała moładź. Siarod tych, chto pryjšoŭ na akcyju, nie było ŭpadnickich nastrojaŭ, ludzi vypramieńvali pazytyŭ.
Ułada silicca, kab manifestanty čulisia biaspraŭnymi i izalavanymi. Tysiačy amonaŭcaŭ i supracoŭnikaŭ roznych orhanaŭ udzielničajuć u akcyjach zapałochvańnia i ačapleńnia, ale heta, zdajecca, tolki ŭzmacniaje ŭ pratestoŭcaŭ pačućcie maralnaha abaviazku.
Uražvaŭ 18‑hadovy chłopiec z Smarhoni, Uładzimier Šulžycki, vypusknik pryborabudaŭničaha PTV. Jaho zatrymali, viedajučy, što jon źbirajecca ŭ stalicu i vypuścili ŭ 11.15, niby na ździek, viedajučy, što apošni ciahnik z horadu adjaždžaje ab 11.30, a da stancyi voddal. Tady chłopiec sieŭ na rovar i prajechaŭ 40 km da Maładečna, kab stul sieści na elektryčku.
…Kali ludzi viartalisia pa vulicy Surhanava, adbylisia dramatyčnyja sutyčki moładzi specnazam. Pryčynaj była admova junakoŭ zharnuć bieł‑čyrvona‑biełyja ściahi. Paśla šturchaniny ŭ aŭtazaku akazalisia šasnaccać čałaviek. Siarod ich adzin z zajaŭnikaŭ «Šlachu» Juraś Ziańkovič. Ich advieźli ŭ Centralny RUUS, pratrymali paru hadzinaŭ, uziali adbitki palcaŭ, sfatahrafavali i vypuścili.
U toj sytuacyi čornakašulniki‑amonaŭcy nie raźbirali ni staroha ni małoha. Siarod źbitych akazalisia 70‑hadovy litaraturaznaŭca Ŭładzimier Sodal i jahonaja pensijanerka‑žonka. Hety zasłužany čałaviek, małaletni viazień nacyzmu, jaki doŭhija hady vioŭ na TV prahramu «Rodnaje słova», skaža horkija słovy: «Amonaŭcy dziejničali niečakana i nachabna. Ja moh by adbiehčy, ale hodnaść nie dazvoliła. Čamu ja, jaki pieražyŭ u dziacinstvie strašnyja hady akupacyi, pavinien u niezaležnaj Biełarusi ŭ mirnyja dni biehčy?»
U.Sodal nie źbirajecca padavać skarhu na dziejańni supracoŭnikaŭ MUS, bo ličyć heta biessensoŭnym.
