Kastuś Łukašoŭ u turemnaj kletcy. Jon kašlaje, vočy bliščać ad niadosypu j prastudy. Ale havoryć jon hučniej za prakurora j sudździu.
Łukašoŭ całkam admaŭlaje abvinavačańnie, što šturchaŭ milicyjantaŭ i najechaŭ na adnaho ź ich mašynaju. Kaža, milicejskich paśviedčańniaŭ nia bačyŭ.
Maci
Maci Kastusia płača i prosić prabačeńnia ŭ syna. Jana prosić daravać, što vyklikała jaho pa dapamohu — i ciapier syna sudziać.
Pa vyzvaleńni z‑pad varty Kastuś Łukašoŭ padziakavaŭ usim, chto jaho padtrymlivaŭ. Jon skazaŭ, što praces byŭ pomstaj jahonaj siamji j sprobaj spynić jaje aktyŭnaść. Ale volnuju dumku ŭviaźnić niemahčyma, — zajaviŭ spadar Łukašoŭ.
Halina Siŭčyk škaduje, što padumała: «Kab ty zvaliŭsia!» na nieviadomaha ŭ spartovym (u sudzie — paciarpiełaha milicyjanta Suščeniu)... A jon i zvaliŭsia, kali dahaniaŭ mašynu.
Paciarpieły
Spartovyja karotka stryžanyja chłopcy ŭ adnolkavaj ciomnaj vopratcy. Heta paciarpieły z kalehami.
Staršy lejtenant Suščenia raspaviadaje, što z kalehaju pryjechaŭ u bolnicu zabrać Viačasłava Siŭčyka. Što vyklikaŭ dla hetaha dapamohu, bo byŭ vializny natoŭp. Ale AMON, na žal, padjechaŭ da inšaha ŭvachodu.
Niahledziačy na heta, Suščenia pakazaŭ paśviedčańnie i pasprabavaŭ zahad vykanać. Ale Łukašoŭ šturchaŭ jaho ad mašyny, pieraškadžaŭ i źbiŭ mašynaju, złamiŭšy pry hetym mabilny telefon milicyjanta.
Paciarpieły niezadavoleny, jak śviedki raspaviadajuć, što Suščenia, dahaniajučy mašynu, zvaliŭsia ŭ brud. Hetaha nie było! Suščenia — spartoviec, i za mašynaju bieh.
Staršy lejtenant Suščenia niadaŭna atrymaŭ čarhovuju zoračku. Karjeru jon raspačynaŭ u SIZA №1.
Mienavita tudy ŭviaźnili Kastusia Łukašova, i jon ździŭlaŭsia, čamu kanvairy zaŭśmichalisia, pačuŭšy proźvišča paciarpiełaha.
Paciarpiełaha pytajucca, jak, jon ličyć, treba pakarać abvinavačanaha. «Z ulikam asoby abvinavačanaha...» Suščenia absiakajecca — i inšym hołasam dadaje, što patrabuje maksymalnaha pakarańnia, bo ŭ jaho asobie naniesienaja abraza ŭsioj milicyi i ŭładzie, bo jon — tvar ułady.
Śviedki
Aleś Michalevič i Viačasłaŭ Siŭčyk bieź pieraškodaŭ vystupajuć pa‑biełarusku, a Siŭčyk padrabiazna raspaviadaje pra svajo zatrymańnie…
Śviedki raspaviadajuć, što nia bačyli dakumentaŭ (tolki milicyjant skazaŭ pra paśviedčańni, a śviedka Paŭluk Bykoŭski ŭzhadaŭ niejkija bedžyki) — ale dla abvinavačańnia heta dastatkovyja dokazy, što byli pradjaŭlenyja milicejskija dakumenty.
Abureńnie prakurora vyklikaje, što hałoŭnyja śviedki z boku abvinavačańnia — pracoŭnyja‑budaŭniki, — raptam pakazvajuć, što nia bačyli ci nia pamiatajuć, kab padsudny kahości šturchaŭ. Ale na hety vypadak jość materyjały śledztva, dzie zapisany supraćlehłyja pakazańni.
Anichto ź śviedkaŭ nia bačyŭ sutyknieńnia (zatoje mnohija raspaviadajuć, što pieraślednik zvaliŭsia). Abvinavačańnie na heta: śviedki błytajucca, a pakazańniam Suščeni možna daviarać.
U sudovym kalidory šmat ludziej. Zinaida Bandarenka i Radzim Harecki, akademik Vajtovič, Milinkievič ź Inaj Kulej — i Iryna Kazulina, Taciana Klimava i Labiedźka, Barys Harecki i Źmicier Chviedaruk, kinarežyser Chaščavacki. Padtrymać Kastusia pryjechali adnaklaśniki i navat susiedzi ź lecišča.
Klasnaja nastaŭnica pryjechała raspavieści sudu, jaki Kastuś u dziacinstvie byŭ «adkazny j dobrasardečny», heta zachavałasia j dasiońnia — i pracytavała Bibliju.
Advakatka pytajecca ŭ paciarpiełaha, jakuju jurydyčnuju praceduru toj vykonvaŭ u špitali: aryšt ci pryvad. Suščenia hublajecca, ale padkreślivaje, što tre było vykanać zahad. Advakatka davodzić, što navat kali b u milicyjantaŭ byli ŭsie naležnyja dakumenty, jany nie mahli zabirać čałavieka na biuleteni. (Pryvad niemahčymy, kali čałaviek chvory, adpaviedna, zahad zatrymać — niezakonny.)
Prysud
Mahli dać šeść hadoŭ. Prysud dva hady ŭmoŭna z adterminoŭkaju na dva hady vyhladaje ledźvie nie padarunkam.
Prakuror Kanoda čytaŭ materyjały śledztva, utaropiŭšysia ŭ papierki, dapytvaŭ śviedkaŭ, dakranajučysia da svajho tvaru. Heta žesty dyskamfortu j niajomkaści, unutranaha kanfliktu ci, prynamsi, składanaj zadačy.
Dva hady ŭmoŭna — chiba heta strašna?
Naadvarot — heta miakkaść, humanizm da asudžanaha. Jon na svabodzie. Heta ŭsio, što mohuć zrabić sudovyja čynoŭniki na svaich pasadach. U našych palityčnych umovach. Sumleńnie ludziej systemy «čystaje». Kožny ź ich zrabiŭ svoj vybar.
Pa vyzvaleńni z‑pad varty Kastuś Łukašoŭ padziakavaŭ usim, chto jaho padtrymlivaŭ. Jon skazaŭ, što praces byŭ pomstaj jahonaj siamji j sprobaj spynić jaje aktyŭnaść: "Ale volnuju dumku ŭviaźnić niemahčyma".
Fatazdymak Radyjo Svaboda
