7 červienia na «Biełaruśfilmie» adbyłasia prezentacyja novych stužak. Presie byli pakazanyja dakumentalny film «Viartańnie Atary» stałaha režysera Ŭładzimiera Cieśluka i debiutnaja ihravaja karcina Maryi Mažar «Vorahi».
Viartańnie Atary (Vozvraŝienije Otari)
Biełaruś, 2007, kalarovy, 20 chv.
Režyser-aperatar: Uładzimier Cieśluk
Žanr: Dakumentalny partret
Adznaka: 4 (z 10)
Piać hadoŭ tamu Atary, były čempijon SSSR pa volnaj baraćbie, pradaŭ kvatery ŭ Tbilisi j pierajechaŭ u Biełaruś, na radzimu žonki. Ciapier jon žyvie ŭ Barysavie – i treniruje dziaŭčatak, kab tyja stalisia čempijonkami…
Chacia doŭhija synchrony, charakternyja dla televizii, zanudliva archaičnyja – sam hieroj vyrazny. A scena spartovaha spabornictva – z emocyjami, tłumam, krykam i potam – źniataja nadziva choraša. Heta sapraŭdnaja chareahrafija boju, adlustravanaha praz reakcyju samoha Atary. U asobnych kavałkach – stužka mocnaja, ale dla 20-chvilinnaj karcinie ich zamała.
Vorahi (Vrahi)
Rasieja – Biełaruś, 2007, kalarovy, 78 chv.
Režyserka: Maryja Mažar
Roli vykonvajuć: Julija Auh, Aksel Šryk, Alena Jacko, Hienadź Harbuk, Alesia Puchavaja, Zinaida Zubkova, Viktar Vasiljeŭ.
Žanr: Psychalahičnaja vajskovaja drama
Adznaka: 4,5 (z 10)
1942 hod. U biełaruskaj vioscy kvatarujuć niamieckija žaŭniery. Bai iduć dzieści daloka i pakul nie čaplajuć viosačku, tolki zredku pa šašy jeduć tanki. Cichi pobyt: žančyny majuć bializnu j hatujuć ježu, a žaŭniery čytajuć zabaronienaha Hajne. Krochkaje j naściarožlivaje žyćcio, kali idealohija hublaje svaju siłu – i zastajucca prosta zvyčajnyja ludzi, jakija isnujuć razam. Ale ŭ vajny svaja lohika – i nieŭzabavie kožny zrobić svoj vybar: zastacca čałaviekam, ci pajści ŭ słužki Mołachu…
Biełaruska Maryja Mažar, jakaja vučyłasia ŭ našym Instytucie kultury, skłała scenar, šče kali pastupała va VHIK. Scenar, jaki napačatku nazyvaŭsia «Adździalić ahoń ad połymia», vyklikaŭ zacikaŭlenaść u Rasiei i atrymaŭ «Srebnaha Viciazia».
Kursavaja stužka Mažar «…Za imia majo» ŭznaharodžanaja VHIKam, a dyplomnaja karcina «Sabaka» zasłužyła pryz hladackich sympatyj.
Maryja Mažar zaplanavała trylohiju pra vajnu.
U Biełarusi da prapanoŭ Mažar pastavilisia ź vialikaju naściarohaj, ale, kali finansavać debiutnuju stužku ŭziaŭsia rasiejski režyser Alaksiej Učyciel, pahadzilisia na sumiesnuju pracu.
Na pres-kanferencyi Hienadź Harbuk i Zinaida Zubkova (u filmie – sialanka) vielmi emacyjna havaryli pra stužku – i dzialilisia svaimi vajskovymi ŭspaminami. «Heta ŭsio praŭda!»
Film biełaruski Maryi Mažar roźnicca ad sučasnaj biełaruśfilmaŭskaj pradukcyi.
Karcina admaŭlajecca ad sastarełych vajskovych štampaŭ – i prapanuje ekzystencyjna-liryčny padychod da zvykłaje temy. Usie hieroi stužki – nie idealahičnyja schiemy, a ludzi.
Zakadravy raspovied viadziecca ad imia dziciaci, jakoha my tak i nie ŭbačym... bo jano zahinuła.
Adčuvajecca j upłyŭ Kamiu: aficer prapanuje žančynie zamianić svajho syna, jakoha musiać paviesić, na luboje inšaje dzicia.
“Ahulnačałaviečy” padychod kardynalna supiarečyć falšyvamu “stalinskamu” patasu (“Vam zadańnie”, “Hłybokaja płyń”). Niama ničoha ahulnaha i z erotyka-šynelnaju bieskanfliktnaściu meladramy “Jašče pra vajnu”. Mastackija srodki pa-režyserku strymanyja – i nie vytyrkajucca niepatrebnym eksperymentavańniem (“Strach”).
Pieršaja vialikaja rola biełaruskaj aktrys Alesi Puchavoj (źniałasia ŭ epizodzie “Koleru kachańnia”) – vyjšła pierakanaŭčaj i valavoj. Hienadź Harbuk, jaki paśla “Znaku biady”, staŭsia ŭsiebiełaruskim Pietrakom, u henaj karcinie hieroj z chitrynkaj: pradaje niemcam aplovanaje sała j ciškom padpiłoŭvaje mastki. Ale Hienadź Harbuk, Zinaida Zubkova i Alesia Puchavaja – druhaplanavyja persanažy karciny.
Najbolej stužka Mažar nahadvaje rasiejski film “Franc i Palina”, a mova biełaruskich hierojaŭ pieravažna rasiejskaja (patrabavańnie prakatčykaŭ).
Biełaruskaja vajskovaja tema stanovicca adnoj z klučavych temaŭ rasiejskaha kino.
Ale, u adroźnieńni ad “Franca i Paliny”, stužka Mažar pazbaŭlena hlamurnaj cukiernaści: heta žyćcio, heta pobyt – heta… nizki biudžet.
I chacia scenar stužki nie daskanały, u filmie nie prajaŭleny “chičkokaŭskija” padteksty, a sama ekzystencyjnaja prapanova pa zamienie dziciaci zusim nie vyhladaje pierakanaŭčaj – karcinie nielha admović u adnym. Heta čałaviečy pozirk Asoby.
Heta mudraść serca – da jakoj darastaje daloka nia kožny režyser. Heta spačuvańnie j nievarožaść da čałavieka.
Brakuje dośviedu, brakuje hłybinnych słajoŭ, stvoranych vyklučna režyserskaju plastykaj, brakuje trapnych žestaŭ; brakuje… dyj, chto skazaŭ, što nie brakuje hrošaj?
Ale z peŭnaściu možna skazać: Biełarusi pašancavała jašče z adnym režyseram.
Kali, kaniešnie, Maryja Mažar budzie zdymać u Biełarusi.
Kali znojducca hrošy i miascovaje asiarodździe budzie da jaje prychilnym.
Šyroki prakat karciny raspačniecca ŭ vieraśni, a na 3 lipienia zaplanavanaja premjera.
Fatahrafii pradstaŭleny reklamnym adździełam "Biełaruśfilmu".
